دکتر محمدرضا محمدی؛ پژوهشگر مسائل بین الملل و همکار در مرکز مطالعات آمریکا
نظرسنجی مؤسسه «سیویکز» -که اوایل اگوست منتشر شد- نشان داد که محبوبیت بایدن برای اولین بار در دوران ریاست جمهوری او به کمتر از ۳۰ درصد، کاهش یافته است. به نوشته وبسایت «بریت بارت»، طبق این تحقیق، تنها ۲۹ درصد از رأیدهندگان آمریکایی، عملکرد بایدن را تأیید میکنند، در حالی که ۵۸ درصد، مخالف اقدامات و نحوه اداره دولت توسط او هستند. این افکار سنجی نشان داد که محبوبیت بایدن در میان همحزبیهای خود، یعنی دموکراتها نیز کاهش داشته و ۶۳ درصد از اعضای این حزب، عملکرد او را تأیید میکنند که نسبت به ماه ژوئن، ۲۵ درصد کاهش داشته است. طبق این گزارش، تنها ۳۶ درصد از دموکراتها، خواهان حضور بایدن در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ هستند. مؤسسه «گالوپ» نیز در گزارش نظرسنجی خود بیان کرد، جز بایدن، فقط پنج رئیسجمهور پیشین آمریکا، محبوبیت زیر ۳۰ درصد داشتهاند که شامل هری ترومن (۲۲ درصد)، ریچارد نیکسون (۲۴ درصد)، جیمی کارتر (۲۸ درصد)، جورج بوش پدر (۲۹ درصد) و جورج بوش پسر (۲۵ درصد) است.
عملکرد دولت بایدن از بدو روی کار آمدن او، تابع پارامترهای داخلی و خارجی زیادی بوده است. بر این اساس، عملکرد وی در مهار کرونا، همواره مورد انتقاد قرار داشته و بر اساس نظرسنجی «سی جی تی ان» چین در شبکههای اجتماعی، در اوج بحران کرونا، ۸۱٫۷ درصد از کاربران اینترنتی، بر این باور هستند که عملکرد دولت بایدن در کنترل کرونا، مؤثر نبوده است. دولت بایدن در ۱۰۰ روز اول حضور در کاخ سفید، در موضوع کرونا و واکسیناسیون مردم، بهخوبی عمل کرد اما این روند، ادامه پیدا نکرد. از دیگر سو، در حالی که نظرسنجیها نشان میدهند که مسئله اقتصاد برای ۴۳ هفته متوالی، مهمترین موضوع برای رأیدهندگان آمریکایی است، تورم بیسابقه آمریکا در ۴۰ سال گذشته و قیمت بالای بنزین نیز عاملی در کاهش محبوبیت رئیسجمهور دموکرات این کشور است. پیش از این نیز «آنی بلک» عضو جمهوریخواه مجمع نوادا و کاندیدای ناحیه چهارم کنگره این ایالت، کاهش بیسابقه محبوبیت بایدن را به سخره گرفت و گفت: به زودی قیمت بنزین از میزان محبوبیت او بالاتر میرود. ضعف جسمانی و روحی نیز به یکی دیگر از چالشهای جدی بایدن، تبدیل شده است. بریت بارت در این باره مینویسد: در ماههای اخیر، بایدن به دلیل وضعیت روانشناختی خود نیز مورد انتقاد قرارگرفته است. بیشتر رأیدهندگان معتقدند که بایدن، برای ریاست جمهوری مناسب نیست و به توانایی ذهنی او شک دارند. ۶۲ درصد نیز میگویند او برای ریاست جمهوری مناسب نیست، زیرا سنش بسیار بالا است. ۵۹ درصد نیز نگران آمادگی روحی و جسمی او هستند. برخی تصاویر منتشر شده از ضعفهای جسمی بایدن از به خواب رفتن او در جلسات مهم بینالمللی در مذاکره با نخستوزیر اسرائیل یا در اجلاس آب و هوایی پاریس، تأثیر زیادی بر روی افکار عمومی آمریکا و انتظارات جهانیان از رئیسجمهور این کشور داشته است.
اما در مورد عوامل خارجی تأثیرگذار بر عملکرد دوساله بایدن و کاهش محبوبیت وی، میتوان به سیاستهای این کشور در قبال روسیه، بهویژه در مورد جنگ اوکراین، ناکامی در توافق با ایران، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و سیاستهای بینتیجه در مهار چین اشاره کرد. بریت بارت در تحلیل نظرسنجی خود مینویسد: «محبوبیت بایدن در ماه آگوست و از زمانی که عقبنشینی مرگبار از افغانستان را هدایت کرد -که صدها یا هزاران شهروند آمریکایی را پشت خطوط دشمن گرفتار کرد- به سرازیری افتاد». افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی که از پسلرزههای عملیات نظامی روسیه در اوکراین و حمایت آمریکا از کیو حاصل شده نیز به عامل مهم دیگری در کاهش محبوبیت بایدن، تبدیل شده است. در مورد احیای برجام نیز، باید گفت که علیرغم تلاش بسیار دولت بایدن، احیای این توافق، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. افزایش تنش در دریای چین جنوبی، به واسطه ورود پلوسی نماینده آمریکا به جزیره تایوان و عدم عملیاتی شدن طرح ایندو-پاسفیک آمریکا، از دیگر دلایل کاهش محبوبیت دموکراتها است.
