جهان ما اکنون در اوج انقلاب صنعتی سوم و مراحل اولیه انقلاب صنعتی چهارم قرار دارد. در میان تکنولوژی‌های انقلاب صنعتی چهارم، هوش مصنوعی یکی از شاخص‌ترین آنها است. هوش مصنوعی که شبیه‌سازی فرایندهای هوش انسانی توسط ماشین‌ها به‌ویژه سیستم‌های کامپیوتری است، در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین کانون‌های سرمایه‌گذاری – نوآوری ازیک‌طرف و هراس و تهدید از سوی دیگر است و آمریکا به‌عنوان یکی از پیش‌گامان هوش مصنوعی در جهان، مکان اصلی ظهور این فرصت‌ها و چالش‌ها بوده و خواهد بود.

سال‌ها است که برای افکار عمومی جهان روشن و آشکار شده است که سازمان‌های بین‌المللی و ارکان مختلف آن‌ها و سایر موضوعات به‌ظاهر حقوقی و صلح‌طلبانه مثل جایزه صلح نوبل، ابزارهایی در اختیار قدرت و سیاست استکبار جهانی هستند که از آن‌ها برای تحمیل ارزش‌ها، باورها و همچنین رسیدن به مقاصد خود استفاده می‌کنند؛ به همین دلیل، جایزه صلح نوبل نیز به همین درد گرفتار شده است که در چند دهه اخیر از آن به‌عنوان یک برند به نفع اهداف خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین در این یادداشت، رفتار دوگانه و متناقض غرب در مورد این جایزه در سال ۲۰۲۳ مورد بررسی قرارگرفته است.

بر اساس گزارش ادارۀ سرشماری ایالات متحده، جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۴۰ میلیون نفر برآورد شده است. تعداد خانواده‌هایی که در این کشور زندگی می‌کنند، ۸۴ میلیون خانواده است. به طور متوسط تعداد افراد در هر خانواده ۳٫۳۳ نفر است که نسبت به سال‌های پیشین، با کاهش روبه‌رو شده است[۱]. مفهوم خانواده در طی سال‌های متمادی در آمریکا تحت تأثیر حوادث و پدیده‌هایی مانند برده‌داری، جنگ‌های داخلی، جنبش‌های مدنی، مهاجرت، جنبش زنان و انقلاب صنعتی، دچار تغییر و تحول بسیاری شده است[۲] و گونه‌های جدیدی از خانواده ظهور کرده‌اند. افزایش تعداد خانواده‌های تک‌والدی، یکی از تحولات جدی در زمینه خانواده است.

سلطه، قدمتی به درازای تاریخ بشر دارد؛ چه اینکه نمونه‌های سیستماتیک سلطه را می‌توان در قالب استعمار حتی از دوران فنیقی‌ها و یونانیان باستان و بعدها، رومیان ردیابی نمود اما فارغ از نمونه‌های باستانی و مواردی در قرون میانه، آنچه به‌عنوان استعمارگرایی جدید و در بازه زمانی سال‌های ۱۵۰۰ تا ۱۹۰۰ میلادی پدیدار شد، نمونه عالی از نحوه سلطه همه‌جانبه یک‌بریک ملت بود. در این دوره، استعمارگران با ورود بدون دعوت به سرزمین‌های مختلف، بر اقتصاد، جامعه، سیاست، منابع طبیعی و… آن مسلط می‌شدند و با تاراج آن سرزمین، رشد و توسعه خود را تسریع و تسهیل می‌کردند. با آغاز قرن بیستم میلادی، استعمارگران با به قدرت رساندن حامیان خود، در کشورهای هدف، همان مسیر گذشته را این بار به دست اقلیتی خودی و از درون یک ملت، پیگیری می‌کردند. گسترش فناوری‌های ارتباطی و الکترونیکی در قرن بیستم، بیشتر شئون زندگی بشر را دست خوش تغییر و گاهی تحولات جدی نمود و سلطه‌گری نیز از این قاعده مستثنی نبود، فناوری‌های جدید، این مفهوم کهن را نیز متحول ساختند.

میزان جمعیت هر کشوری، با امنیت آن کشور رابطه‌ای موازی دارد. کاهش جمعیت و دخالت در باور ملت‌ها، راهبرد آمریکا برای تسلط بر کشورها است و ناباروری و همچنین کشتار بی‌رحمانه جمعیت کشورها، یکی از هزاران کاربرد فناوری هارپ است. هدف این یادداشت، بررسی فناوری هارپ به‌عنوان راهبرد نوین دولت آمریکا و راهکار مقابله با آن است.

