در این خصوص، ابتدا آقای ناجی به بیان معنای لغوی افول و تعریف آن پرداخت و عنوان کرد: «افول به لحاظ لغوی به معنای غروب، انحطاط، زوال، نابودی، فرورفتن، ناپدید شدن، غایب شدن، از جلوی دید رفتن و در مقابل طلوع و ظهور میباشد؛ اما تعریف افول در سیاست، به معنای فرسایشی شدن، تضعیف، کاهش تدریجی یا شتاب آلوده شاخصههای قدرت، اقتدار سختافزاری یا نرمافزاری یک کشور در یک بازه زمانی کوتاهمدت یا درازمدت است. افول میتواند در زمینه کشور، نظام سیاسی، دولت، حزب، تمدن یا فرهنگ باشد اما آنچه در اینجا به آن پرداخته میشود، مسئله افول آمریکا است؛ درواقع، کارشناسان سیاست خارجی و کارشناسان روابط بینالملل، معتقدند مسئله افول آمریکا بهعنوان یک قدرت و هژمونی، یک مسئله تاریخی است که قدرتهای دیگر نیز که سابقاً هژمونی بودهاند، به آن دچار شده و این، یک سنت الهی و یک امر طبیعی است که گامبهگام و بهصورت تدریجی رخ میدهد. در مورد افول آمریکا آن چیز که مدنظر و موضوع اصلی بوده، اصل تنزل جایگاه و موقعیت جهانی آمریکا است که خود اندیشمندان و متفکران آمریکایی نیز بر این نظر اجماع دارند. وی در ادامه ضمن بیان این نکته که افول آمریکا یک امر انکارناپذیر است، عنوان کرد که خود اندیشمندان آمریکایی نیز به افول، بهعنوان یک اصل انکارناپذیر در کتابهایشان اذعان داشتهاند که مجالی برای پرداختن به آن نیست اما اجمالاً به استدلالهای متفکران آمریکایی در این خصوص خواهیم پرداخت. متفکران آمریکایی و افرادی که افول را قبول دارند، به بازسازی و احیا قدرت هژمون آمریکا قائل نیستند و معتقدند، قدرت آمریکا روبه سرنگونی و زوال است و در بحثهای خود، موضوع پایان رهبری آمریکا را بیان میکنند، آنهم به این معنا که ثروت در جهان، برخلاف دورانی که آمریکا برتری داشت در یک مقیاس گستردهتر میان کشورها تقسیم شده است و کشورهایی مانند هند، چین، ژاپن، برزیل و اتحادیه اروپا، به قطبهای اقتصادی تبدیل شدهاند.
وی در ادامه افزود: آنها بحث دیگری که در استدلالهای خود مطرح میکنند، پایان مشروعیت، نفوذ و سلطه آمریکا است. اینکه آمریکا دیگر نفوذ سابق را بر رفتار دیگران ندارد و متحدانش مانند متحدان دوران جنگ سرد نیستند بلکه قدرتمند شده و به قدرت اقتصادی و ابعاد مختلف دست پیدا کردهاند و بهنوعی ابعاد قدرت آمریکایی را تنظیم میکنند و به لحاظ جایگاه نیز خودشان را در نظام اقتصاد جهانی بازیابی کردهاند که این امر، باعث شده است تا منافع خودشان را در نظر بگیرند و آن حرفشنوی سابق را نداشته باشند. همچنین، محور دیگر استدلالهای اصولگرایان این است که تمرکززدایی در قدرت آمریکا صورت گرفته و این کشور، در مواجه با تهدیدهای جدید مانند مهاجرتهای غیرقانونی، افزایش جمعیت، بیماریهای مسری، تجارت غیرقانونی و تغییرات آب و هوایی، ناتوان گشته و با نهادهای مهم بینالمللی نیز دچار مشکل شده است که مصادیق آن را ذکر میکنند.
