منابع و مراکز جدید قدرت در نظم در حال گذار بینالمللی
تاریخ روابط بینالملل، همواره شاهد ظهور و افول الگوهایی از نظام بینالملل بوده است و ما این عرصه پویا را دائماً در حال تغییر دیدهایم. این تغییرات با جنگهای بزرگ جهانی، منطقهای، مرزی، انقلابها، فروپاشی و گاهی صلح، همراه بوده است. این تغییرات محصول ذات ثابت نظام بینالملل یعنی آنارشی است. این فقدان اقتدار مرکزی همواره شرایطی را به وجود آورده که در آن، دولتها که بازیگران اصلی این عرصه هستند، در یک رقابت همیشگی با یکدیگر برای حفظ امنیت، تأمین منافع و تقویت جایگاه خود قرار دارند. در این رقابت، گاهی برخی دولتها بر دیگری پیروز میشوند و جایگاه خود را ارتقا میدهند و در این میان، هر آنکه جایگاه بالاتری داشته باشد، توانایی اعمال نظم مطلوب خود را در محیط پیرامونی خود، بیشتر خواهد داشت. بدینسان ما، همواره در طول تاریخ شاهد نظمهای متعددی از زمان امپراتوریها تا تأسیس دولتهای ملی در وستفالیا، نظم بریتانیای کبیر و رقابت قدرتهای اروپایی و نظم چندقطبی تا نظم دوقطبی میان آمریکا، شوروی و نظم تکقطبی آمریکایی بعد از فروپاشی شوروی بودهایم.