تغییرات آب‌وهوایی با نظم جدید جهانی، اتصال عمیقی خواهد داشت. درواقع، تغییرات اقلیمی، خود یکی از مسیرهای تغییر نظم جدید جهانی است؛ ازاین‌رو به نظر می‌رسد تغییرات آب‌وهوایی، چرخ‌دنده و شاهرگ نظم جدید جهانی خواهد بود که در نهایت، منجر به توزیع جدید قدرت و ثروت در جهان خواهد شد. درنهایت، در این مسیر شکل‌گیری نظم جدید جهانی، شاهد «جنگ سرد منطقه‌ای، گسترش ائتلاف‌ها و ائتلاف‌های جدید، گفتگو نهادی با هدف فرصت‌های تجاری و استراتژیک جدید و جابه‌جا شدن موقعیت کلیدی ژئواستراتژیک و ژئوکالچری» خواهیم بود. این در حالی است که در کشورهای جهان‌سومی، تغییرات اقلیمی را تنها در «کمبود آب» و «گرم شدن» می‌بینند.

سلسله نشست‌های پیش رویداد سومین همایش بین‌المللی افول آمریکا (#نظم_جدید_جهانی) با موضوع «ریشه‌یابی ظهور و افول لیبرالیسم در آمریکا؛ گذشته، حال و آینده» و با حضور دکتر سیدمحمدرضا رضی، مدرس دانشگاه و تحلیلگر حوزه اقتصاد، حسین عباسی‌فر، پژوهشگر اقتصاد و رسانه و با دبیری دکتر حسن عباسی متقیان، پژوهشگر مرکز مطالعات آمریکا برگزار شد.

با گذر زمان و مشاهده اتفاقاتی که در جهان درحال رخ دادن است، می‌توان ظهور نشانه‌هایی از نظمی جدید را در عالم شاهد بود. حال این نظم نوین جهانی از چه جنسی است؟ آیا این نظم برآمده از هویتی جدید و ماهیتی متفاوت از نظم قبلی است؟ آیا ریشه‌های تفکری این نظم جدید، می‌تواند تمدنی جدید بسازد؟ دکتر بیگدلی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه جامع امام حسین (ع) طی مصاحبه‌ای که با مرکز مطالعات آمریکا داشتند، در رابطه با هویت‌های جدید تمدنی و نظم جدید جهانی، نظرات خود را بیان نمودند. درواقع، ایشان معتقدند که نظم جدید، هویتی مستقل از نظم کنونی ندارد، بلکه صورت و شکلی متفاوت از این نظم خواهد داشت.

حوادثی که امروز در جهان رخ می‌دهد و سرعت رخ دادن آنها نشانه‌ای از تغییر در نظم جهانی است. اما جامعه مسلمین جهان و جهان اسلام در این تغییر نظم چه نقشی دارند؟ و در آینده چه جایگاهی خواهند داشت؟ آیا تفاوت‌های جغرافیایی می‌تواند منجر به عدم اتحاد این جامعه شوند یا خیر؟ بررسی این موضوعات می‌تواند به پژوهشگران این حوزه کمک کند تا به دیدگاهی مناسب دست یابند. دکتر مرتضی شیرودی در این یادداشت به بررسی صوَر اصلی نظم جهانی و آینده جهان اسلام پرداخته است.

انتخابات نوامبر ۲۰۲۲ برای دموکرات‌ها، انتخاباتی حیاتی است، زیرا اگر بتوانند در این انتخابات به پیروزی برسند، می‌توانند روی پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴، حساب باز کنند. مسئله سقط جنین و قانون منع آن‌که از ۲۴ ژوئن ۲۰۲۲ (۳ تیر ۱۴۰۱) به تصویب دادگاه عالی آمریکا رسید، باعث شد تا موجی از اعتراضات در آمریکا نسبت به این قانون شکل بگیرد. معترضان که بیشتر زنان بودند، نسبت به این قانون اعتراض کردند، زیرا قانون لغو حق سقط جنین، می‌تواند برای آن‌ها اثرات اقتصادی زیادی داشته باشد. بارداری می‌تواند باعث شود تا زنان، نتوانند کار کنند و با توجه به اینکه ایالات‌متحده، تنها کشور صنعتی است که سیاست مرخصی با حقوق ملی ندارد، بارداری خبر چندان خوبی برای زنانی که سرپرست خانواده هستند، نیست. این موضوع، امروز به صندوق‌های رأی کشیده شده و هر دو حزب اصلی آمریکا، سعی دارند تا با وعده‌های انتخاباتی خود در رابطه با این قانون، رأی بیشتری را به سبد خود اضافه

کنند. دموکرات‌ها از تصویب حق سقط جنین در صورت رأی آوردن، می‌گویند و جمهوری‌خواهان از تصویب قانون لغو حق سقط جنین سخن می‌گویند. حال، باید دید که کدام وعده، می‌تواند برای رأی‌دهندگان آمریکایی جذاب‌تر باشد. در ادامه به بررسی ابعاد مختلف این موضوع می‌پردازیم.

