سید احمد ابوترابی؛ دبیر هیئت تحریریه و پژوهشگر مرکز مطالعات آمریکا
در این بخش به تحلیل گروه “برنامه ایران” در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها می‌پردازیم. گروه کارشناسان برنامه ایران شامل ۱۸ نفر می‌باشد. در بین این افراد دو نفر ایرانی و باقی غیر ایرانی هستند. این ۱۸ نفر که بر روی برنامه ایران کار می کنند در چند مرکز مشغول بوده و در حوزه‌های مختلفی پژوهش می‌کنند. این کارشناسان در حوزه‌های زیر مشغول به پژوهش هستند. این حوزه ها در جدول زیر آمده است.
همانطور که مشاهده می‌شود اکثریت کارشناسان در حوزه برنامه ایران در مرکز قدرت اقتصادی مشغول به کار بوده و بعد از آن در مرکز قدرت نظامی و سپس مرکز نوآوری‌های سایبری. از سوی دیگر ۵۰ درصد کارشناسان برنامه ایران در برنامه اسرائیل هم کار می‌کنند. و حدود ۳۹ درصد در برنامه چین مشغول هستند. حدود ۶۷ درصد در برنامه موسسات بین‌المللی نیز فعال هستند.
این کارشناسان در حوزه‌های مختلفی مشغول به پژوهش می‌باشند. ۸۸ درصد در حوزه ایران و ۸۳ درصد در حوزه تحریم‌های ایران و ۷۲ درصد در حوزه تحریمها و اقتصادغیرقانونی، ۶۶ درصد در حوزه موسسات بین‌المللی و ۶۱ درصد در حوزه شبکه جهانی تهدید ایران پژوهش می‌کنند.
همانطور که از نمودار‌های بالا مشخص است عمده تمرکز این بنیاد در حوزه برنامه ایران بر روی مسائل اقتصادی و مالی است. گزارشات متعدد در حوزه تحریم‌های مالی ایران توسط کارشناسان این بنیاد به دولت ایالات متحده داده شده و این بنیاد نقش غیر قابل انکاری در تحریم‌های اقتصادی ایران دارد. برخی از مهره‌های اثرگذار در این رابطه عبارتند از : مارک دوبوویتز، سعید قاسمی‌نژاد، یعقوب ناگل، جاناتان شانزر، ریچارد گلبرگ، بهنام بن طالب‌لو. در ادامه به معرفی اجمالی این افراد می پردازیم.
بررسی افراد اثر گذار در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها
- مارک دوبوویتز
مارک دوبوویتز مدیرعامل یهودی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها است. او متخصص برنامه هسته‌ای ایران و شبکه تهدید جهانی است و به عنوان یکی از تأثیرگذاران کلیدی در شکل دادن به سیاست‌ها برای مقابله با تهدیدات ایران شناخته می‌شود. او همچنین با توجه به سابقه کاری که در هند و اقیانوس آرام داشته و نیز سوابق دانشگاهی اش در برنامه چین نیز مشارکت می‌کند.
او در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها متخصص درحوزه های چین، اسرائیل، سایبر، تحریم و تامین مالی غیرقانونی، حزب الله ، شبکه جهاني تهدیدات ايران ، حقوق بشر ايران ، ايران در آمریکای لاتين ، برنامه موشکی ايران ، برنامه هسته اي ايران، اقتصاد و سياست هاي ايران ، تحریم های ايران و پشتیبانی ایران از تروریسم است.
او از مهم‌ترین فرماندهان جنگ اقتصادی علیه ایران است. در زمان دولت ترامپ بسیاری از ایده‌های او در راستای فشار حداکثری اقتصادی به جمهوری اسلامی ایران توسط دونالد ترامپ به اجرا در آمد.
در سال ۲۰۱۰، دوبوویتز مکرراً در نشریات مختلف جریان اصلی و راستگرایانه مقالاتی می نوشت و خواستار اعمال تحریم های گسترده علیه شرکت ها یا افرادی بود که با ایران تجارت می کردند.[۱]
به نقل از پولیتیکو[۲] در سال ۲۰۱۵ او و همکارانش بیش از ۲۰ سفر به کشورهای اروپایی، خاورمیانه و خلیج فارس داشتند تا با مقامات دولتی، بانک‌ها، فعالان اقتصادی و تجار درباره خطرات راه‌اندازی مجدد تجارت با ایران صحبت کنند.
