افول آمریکا در حوزههای مختلفی در حال وقوع است که مهمترین آن، در حوزه اقتصاد است؛ به این مفهوم که آمریکا به لحاظ اقتصادی در حال کوچکتر شدن است و نقش و جایگاه سابق خود را در اقتصاد جهانی ندارد. بدهی ۲۴[۱] تریلیونی اقتصاد آمریکا نیز روشنترین شاهد این ادعا در کنار شاخصهای بسیار زیاد دیگر آماری است که مجموعاً در کنار هم برای اثبات افول اقتصادی آمریکا، جای تردیدی باقی نمیگذارد. میرسیم به پاسخ به سؤال اصلی موضوع؛ کرونا ویروس چگونه بر اقتصاد در حال کوچک شدن آمریکا تأثیر میگذارد؟ تأثیرات کرونا ویروس بر اقتصاد آمریکا را میتوان در چند حوزه مشاهده کرد؟
اولین مسئله تأثیری است که بر اقتصاد چین گذاشته میشود و به دلیل همبستگی اقتصاد چین با اقتصاد جهانی و بهخصوص اقتصاد آمریکا، موجب زیان اقتصادی بنگاههای آمریکایی میشود. بسیاری از صنایع آمریکا در رابطه با صنایع چین و صنایعی که در دیگر کشورها وجود دارند، عمل میکنند، به این صورت که یا محصولات خود را به چین و سایر کشورهای دنیا میفروشند یا از چین و سایر کشورهای دنیا محصول میخرند. درواقع، وابستگی متقابل کشورهای دنیا در حوزه اقتصاد، موجب میشود تا زیانهای اقتصادی چین بهعنوان بخش مهمی از زنجیره عرضه و تقاضای جهانی به سایر اقتصادهای جهانی و بهخصوص آمریکا، تسری پیدا کند. این مسئله وقتی مهمتر میشود که دریابیم چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری آمریکا نیز است[۲] (در سال ۲۰۱۷ اولین شریک تجاری بوده است).
دومین بخش تأثیرگذاری کرونا ویروس بر اقتصاد داخلی آمریکا است که بسیار عمیقتر از تأثیر اول آن تلقی میشود. کرونا ویروس یک انتخاب را پیش روی همه دولتمردان، ازجمله ترامپ میگذارد؛ اینکه یا بخش اعظمی از اقتصاد تولیدی را تعطیل کند یا تلفات بسیار بالای انسانی را متحمل شود. این رفتار کرونا ویروس به دلیل نوع زنجیرهای انتقال آن است. در آمریکا نیز ترامپ، رئیسجمهور این کشور پله به پله از نظرات خود عقبنشینی کرد و از نادیده گرفتن کرونا ویروس، تقلیل آن به آنفولانزا و درنهایت، بیان اینکه بیکاری بیشتر موجب مرگ میشود تا کرونا ویروس، به قرنطینه و سیاستهای محدودکننده رسید؛ امری که بخش اقتصاد این کشور را بهشدت تحتفشار قرار میدهد. مسئلهای که وجود دارد، این است که صنایع بزرگ آمریکا بیش از ۱۰ تریلیون بدهی دارند، در شرایطی که کرونا ویروس نیز تقاضا را کاهش خواهد داد (صنایع هواپیمایی، گردشگری، نفتی) و همچنین، به دلیل تعطیلی بسیاری از کارخانههای صنایع، بسیاری از این بنگاههای بزرگ بیش از هر زمان دیگری به ورشکستگی کشیده میشوند[۳]. بسته کمک ۲ تریلیون دلاری دولت آمریکا نیز درد چندانی از این صنایع بزرگ، درمان نمیکند زیرا زیانهایی که آنها از این ویروس متحمل شدهاند، بسیار بیشتر از کمکهای دولتی آمریکا است. اخراج گسترده کارکنان توسط شرکتهای بزرگ، خود شاهدی بر این مدعا است[۴].
سومین مسئلهای که در اقتصاد آمریکا پیش خواهد آمد، بحران بیکاری است؛ در شرایطی که اقتصاد آمریکا به دلیل بحران بدهیها از پیش نیز تحتفشار قرار داشته و وقوع یک بحران اقتصادی در ۲۰۲۰، محتمل بوده است؛ این ویروس، فشار مضاعفی را بر اقتصاد آمریکا وارد کرده است که اولین نتیجه آن، بیکاری گسترده در این کشور خواهد بود. بیکاری در آمریکا، تابعی از رشد و رونق اقتصادی در این کشور بوده و رکود اقتصادی به معنای بیکاری گسترده، در اقتصاد آمریکا است. درصد بیکار از ۵/۳ درصد در ماه فوریه، به ۴/۴ درصد در ماه مارس افزایش یافت و تنها در طول یک هفته، ۶/۶ میلیون نفر درخواست کمکهای دولتی ناشی از بیکاری را پر کردند. اهمیت این مطلب، ازاینجهت است که این رقم تصاعدی است و از زمان ورود ویروس کرونا به آمریکا، نزدیک به ۱۰ میلیون نفر درخواست بیکاری را پرکردهاند که ۶/۶[۵] میلیون نفر در عرض یک هفته آخر ورود کرونا به آمریکا بوده است[۶]. تحلیل کارشناسان اقتصادی آمریکا بیان میدارد که این ویروس، احتمالاً نرخ بیکاری در آمریکا را به ۱۵ درصد میرساند که به مفهوم بیکاری ۲۰ میلیون آمریکایی خواهد بود. این میزان از بیکاری در آمریکا پس از رکود بزرگ در سال ۱۹۳۰، سابقه نداشته است[۷].