در ساختارهای اجتماعی، خانواده به‌عنوان یک نهاد اجتماعی با کارکردهای ویژه شناخته می‌شود. در سطحی فراتر، خانواده نقش محوری در بخش نرم‌افزاری تمدن‌ها ایفا می‌کند و از جایگاه راهبردی و اثرگذار در ظهور و سقوط تمدن‌ها برخوردار است. با بررسی تمدن غرب برگرفته از مبانی فکری اومانیسم، فردگرایی و سیر تطورات خانواده در غرب، مشاهده می‌شود که خانواده به سمت اضمحلال و مرگ، پیش رفته است. تبعات مرگ خانواده در سه لایه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، قابل‌بررسی است که در لایه بلندمدت، به نابودی و افول تمدن می‌انجامد.

پژوهش زیر در تلاش است تا علت بنیان شدن لیبرالیسم بعد از شکست ایدئولوژی بی‌خدایی کمونیسم و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) را بیان نماید که لیبرالیسم و ارزش‌های آن، به‌عنوان آخرین و تنهاترین نسخه جوامع بشری، از سوی نظریه‌پردازان غربی مطرح شد. بر این اساس، دولت‌ها و نظریه‌پردازان سیاسی غرب، تمام کشورهای جهان را در راستای پذیرش اصول و ارزش‌های لیبرال دموکراسی، تحت‌فشار دائم قرار می‌دهند؛ اما بعد از مدتی، دچار چالش‌ها و انتقاداتی شد تا به اندازه‌ای که با بررسی مبانی فکری لیبرال دموکراسی مشخص شد، شکل‌گیری و ابتنای این ایدئولوژی بر شالوده‌ها و اصول فکری متناقض و حتی در مواردی، مخالف نیازهای واقعی و اساسی انسان که موجب چالش و بن‌بست نیز می‌شد، در پایان، عدم توانایی لیبرال دموکراسی در پاسخگویی به نیازهای اساسی بشر و مهار بحران‌های گسترده جوامع غربی، به خوبی مبین ناکارآمدی این نظریه است.

دکتر موسی دیباج، دانش آموخته فلسفه هرمنوتیک و پدیدارشناسی از دانشگاه کاتولیک آمریکا و عضو گروه فلسفه دانشگاه تهران در گفتگو با مرکز مطالعات آمریکا در “خصوص افول آمریکا از منظر تمدنی” به بیان نقطه نظرات خویش پرداختند. در ادامه می توانید متن کامل این گفتگو را مطالعه فرمایید.

روز دوشنبه، ۲۴ مرداد در نشستی علمی که با عنوان «تحلیل پدیده افول آمریکا در پرتو منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی» توسط مرکز مطالعات آمریکا برگزار شد، دکتر سید مهدی سید محسنی باغسنگانی، به ارائه مباحث خود در مورد نظریه افول از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرداخت و در ادامه، دکتر مجتبی باباخانی و دکتر محسن جوهری از پژوهشگران هسته مکتب امام خمینی (ره) مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع)، به نقد کار صورت گرفته توسط دکتر باغسنگانی پرداختند و در پایان نیز دکتر علی سروش، دکتر احمد شریعتمداری و دکتر حسن محمدمیرزائی، دیدگاه‌های خود را در این خصوص بیان کردند.

رخدادهای اخیر جهانی از جمله جنگ اوکراین و همه گیری ویروس کرونا باعث شده تا بشر غربی سر در گریبان خود فرو برد و به این مهم فکر کند که با وجود بازی های قدرت و به کارگیری ابزارهای گونانون سخت و نرم برای حفظ و سیطره آن، آیا توانسته است به پرسش های اساسی انسان پاسخ دهد؟ امروزه دنیا در پیچ تاریخی خود قرار دارد و در دوران سردرگمی خود را به سر می برد و باعث شده است تا ورای آنچه که هست را ببیند و جهان بینی خود را نسبت به دنیا تغییر دهد. متن پیشرو تحلیلی است متفاوت از جنگ اوکرای و به این سوال پاسخ میدهید که چگونه این جنگ جهان بینی آینده بشر را دچار تغییر کرده است.

بی‌شک مساله افول تمدن‌ها مساله‌ای مهم ودارای ابعاد گوناگونی است. در این بخش از نشریه سعی شده است تا خوانندگان گرامی را با ابعاد و زوایای مختلف این بحث آشنا گردانیم. سلسله نشست هایی با همین عنوان در پژوهشکده شهید صدر به همت مرکز مطالعات آمریکا برگزار گردید که به مرور متن گفتگوها و ارائه اساتید به نظر مخاطبین ارجمند خواهد رسید. در این جلسه استاد اسماعیل شفیعی سروستانی به ارائه نظر خود در رابطه با این موضوع پرداختند.