در ادامه این نشست، سرکار خانم دکتر هدایتی ضمن توضیح مختصر پیرامون چگونگی جمعآوری دادهها و تحلیلشان، به ارائه مدل مفهومی افول آمریکا از نگاه رهبر معظم انقلاب پرداخته و بیان کردند: بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری، افول آمریکا یک سنت الهی است و در ذیل شاخص کلی آشکار شدن نشانههای افول و هیمنه آمریکا، به مقولههایی مانند ضعیفتر شدن آمریکای امروز نسبت به ۴۰ سال قبل، شکست شرارتهای ۴۰ ساله آمریکا علیه ایران، فرسوده شدن قدرت نرم آمریکا بر اساس نظر بسیاری از سیاسیون و جامعه شناسان معتبر دنیا و مخالفت دنیا با بسیاری از تصمیمهایی که ترامپ اتخاذ میکند، بیآبرو شدن لیبرال دموکراسی، ضربه خوردن سخت آمریکا، اقتصاد عقبمانده، بدهکاری، کسری اقتصادی و بحرانهای بودجه آمریکا، شکست و افول قدرت آمریکا در برابر جمهوری اسلامی و افزایش اعتبار و احترام ایران در منطقه جای میگیرد. وی در ادامه افزود: شرایط علی که از دیدگاه مقام معظم رهبری موجب افول آمریکا شده است، عبارتاند از: افول سیاسی، اخلاقی، ایمانی، هویت ملی و مشکلات شدید اقتصادی خود آمریکا، علاج ناپذیری و قطعی بودن افول، عدم دستیابی آمریکا به مقاصد خود در جمهوری اسلامی و کشورهای منطقه، شکست لیبرال دموکراسی و سقوط ارزشهای آمریکا در دنیا، تفکر انقلابی، تفکر مقاومت، نقش معنویت و اتکا به نصرت الهی و افزایش تنفر جهانی نسبت به آمریکا.
در ادامه دکتر هدایتی دیدگاه رهبر معظم انقلاب در خصوص شرایط زمینهای موجود در ساختار جامعه و دولت آمریکا را که سبب تسریع روند افول میشود، برشمرد که عبارتاند از: روند تاریخی فزاینده و مستمر افول اقتدار و هیمنه آمریکا، افول قدرت نرم و معنوی آمریکا و آغاز سقوط آن، عدم تعادل روانی ترامپ، افزایش قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی، بیتجربگی مسئولان تازهوارد و عدم شناخت نسبت به ملت و دولت و همچنین، مسئولان جمهوری اسلامی که موجب سیلی خوردن از ملت ایران شده است و حمایت آمریکا از رژیمهای دیکتاتور و ضد حقوق بشر چون عربستان و اسرائیل.
دکتر هدایتی ضمن بیهوده خواندن تلاشهای آمریکا برای برونرفت از شرایط موجود، راهبردهایش برای غلبه بر این شرایط را ازنظر رهبر معظم انقلاب برمیشمرد که شامل تلاش برای پنهان کردن افول با زرقوبرق، شعار و حرفهای گوناگون، تشکیل ائتلاف با کشورهای روسیاه و بدنام منطقه، پیگیری اهداف استعماری بینالمللی و صرف هزینههای هنگفت در منطقه، انواع و اقسام دشمنیها برای ضربه زدن به جمهوری اسلامی، دروغگویی درباره اهداف استعماری در منطقه و تلاش برای انحراف افکار ملتها نسبت به رژیم غاصب صهیونیستی، ایجاد گروههای تروریستی هتاک و تکفیری در منطقه، ایجاد جنگ داخلی در منطقه و ایجاد ائتلاف حامی تروریست است و بیان میکند که در تمام این موارد، آنطور که از بیانات مقام معظم رهبری برمیآید، تلاشهای آمریکا گرچه از برخی از عناصر قدرت برخوردار است اما کاملاً بیهوده بوده و صرفاً پوششی بر موضوع اصلی و ضعف خودش میباشد. دکتر هدایتی در پایان اضافه کرد: طبق آنچه از این مدل برداشت میشود، سقوط آمریکا یک سنت الهی، حتمی و قطعی بوده که گواه آن، ضعیفتر شدن هیمنه آمریکا در منطقه و جهان، در طول این ۴۰ سال است.
[۱] این نشست توسط دبیرخانه همایش بینالمللی افول آمریکا این مرکز برگزار شده است