تحلیلی بر رویکرد اقتصادی بایدن
ماجرا از آنجایی شروع شد که پرزیدنت بایدن در سخنرانی اخیر خود که در روز چهارشنبه ۲۱ ژوئن در شیکاگو برگزار شد، به تمجید از دستاوردهای سه سال خود در حوزه اقتصاد پرداخت و به تقلید از طرح تحول اقتصادی ریگان در سال ۱۹۸۰(ریگانومیکس)، نام آن را بایدنومیکس نامید؛ همان چیزی که استیو فوربز آن را تشکیل اجتماعی مدرن از راه دولت تنظیم‌کننده رفاه و یا نیوت گینگریج، آن را سوسیالیسم دولت بزرگ می‌داند. پس از ایراد سخنرانی بایدن در روز چهارشنبه، بسیاری از اندیشمندان حوزه اقتصاد و سیاست به ارائه نظرهای خود دراین‌رابطه پرداختند که می‌توان خلاصه نظرات آنها را در چند محور بیان کرد که در ادامه به تشریح و تحلیل هر یک خواهیم پرداخت.
از خاورمیانه جدید تا نظم نوین جهانی؛ نگاهی اجمالی به سیر تطور محور مقاومت از حرب تموز تا طوفان الاقصی
منطقه غرب آسیا به عنوان منطقه‌ای راهبردی و منبع قدرت، نقطه تقابل قدرت‌های جهانی در طول تاریخ بوده است. هماوردی ایران و آمریکا در این منطقه به خصوص پس از دفاع مقدس، سیری تطوری به نفع طلایه‌دار محور مقاومت یعنی جمهوری اسلامی ایران داشته و می‌توان جنگ ۳۳ روزه لبنان را نقطه عطفی در شکست طرح آمریکا برای خاورمیانه جدید دانست. طوفان الاقصی نیز نظم منطقه را وارد مرحله جدیدی از قطب‌بندی‌های منطقه‌ای کرده که نمایش‌دهنده نظم نوین مقاومت‌پایه است.
ابعاد تمدنی طوفان الاقصی و ماجرای غزه
عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه ابرپدیده‌ای است که طی چند هفته گذشته در صدر اخبار دنیا قرار گرفته و افکار عمومی جهانیان را به گونه‌ای کم نظیر تحت تأثیر خود قرار داده است. اما این پدیده کم نظیر علاوه بر ابعاد سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادیِ برجسته‌ای که داراست از جهت تمدنی و نگاه کلان نیز به صورت خاص محل تأمل می‌باشد که استاد حمیدرضا مهدوی ارفع از اساتید مطرح حوزه و دانشگاه در این یادداشت تحلیلی به بررسی این بعد مهم عملیات طوفان الاقصی و در ادامه جنگ غزه پرداخته است.
دفاع مقدس و نظم جدید جهانی
دکتر حسن محمد میرزائی؛ سردبیر دوماهنامه آمریکاشناسی دفاعی که سرآغازی دیگر بر تغییر نظم جهانی شد! شکل‌گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران در دهه هشتم قرن بیستم در حالی رقم خورد که حدود سی سال از جنگ جهانی دوم گذشته بود و علی‌رغم تقسیم شدن دنیا به دو بلوک بزرگ غرب و شرق، آمریکا با […]
ترامپ و بایدن نمادی از انحطاط آمریکا
آن روز ــ روز بیست و هشتم مرداد و امثال این‌ها ــ و حتی تا اوایل انقلاب، آمریکا قدرت مسلّط جهان بود [ولی] امروز نیست؛ این یک فرق مهم است. امروز، آمریکا قدرت مسلّط جهان نیست؛ بسیاری از تحلیلگران سیاسی دنیا معتقدند که آمریکا دارد رو به افول می‌رود، ذرّه‌ذرّه دارد آب می‌شود. این را […]
چرا رژیم صهیونیستی در حمله زمینی به غزه موفق نشده است؟
رژیم صهیونیستی با بهانه آزادسازی اسرای خود ۲۷ اکتبر حملات گسترده زمینی خود را به غزه آغاز کرد، درحالی که حماس با جواب کوبنده تجهیزات زرهی رژیم را عقب راند که ناشی از ابتکار پدافندی گردان‌های قسام، فشار سران کشورهای عربی و قطعنامه سازمان ملل است، که رژیم کودک‌کش را مستاصل کرده است.
نگاهی به نظرات آمریکایی‌ها دررابطه با سیاست بین‌الملل بایدن
جو بایدن با انبوهی از تجربیات خود در امور دولتی، از جمله رئیس کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده، به ریاست‌جمهوری آمریکا منصوب شد. بر اساس وعده‌های انتخاباتی او، سیاست خارجی دولت می‌بایست با هدف ارتقای اعتبار بین‌المللی ایالات متحده در عرصه بین‌الملل حرکت می‌کرد اما عواملی مانند خروج نیروهای آمریکا از افغانستان و روی کار آمدن گروه مرتجع طالبان، به بن‌بست رسیدن گفتگوها در توافق هسته‌ای ایران، بازسازی وجهه محمد بن سلمان، ولیعهد آل سعود، نشان می‌دهند که سیاست بین‌الملل دولت بایدن، با چاشنی ریاکاری، به شکست منجر گردید. گواه این مدعا، مخالفت بیش از نیمی از مردم آمریکا بر اساس نظرسنجی کوینیپیاک در قبال سیاست بین‌الملل دولت بایدن است. همچنان که بسیاری از دانشمندان آمریکایی مانند جان مرشایمر، رویکرد وی را مانند سیاست‌های دولت جمهوری‌خواه ترامپ تشبیه کردند. واقعیت ساده این است که میزان محبوبیت کلی بایدن در زیر آب، باقی مانده است و دولت او نیاز به راه‌اندازی دوباره گسترده‌تری در سیاست بین‌الملل دارد.