بی شک مساله افول تمدن‌ها مساله‌ای مهم و دارای ابعاد گوناگونی است. در این بخش از نشریه سعی شده است تا خوانندگان گرامی را با ابعاد و زوایای مختلف این بحث آشنا گردانیم. سلسله نشست هایی با همین عنوان در پژوهشکده شهید صدر به همت مرکز مطالعات آمریکا برگزار گردید که به مرور متن گفتگوها و ارائه اساتید به نظر مخاطبین ارجمند خواهد رسید. در این جلسه استاد اسماعیل شفیعی سروستانی به ارائه نظر خود در رابطه با این موضوع پرداختند.

چند دهه­ آینده، عصری از پایان جهان است که اوج آن، فروپاشی یک تمدن است. شما می­توانید این مسئله را به‌وضوح در رویّه­‌های عظیم و بنیادین کنونی مشاهده کنید؛ این تمدّن، شروع به خودویرانگری کرده است. منظور کدام تمدن است؟ سؤالی که پاسخی ناراحت­‌کننده دارد. تمدّن غربی، همانی است که در آستانه فروپاشی قرار دارد. اجازه دهید تا این نکته را به شکلی عذاب­آورتر بیان کنم؛منظور این است، سیاره­ای که بر روی آن زندگی می­کنیم، تحت کنترل و برای غرب ثروتمند است. تنها غرب است که توانایی تغییر سرنوشت زمین را دارد. در عوض، این غرب در یک دوره­ای از خودویرانگری محبوس شده است و بقیه، تنها محض شوخی حضور دارند.یک خط مستقیم میان پوچ­گرایی نیچ‌ه­ای و نقطه‌­ای که اکنون غرب در آن است، وجود دارد. نگاهی به آمریکا بیندازید؛ هیچ‌چیزی برای آمریکایی­‌ها مهم نیست.غرب، حداقل بر اساس خط‌مشی کنونی­اش، به‌عنوان مخرب‌ترین تمدن، در خاطره‌­ها می­ماند که مخرب بودنش به نابودی خود نیز منتهی می‌شود، درحالی‌که سیاره زمین از گرما نابود شده، جهان فریاد رنج برآورده، دموکراسی به آتش کشیده شده و حیات در موجی عظیم از مرگ‌ومیر، به نابودی رسیده است.

بی شک مساله افول تمدن‌ها مساله‌ای مهم و دارای ابعاد گوناگونی است. در این بخش از نشریه سعی شده است تا خوانندگان گرامی را با ابعاد و زوایای مختلف این بحث آشنا گردانیم. سلسله نشست هایی با همین عنوان د پژوهشکده شهید صدر به همت مرکز مطالعات آمریکا برگزار گردید که به مرور متن گفتگوها و ارائه اساتید به نظر مخاطبین ارجمند خواهد رسید.
در این جلسه دکتر عطااله بیگدلی عضو هیات علمی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام به ارائه نظر خود در رابطه با این موضوع با نگاهی به خطبه قاصعه امیرالمومنین علیه السلام پرداختند.

اندیشکده‌های آمریکایی جایگاه مهمی در نظام تصمیم‌سازی برای دولت‌مردان آمریکایی دارند. این اندیشکده ها با ارائه گزارش‌های راهبردی و ارائه نقطه نظراتشان در موضوعات مختلف در روند تصمیم گیری مسئولین ایالت متحده نقشی اساسی بازی می کنند. بررسی این اندیشکده ها و آشنایی با ماموریت های این مراکز می تواند به شناخت بهتر از ایالت متحده و نحوه تصمیم گیری سران این کشور منتج شود.

افول تمدن‌ها باید بررسی بشود، قبل از این که ما به صورت شعاری بگوییم آیا آمریکا افول پیدا کرده است یا ایران در حال تمدن‎سازی است، شاخص‌‎ها را باید بگوییم. با چه معیاری می‎گوییم جامعه آمریکایی در حال اضمحلال و فروپاشی است و ایران در حال تمدن‎سازی است. اگر این شاخص‌‎ها و سنجش‌‎ها در ابتدای بحث گفت و گو بشود و تفاهم بر روی آن ایجاد بشود، ادامه بحث خیلی راحت‎ تر می‌شود و با سرعت بیشتری جلو می‌رود.

محمد عبدالله پور چناری؛ استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان و همکار در مرکز مطالعات آمریکا مفهوم عدالت از زمانی که سقراط در