بر اساس آنچه گفته شد، انتخابات میاندورهای ۸ نوامبر، علیرغم غیرقابلپیشبینی بودن، بهشدت تحت تأثیر عملکرد دوساله بایدن بهعنوان نماد حزب دموکرات آمریکا، قرار خواهد گرفت. واقعیت آن است که بهطور سنتی در انتخابات میاندورهای آمریکا، حزبی که کاخ سفید را در اختیار دارد، از رقیب شکست میخورد و موفقیتهای کمتری به دست میآورد. کارشناسان مدعی هستند که این دوره، ممکن است برخی پارامترهای دیگر نظیر رأی منفی زیادی که ترامپ و رویکردهای او به همراه دارد، باعث شود شرایط تغییر کند. با وجود این تا زمان برگزاری انتخابات، امکان پیشبینی قطعی این مسئله وجود ندارد. متحدان و طرفداران بایدن با مقایسه وضعیت کنونی او با وضعیتی که رونالد ریگان در سال ۱۹۸۲ با آن مواجه بود، مدعی هستند که بایدن نیز میتواند شرایط را تغییر دهد. بر اساس نظرسنجی واشنگتنپست- ای بی سی نیوز -که نتایج آن، آگوست ۱۹۸۲ منتشر شد- در آن زمان، ۵۸ درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی، معتقد بودند ریگان بههیچوجه، نباید در انتخابات بعدی شرکت کند. دو سال بعد از نظرسنجی واشنگتنپست- ای بی سی نیوز، رونالد ریگان توانست در ۴۹ ایالت بر رقیب خود چیره شود و با بیشترین رأی الکترال در تاریخ آمریکا، برای یک دوره دیگر نیز رئیسجمهور ایالاتمتحده شود. از سوی دیگر، بایدن در مجمع سرمایهگذاری کمیته ملی دموکراتها در بوستون، اظهار کرد درصورتیکه جمهوری خواهان در انتخابات میاندورهای، قدرت را در دست بگیرند، هر اقدام قانونی را که لازم باشد، انجام خواهد داد. وی با اشاره به اینکه دموکراتها باید کنترل سنا و مجلس نمایندگان را در دست داشته باشند، افزود: اگر ما کنترل هرکدام از مجلسها را از دست بدهیم، دو سال واقعاً سخت را در پیش خواهیم داشت و من از این بعد، زمان بیشتری را به بیان مخالفت خود با به قدرت رسیدن جمهوری خواهان اختصاص میدهم. وی تصریح کرد که انتخابات میاندورهای کنگره، کمتر از ۲ ماه دیگر برگزار میشود و بار دیگر ضرورت موضوعاتی همچون حق حفظ حریم خصوصی، تأمین امنیت مدارس برای کودکان و موضوع آبوهوا مشخص میشود. همچنین، بایدن هشدار داد اگر دموکراتها در انتخابات میاندورهای شکست بخورند، آنها شانس تصویب دوباره قانون حق سقطجنین برای زنان را -که یک دادگاه عالی در ماه ژوئن آن را لغو کرد- از دست میدهند. اگر جمهوری خواهان به قدرت برسند، این قانون، بهطورکلی لغو میشود.
در یک جمعبندی، باید گفت که در انتخابات میاندورهای، چیزی کمتر از توانایی بایدن برای حکومت کردن مطرح نیست. اگر در این انتخابات، دموکراتها، مجلس نمایندگان و سنا را به جمهوریخواهان ببازند، رئیسجمهور دیگر به سختی قادر به تصویب قوانین خواهد بود. پس از آن، فقط میتواند با فرمان اجرایی حکومت کند. این، یک راهحل سریع، اما ناپایداراست، زیرا این احکام، میتواند بلافاصله توسط رئیسجمهور بعدی لغو شود. علاوه بر این، بدون اکثریت دموکراتها در کنگره، کمیته تحقیقاتی علیه ترامپ در مورد موضوع حمله به کنگره در ۶ ژانویه ۲۰۲۱، به نتیجه نمیرسد، زیرا جمهوری خواهان، تقریباً بهطور کامل با این تحقیقات مخالف هستند. در این راستا، نیوزویک نیز چندی پیش گزارش کرد، اگر دموکراتها در انتخابات میاندورهای نوامبر ۲۰۲۲ شکست بخورند و مجلس نمایندگان و سنا را از دست بدهند، بایدن شاید خود را به سرعت در آستانه استیضاح ببیند. با این حال، جدیدترین یافتههای گالوپ، نشان میدهد که محبوبیت بایدن برخلاف دیگران و دو ماه مانده به انتخابات، رو به سمت بهبود بوده و از ۴۱ درصد اوایل فوریه با افزایش ۳ درصدی، به ۴۴ درصد در اواسط تابستان رسیده است. به نوشته این رسانه، حامی دموکراتها، علاوه بر بایدن، حزب دموکرات نیز در نظرسنجیهای اخیر با بهبود اقبال عمومی مواجه شده و دانشگاه ویرجینیا، پیشبینی میکند که احتمال پیروزی دموکراتها در رأیگیری انتخاب سناتور ایالات آریزونا و پنسیلوانیا، بیشتر شده باشد. با وجود این، یافتههای نظرسنجی اخیر رویترز، نشاندهنده آن است که محبوبیت بایدن در آستانه انتخابات میاندورهای پیشِ رو، حدود ۴۱ درصد است که نشانه خوبی برای حزب دموکرات نیست.