در سال ۲۰۱۹، دولت ایران او و بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها را تحریم کرده و آنها را «بازوی طراح و مجری دولت آمریکا» در مورد سیاست ایران خواند.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز[۳]، ” آقای دوبوویتز تنها مقام غیردولتی بود که مذاکره‌کنندگان اروپایی و آمریکایی به‌طور معمول در طی ماه‌ها بارها و بارها بر سر یک توافق جانبی احتمالی برای توافق هسته‌ای با ایران، با او مشورت کردند. و گاهی اوقات پیش نویس‌های مخفی را نیز بررسی می‌کرد.”
به گفته آتلانتیک[۴] ، «دوبوویتز به طراحی و پیشبرد تحریمها علیه ایران کمک کرده است… و FDD را به عنوان محلی برای تحقیقات و توصیه‌های سیاستی با هدف برجسته‌سازی و رفع آنچه که دوبوویتز به عنوان نقص‌های توافق هسته‌ای می‌دانست، ایجاد کرده است».
او به عنوان یکی از کلیدی‌ترین «مبارزان اقتصادی» در کتاب « جنگ‌های ایران» معرفی شد. مجله پولیتیکو[۵] وی را به عنوان یکی از کارشناسان برجسته سیاست واشنگتن نشان می‌دهد که رفتار غیرقانونی ایران را به چالش کشیده و بیان می‌کند که او «…مداوم در حال فکر کردن و پیشنهاد دادن راه‌های جدید برای تحت فشار قرار دادن نظام ایران است…» به گفته یکی از مقامات سابق آمریکایی به نقل از Buzzfeed : «اگر بخواهم بدانم بعداً در سیاست ایلات متحده نسبت به ایران چه اتفاقی می‌افتد، یک راه خوب مراجعه به آخرین نوشته‌های مارک دوبوویتز یا FDD است.»
نگاهی به توصیه‌ها و یادداشت‌های او در طول ۲ سال گذشته و بعد از شهادت سردار سلیمانی و در زمان بیماری همه‌گیر کرونا به خوبی می‌تواند میزان خصومت او را با مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران نشان دهد.
تنها سه روز بعد از ترور سردار سلیمانی او در یادداشتی که در یو اس ای تودی[۶] چاپ شد با تشبیه ترور سردار سلیمانی به هلاکت اسامه بن لادن از مخالفان دولت خواست تا از ترامپ تمجید و تشکر کنند. او در این یادداشت از سیاست فشار حداکثری ترامپ بر علیه ایران و همچنین ترور سردار سلیمانی حمایت کرده و او را به ادامه این سیاست تشویق می‌کند.
یک هفته[۷] بعد در یادداشتی دیگر به دولت مردان ایالات متحده توصیه کرد تا به زعم خود فریب حکومت ایران مبنی بر تاثر و ناراحتی مردم ایران از شهادت سردار سلیمانی را نخورده و به فشارهای حداکثری خود بر ایران بالاخص در حوزه‌های اقتصادی ادامه دهد.[۸]
اسفند سال ۹۸ با آغاز ویروس کرونا در ایران و افزایش مرگ و میر ناشی از این ویروس دوبوویتز همچنان به ترغیب ترامپ مبنی بر ادامه سیاست‌های فشار اقتصادی حداکثری علیه ایران پرداخت.
مارک دوبوویتز نه تنها خواستار تشدید تحریمها علیه ایران بوده بلکه او حتی از دولت ترامپ میخواست تا گروه‌های شبه نظامی محور مقاومت که به زعم او نیروهای نیابتی او در منطقه بودند را نیز تحریم کند و در مرحله بعد اگر این تحریمها آنگونه که باید موجب تضعیف این گروه‌ها نشد و آنها به حملاتشان به نیروهای آمریکایی در منطقه ادامه دادند متوسل به اهرم نظامی شود.[۹]
در مقاله‌ای که در تاریخ ۱۲ فروردین ۱۳۹۹ در فارین پالیسی[۱۰] چاپ شد مارک بصورت مبسوط به طرح اتهاماتی علیه حکومت ایران پرداخته و هرگونه کمک مالی به ایران جهت مقابله با تشدید همه‌گیری کرونا را برابر با تقویت گروه‌های مخالف ایالات متحده در منطقه دانست.
