رضا دعاگوی روزبهانی؛ دانشجوی کارشناسیارشد مطالعات آمریکا دانشگاه جامع امام حسین (ع)
حمله حماس به اسرائیل بهقدری گسترده بود که تاکنون قریب به ۲۰۰۰ اسرائیلی کشته شدند و بسیاری از رهبران منطقه همچنان در تلاش برای کشف مواضع خود هستند. در اوایل شروع جنگ، به نظر میرسید در کنار سایر عوامل دیگر، تاحدودی ایالات متحده توانست رژیم را برای آغاز حمله زمینی به غزه بازدارد اما سفر بایدن به منطقه میتواند این کار را پیچیده کند و کشورهای منطقه به علت حمایت آمریکا از اقدامات جنایت آمیز رژیم علیه غزه تحریک شوند؛ به ویژه آنکه رهبران عرب ممکن است در این وضعیت، تمایلی به اعلام عمومی یا انجام کارهایی در ملأ عام نداشته باشند؛ چراکه سبب خشم مردم منطقه در حمایت از فلسطینیان میشود. کشورهای منطقه به دنبال این هستند که ابعاد جنگ فراتر نرود و همچنین از جان بیگناهان حفاظت کنند و درهای کمکرسانی به سوی غزه باز شوند.
مصر
در این میان، تلاشهای آمریکا برای متقاعد کردن مصر، به باز کردن یک گذرگاه مرزی برای خروج فلسطینیهای دارای تابعیت خارجی از غزه هنوز به نتیجه نرسیده است؛ زیرا از این مسئله نگران هستند که اسرائیل هرگز اجازه بازگشت آنها به سرزمینشان را نخواهد داد. چنین بحرانی منعکسکننده آوارگی گذشته فلسطینیها است که عملاً دائمی شدند؛ بنابراین ایالات متحده و سایر مقامات خارجی در پشتصحنه، اقداماتی انجام دادند تا رژیم صهیونیستی را متقاعد کنند که از اخطار اولیه تخلیه ۲۴ ساعته حدود ۱ میلیون نفر ساکن شمال غزه صرفنظر کند.
امارات
نکته این است که با وجود تلاشهای دیپلماتیک آمریکا، در راستای عادیسازی روابط در منطقه، در این واقعه کشورهای عربی، حمله حماس به رژیم را محکوم نکردند. در این میان حتی امارات متحده عربی، تنها محکومیتهایی را در قالب بیانیههایی که از هر دو طرف میخواهد جانبداری کنند، بیان داشته است.
در حال حاضر، انتقامجوییهای رژیم صهیونیستی، هزاران فلسطینی را به شهادت رسانده است و در ظاهر، در تلاش است حماس را از بین ببرد. در میان حملات هوایی متعدد اسرائیل، صدها هزار فلسطینی در غزه آواره شدهاند. محاصره ۲٫۲ میلیون غیرنظامی فلسطینی گیر افتاده در غزه، نگرانیها را تشدید میکند. این محاصره منجر به کمبود شدید آب، سوخت و برق در آنجا شده است.
قطر
برخلاف انتظارات ایالات متحده، برخی از دولتهای عرب ازجمله قطر، با حماس ارتباط دارند و رهبران آنها بهخوبی میدانند که بسیاری از شهروندان عرب که بر آنها حکومت میکنند، بهشدت از آرمان فلسطینی که حماس برای آن میجنگد، حمایت میکنند. درعینحال، کشورهای عربی پیشرو مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز بهشدت نسبت به ایران بهعنوان قدرتی در منطقه، محتاط هستند. از طرفی بایدن در روزهای اخیر، رویکرد خود را از حمایت بیچونوچرا از اسرائیل دور میکند و نگرانیهایی را در مورد حفاظت از غیرنظامیان فلسطینی مطرح میسازد. وی همچنین به اسرائیل هشدار داده است که اشغال غزه ممکن است گران تمام شود.
بهتازگی سفر بلینکن به منطقه نیز با بیمهری رهبران عرب همراه شد؛ از جمله اینکه رئیسجمهور مصر، عبدالفتاح السیسی، در مورد رنج فلسطینیان تحت اشغال اسرائیل، این مطلب را بیان کرد که «آنچه امروز در منطقه در حال وقوع است، نتیجه خشم و نفرت انباشته شده در طول چهار دهه است، جایی که فلسطینیها هیچ امیدی به یافتن راهحلی نداشتند.»
در همین حال، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نیز بلینکن را قبل از دیدار با وی در روز یکشنبه، چندین ساعت در انتظار نگه داشت. بر اساس گزارش سعودی از این نشست، ولیعهد خواستار توقف «عملیات نظامی که جان مردم بیگناه را گرفته است»، عملاً در مقابل تهاجم اسرائیل قرار گرفت. همچنین سعودیها مذاکرات مورد حمایت آمریکا درباره عادیسازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل را متوقف میکنند.