بررسی ایده دفاع پیش دستانه از نگاه حاج قاسم
![](https://ascenter.ir/wp-content/uploads/2023/01/سید-هادی-زرقانی.webp)
در نظام بینالملل، حکومتها برای تضمین منافع و امنیت ملی خود، سیاستها و راهبردهایی را در ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی و…، طراحی و اجرا مینمایند. علیرغم اینکه بعد از دوران جنگ سرد و در فضای جهانیشدنها، اقتصاد و مناسبات ژئواکونومیک به اولویت اول بسیاری از کشورها تبدیل شد (۱)، اما تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک جهان در دهه گذشته، بار دیگر اهمیت حوزه دفاع و امنیت را برای حکومتها برجسته نمود. جهانیشدن تروریسم در طی دو دهه گذشته، تهدیدهای نظامی آمریکا علیه کره شمالی، تهدید چین علیه تمامیت ارضی تایوان، حمله روسیه به اوکراین؛ همگی حاوی این هشدار برای حکومتهای مختلف بود که از فضای خلسهآور صلح و آرامش جهانی و غلبه ژئواکونومیک بر ژئوپلیتیک، فاصله گرفته و بار دیگر حوزه دفاع و امنیت را مورد توجه جدی قرار دهند. بدیهی است که این گفته، به معنای نادیده گرفتن اقتصاد به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها نیست، چنانکه حتی قدرت نظامی و دفاعی کشورها، اساساً وابسته به وجود یک اقتصاد پویا و امکان تامین منابع عظیم مالی برای بخش دفاع و نظامی آن کشورها است (۲).