در ماه‌های اولیه همه‌گیری که دولت ایران خواستار رفع تحریم‌های ظالمانه بود؛ او در یادداشتی پیشنهاد داد تا به جای لغو تحریمها حکومت ایران منابع ارزی داخلی را استفاده کند. در حقیقت او میخواست تا با عدم لغو تحریمها حکومت مجبور به استفاده از ذخایر ارزی شده و با پایان یافتن این ذخایر فرصت برای فشار بیشتر اقتصادی برای آمریکا و متحدانش فراهم گردد..[۱۱]
مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در دومین سالگرد خروج آمریکا از برجام در یادداشتی تاکید کرد که سیاست این کشور در قبال ایران سیاست درستی بوده و دولت ترامپ نباید تحریم‌های ایران را کاهش دهد و از اهرم فشار حداکثری خود باید استفاده کند. او همچنین پیشنهاد داد دولت که شرکت‌های بیشتری را به فهرست تحریم اضافه کند.[۱۲]
با نزدیک شدن به پایان تحریم تسلیحاتی ایران او به همراه ریچاردگلدبرگ در یادداشتی که در نیوزویک[۱۳] منتشر شد از تحریم تسلیحاتی ایران حمایت کرده و خواستار تمدید این تحریمها شده بود.
ابتدای تابستان ۱۳۹۹ مارک دوبوویتز در یادداشتی که با همکاری سعید قاسمی نژاد نوشت ایران را متهم به ارائه اطلاعات دروغ در حوزه آمار مبتلایان و به ویروس کرونا و درگذشتگان این بیماری کرد.[۱۴] در واقع او همچنان تلاش می‌کرد تا مردم ایران و جامعه جهانی را به دولت ایران بدبین کند.
مارک که خود طراح سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی ایران بود، در ماه‌های پایانی دولت ترامپ همچنان خواهان افزایش فشار حداکثری و تقویت این فشار بر پیکره اقتصادی نظام جمهموی اسلامی ایران بود. او در یادداشتی که با همکاری ریچارد گلدبرگ و بهنام بن طالب لو نوشت با اشاره به افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا و همچنین کشته شدگان و نیز وضعیت بد اقتصاد ایران در تابستان ۱۳۹۹ فشارهای اقتصادی را کارآمد خوانده و با توجه به نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری در آن برهه و احتمال تغییر دولت ترامپ از دولت می‌خواهد که نه تنها این فشارها را کم نکند بلکه به تشدید این تحریمها نیز بپردازد.[۱۵]
با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰،دوبوویتز با همراهی ژاکوب ناگل[۱۶] که سابقه ریاست برشورای امنیت رژیم صهیونیستی را داشته در یادداشتی که در نیوزویک[۱۷] منتشر شد با اشاره به انتخابات پیش رو از دولت ترامپ خواست تا فشارحداکثری خود بر ایران را ادامه داده و همچنین تقویت نیز نماید. او در این یادداشت از دولت ترامپ می‌خواهد تا با اضافه کردن ۱۳ بانک دیگر ایرانی به فهرست تحریمها راه تنفس مالی بر ایران را ببندد. این کار می‌تواند به تقویت اعتراضات و اعتصابات کارگزی در ایران بی‌انجامد. دوبوویتز همچنان می‌گوید باید با تقویت دیوار تحریمها، مسائل موشکی و نقض حقوق بشر در ایران را نیز به فهرست تحریمها اضافه کند. او همچنین پیشنهاد می‌دهد که نقش آژانس بین المللی انرژی اتمی در این مسیر باید پررنگ تر شود.بدین صورت که آژانس جمهوری اسلامی را برای نقض برجام محکوم کند. مارک می گوید به موازات آژانس سرویس های اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل و غرب نیز باید تلاش خود را برای جلوگیری از پیش رفت برنامه هسته ای ایران انجام دهند. او با تقدیر از انفجار در نطنز که به زعم او یک عملیات خرابکارانه بوده که برنامه هسته‌ای ایران را یک تا دو سال به تعویق می‌اندازد گفت: باید نیروهای اطلاعاتی مذکور به حمله به تأسیسات هسته‌ای، زیرساخت‌های موشکی و نظامی ایران، و همچنین نیروهای ایرانی و نیابتی در منطقه ادامه دهند. در ادامه می‌نویسد ایران همچنین باید تمام فعالیت‌های هسته‌ای و تسلیحاتی، مواد و تجهیزات خود را از بین برده و توسعه موشکی را که آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن را تهدید می‌کند، محدود کند.
مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که دشمنی‌اش با جمهوری اسلامی آشکار است در همین ایام[۱۸] در یادداشتی که با همکاری ریچاردگلدبرگ در وال استریت ژورنال[۱۹] منتشر کرد باز هم بر تقویت فشار حداکثری بر ایران با اضافه کردن ۱۴ بانک دیگر ایرانی به فهرست تحریم‌های اقتصادی آمریکا تاکید کرد. البته او برای اینکه چهره جهانی آمریکا را نیز تخریب نکند پیشنهاد می‌دهد که فقط یک بانک برای امور بشر دوستانه در این فهرست قرار نگیرد و ۱۳ بانک دیگر در این فهرست گنجانده شوند.
با شروع پاییز ۱۳۹۹ و در ماه‌های پایانی دولت ترامپ، این دولت قصد داشت تا کل نظام مالی ایران را شامل تحریم‌های اقتصادی کند اما این شبهه مطرح بوده که در این صورت وجه جهانی آمریکا در جلوگیری از رسیدن کمک‌های بشردوستانه به ایران خدشه دار شود. مارک دوبوویتز و ریچاردگلدبرگ در یادداشتی ضمن دفاع از تحریم کل نظام مالی ایران این اقدام را به نفع نظام بین الملل و جلوگیری از کمک مالی ایران به جبهه مقاومت(و به زعم او تروریست‌ها) دانسته و به توجیه این عمل پرداخت.[۲۰]
جهت آشنایی با رویکرد مارک دوبوویتز در دولت جو بایدن در شماره بعدی با ما همراه باشید….
[۱] https://powerbase.info/index.php/Mark_Dubowitz
[۲] https://www.politico.com/magazine/story/2016/07/iran-nuclear-deal-foreign-policy-barack-obama-hassan-rouhani-javad-zarif-israel-john-kerry-214052/
[۳] https://www.nytimes.com/2018/05/13/us/politics/mark-dubowitz-iran-deal.html
[۴] https://www.theatlantic.com/politics/archive/2019/08/mark-dubowitz-fdd-iran/597043/
[۵] https://www.politico.com/magazine/story/2016/07/iran-nuclear-deal-foreign-policy-barack-obama-hassan-rouhani-javad-zarif-israel-john-kerry-214052/
[۶] https://www.usatoday.com/story/opinion/todaysdebate/2020/01/06/iran-strategy-maximum-pressure-continues-after-soleimani-killing-editorials-debates/2828965001/
[۷] ۱۰ ژانویه ۲۰۲۰٫
[۸] https://www.theglobeandmail.com/opinion/article-expect-instability-in-iran-for-years-to-come/
[۹] https://www.fdd.org/analysis/2020/03/30/treasury%C2%A0sanctions-quds%C2%A0force-fronts-in-iraq%C2%A0/
[۱۰] https://foreignpolicy.com/2020/03/31/the-coronavirus-is-absolutely-no-excuse-to-lift-sanctions-on-iran/
[۱۱] https://www.fdd.org/analysis/2020/04/08/tehran-can-afford-to-fight-covid-19-even-without-sanctions-relief/
[۱۲] https://www.fdd.org/analysis/2020/05/07/trump-administration-iran-policy-still-makes-sense/
[۱۳] https://www.newsweek.com/extend-arms-embargo-iran-opinion-1502457
[۱۴] https://www.fdd.org/analysis/2020/06/29/iran-covid-19-disinformation-campaign/
[۱۵] https://www.jewishpolicycenter.org/2020/07/09/maximize-pressure-on-iran-fortify-the-sanctions-wall/
[۱۶] JACOB NAGEL
[۱۷] https://www.newsweek.com/confronting-iran-before-november-election-opinion-1528577
[۱۸] منظور تابستان و شهریور ۱۳۹۹ است.
[۱۹] https://www.wsj.com/articles/how-the-u-s-can-finally-cut-off-tehrans-financial-oxygen-11598394526
[۲۰] https://www.fdd.org/analysis/2020/09/30/designate-iran-not-impact-humanitarian-trade/