- کرونا به عرصه فرهنگ و جامعه وارد میشود
همانند اقتصاد، عرصه فرهنگ نیز در آمریکا در حالت افول قرار دارد و اکنون، کرونا ویروس به وضعیت وخیم آمریکا، فشار بیکاری و ترس را نیز اضافه کرده است. برای مثال، ترس از کرونا ویروس موجب شده است تا مردم آمریکا بهسوی خرید حداکثری اسلحه و مهمات حرکت کنند. برخی از آمارها در این حوزه، نشان از افزایش ۱۷۹% خرید اسلحه در کارولینای شمالی و افزایش ۱۶۹% خرید اسلحه در ایالت جورجیا حکایت دارد که شاهد مثالی برای جریان فزاینده خرید اسلحه در آمریکا است. اسلحه بیشتر یعنی خشونت بیشتر که با در نظر گرفتن این مسئله، درخواست سیاستمداران آمریکایی از مردم قابلفهمتر میشود که به یکدیگر کمتر شلیک کنند تا تخت بیمارستانها بیشتر به بیماران کرونایی تعلق بگیرد[۸].
از طرف دیگر، کمبود منابع موردنیاز مردم موجب شده است تا آمریکاییها جلوه دیگری از رفتارهای فرد محورانه خود را که در حالت عادی قابلمشاهده نبود، به نمایش بگذارند که آنهم انبار کردن مایحتاج ضروری است. صفهای مربوط به دستمال توالت و خالی کردن فروشگاههای زنجیرهای، نمونهای از این رفتار بوده است. ازآنجاکه آمریکاییها عادت به ذخیرهسازی مواد قضایی نداشتهاند، با ورود کرونا ویروس بهنوعی شوکه شده و شروع به انبار کردن مواد غذایی و مایحتاج ضروری کردند. افزایش خرید اسلحه و خالی شدن فروشگاهها، مسئله «ناامنی» در تأمین مواد اولیه زندگی و دفاع از آن را برجسته میکند که بهنوعی مرحلهای پیش از مدنیت آمریکایی است. میتوان از این وضعیت «پیشامدنی» ایجاد شده در جامعه فعلی آمریکا، بهعنوان کاتالیزوری برای افول فرهنگی و اجتماعی آمریکاییها یادکرد[۹].
- کرونا چالشی برای نظام سیاسی
در خصوص افول آمریکا در محور سیاست، مهمترین عامل از دست رفتن اعتماد مردم به سازوکارهای انتخابی و سیاستمداران است. رفتار ترامپ در عدم برخورد صادقانه با آمریکاییها، در خصوص اثرات کرونا ویروس و تقلیل آن به بیماریای کمتر از آنفولانزا از جهت سیاسی، شکاف میان نخبگان سیاسی و مردم را بیشازپیش گسترده کرد[۱۰]. از طرف دیگر کارکرد نهادهای لیبرال، دموکراسی را با چالشی جدی مواجه کرده است؛ چالشی که از دید تحلیلگران پنهان نمانده است و آمریکاییها برای اینکه بخواهند از لیبرال دموکراسی دفاع کنند، مجبورند ژاپن، کره جنوبی و تایوان را بهعنوان نمونههایی از لیبرال دموکراسی موفق ذکر نمایند و نه آمریکا[۱۱].
- کرونا تعمیق دهنده چالشهای پیشین
به نظر میرسد روند افول آمریکا که در حوزه مختلف اقتصادی فرهنگی- اجتماعی و سیاسی در حال وقوع بوده است، در مواجه با کرونا ویروس، هم تسریع شده و هم بیشازپیش، واضح و آشکار شده است. آمار و حوادثی که بیان میشود و رفتاری که آمریکاییها از خود بروز میدهند، پیش از شیوع کرونا ویروس نیز وجود داشته و وقوع کرونا ویروس، تنها آن را تعمیق و تصریح کرده است.
[۱] https://www.usdebtclock.org/
[۲] https://fortune.com/2018/03/07/biggest-us-trade-partners/
[۳] https://www.americanprogress.org/issues/economy/news/2020/03/06/481394/economic-impact-coronavirus-united-states-possible-economic-policy-responses/
[۴] https://www.nytimes.com/2020/04/06/business/economy/coronavirus-economy.html
[۵] https://www.vox.com/2020/4/2/21203850/unemployment-initial-claims-march-28
[۶] https://www.theguardian.com/business/2020/apr/03/us-jobs-report-march-unemployment-coronavirus
[۷] https://www.nytimes.com/2020/04/03/upshot/coronavirus-jobless-rate-great-depression.html
[۸] https://www.theguardian.com/world/2020/mar/16/us-sales-guns-ammunition-soar-amid-coronavirus-panic-buying
[۹] https://www.straitstimes.com/world/united-states/why-toilet-paper-the-psychology-behind-the-coronavirus-induced-panic
[۱۰] https://www.theatlantic.com/politics/archive/2020/03/trumps-lies-about-coronavirus/608647/
[۱۱] https://nationalinterest.org/feature/does-coronavirus-discredit-liberal-institutions-141537