ناکارآمدی سیاست‌های نئولیبرال و تلاش آمریکا برای رفع خلأ نظریه اقتصادی این کشور
با پایان رقابت ژئوپلیتیکی – ایدئولوژیکی جنگ سرد، اهمیت جغرافیا در اقتصاد جهانی کم‌رنگ شد و با گسترش سازوکار ارزهای جهان‌روا در این دوره، دیگر مهم نبود که محل به دست آوردن درآمد کجاست یا در چه محلی باید مصرف شود؟ ارز جهان‌روا یک زمین مسطح را برای اقتصاد جهان پدید آورد که می‌شد با زدن عصای معجزه‌آسای آن، هر بیابانی را گلستان کرد. این سازوکار بود که اساساً مختصات نظم جهانی را به‌کلی تغییر داد؛ قدرت‌های بزرگ با برون‌سپاری و جهانی‌سازی زنجیره‌های ارزش خود در لایه‌های بالاتر زنجیره ارزش که ارزش‌افزوده بیشتری تولید می‌کرد، نشستند؛ یعنی در لایه مالی و تجاری. این یعنی کار در کشورهایی که عوامل تولید، ارزان‌تر بود، صورت می‌گرفت ولی صاحب و مالک این کار، قدرت‌ها بودند. این دوره را با اصول نئولیبرالی حرکت آزاد عوامل تولید و حاکمیت نهادهای اقتصادی جهانی و حمایت از آزادسازی و خصوصی‌سازی اقتصاد می‌توان توصیف نمود. کلیه اصول این دوره با عنوان اجماع واشنگتن شناخته می‌شود.
گسترش اینترنت آزاد، راهبرد آمریکا برای گسترش سلطه دیجیتال
سلطه، قدمتی به درازای تاریخ بشر دارد؛ چه اینکه نمونه‌های سیستماتیک سلطه را می‌توان در قالب استعمار حتی از دوران فنیقی‌ها و یونانیان باستان و بعدها، رومیان ردیابی نمود اما فارغ از نمونه‌های باستانی و مواردی در قرون میانه، آنچه به‌عنوان استعمارگرایی جدید و در بازه زمانی سال‌های ۱۵۰۰ تا ۱۹۰۰ میلادی پدیدار شد، نمونه عالی از نحوه سلطه همه‌جانبه یک‌بریک ملت بود. در این دوره، استعمارگران با ورود بدون دعوت به سرزمین‌های مختلف، بر اقتصاد، جامعه، سیاست، منابع طبیعی و… آن مسلط می‌شدند و با تاراج آن سرزمین، رشد و توسعه خود را تسریع و تسهیل می‌کردند. با آغاز قرن بیستم میلادی، استعمارگران با به قدرت رساندن حامیان خود، در کشورهای هدف، همان مسیر گذشته را این بار به دست اقلیتی خودی و از درون یک ملت، پیگیری می‌کردند. گسترش فناوری‌های ارتباطی و الکترونیکی در قرن بیستم، بیشتر شئون زندگی بشر را دست خوش تغییر و گاهی تحولات جدی نمود و سلطه‌گری نیز از این قاعده مستثنی نبود، فناوری‌های جدید، این مفهوم کهن را نیز متحول ساختند.
ظرفیت‌های سیاسی و امنیتی حوزه آمریکای لاتین برای مقابله با بلوک غرب
یکی از مهم‌ترین نقاط جهان که با وجود تلاش‌های غرب برای تسلط بر آن، همواره با مقاومت همراه بوده و تلاش‌های استعماری آمریکا در این منطقه با شکست مواجه شده است، حوزه آمریکای لاتین است. پیامدهای مداخلات آمریکا در امور داخلی این کشورها سبب گردید تا جنبش‌های چپ‌گرایانه و ضد امپریالیستی در کشورهایی مانند کوبا، ونزوئلا، بولیوی و… شکل گیرد و تقویت شوند. «سیمون بولیوار» نماد مبارزان ضدآمریکایی این منطقه است که هنوز هم با گذشت دهه‌ها، الهام‌بخش حرکت‌های ضد امپریالیستی در حوزه آمریکای لاتین است. به هر ترتیب، امروز می‌توان از حوزه آمریکای لاتین به‌عنوان یکی از مناطق مستعد خیزش علیه هژمونی آمریکا یاد کرد که در تلاش است جایگاه مؤثر خود را در نظم نوین جهانی به دست آورد و قدرتمندانه ایفای نقش نماید. در این مقاله، ظرفیت‌های سیاسی این حوزه عالم علیه بلوک غرب، بررسی شده است.