بررسی موضع‌گیری جمهوری اسلامی ایران و رهبری آن در قبال طوفان الاقصی
روز شنبه، ۱۵ مهرماه (۷ اکتبر ۲۰۲۳)، بیش از ۳۰۰۰ موشک از نوار غزه به سمت سرزمین‌های اشغالی پرتاب شد و همزمان بیش از ۱۰۰۰ مبارز فلسطینی از مرز غزه به شهرک‌های اسرائیلی وارد شدند (Toossi, 2023) تا یکی از بزرگ‌ترین ناکامی‌های تاریخ اسرائیل به آن رژیم وارد شود. گذشته از غافل‌گیری، خسارت‌های سنگین مادی و روانی، آگاهی افکار عمومی جهان نسبت به ذات متجاوز اسرائیل و بحران امنیتی که این رژیم را تا سال‌ها درگیر خواهد کرد، موضع‌گیری‌های رهبران کشورها، سیاستمداران، مردم و گروه‌های مختلف، از جمله موضوعاتی است که بررسی و مطالعه دقیق آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در ادامه این یادداشت، به بررسی موضع‌گیری جمهوری اسلامی ایران و رهبری معظم آن در قبال طوفان الاقصی خواهیم پرداخت.
کودک کشی در غزه، ننگی بر جبین تاریخ مدرن
توجه به حقوق کودکان، یکی از دغدغه‌های اساسی دولت‌ها است؛ زیرا کودکان بی‌تردید از آسیب‌پذیرترین گروه‌های اجتماع شناخته می‌شوند، در همین راستا ۶۴ سال پیش، در ۲۰ نوامبر سال ۱۹۵۹ نمایندگان کشورهای جهان در صحن سازمان ملل، پای بیانیه حقوق کودک را مهر نمودند تا بر وظیفه خود در تأمین امنیت، سلامت و.. کودکان گواهی بدهند اما کسی گمان نمی‌کرد روزی خواهد آمد که درست در روز جهانی کودک، ساعتی ۵ کودک زیر هجمه‌های خشونت افسارگسیخته دولتی جعلی و اشغالگر، جان بسپارند و حقوق حقه‌ای که هر کودک بی‌دفاعی مستحق آن است، از سوی این قاتلان عصر مدرن نادیده گرفته شود. کودکان شهید باریکه غزه، امروز آن گمان تلخ را برای دیرباورترین ناظران جهانی هم به یک واقعیت مشهود تبدیل نمودند که این سازمان‌های به‌اصطلاح حقوق بشری، جز شعار، کارکردی ندارند. کودک کشی عظیم در غزه، در دورانی از تاریخ مدرن اتفاق افتاد که جهان و سازمان‌های بین‌الملل از داشتن دنیایی پر از صلح و امنیت برای کودکان صحبت می‌کردند که همانا نشان از پوشالی بودن و عملیاتی نبودن این بیانیه‌ها و کنوانسیون‌ها است؛ بنابراین روشن و آشکار است آن‌چنان که مقام معظم رهبری می‌فرمایند: واکنش در مقابل جنایات رژیم صهیونیستی در غزه جزو مسئولیت‌هایی است که پروردگار عالم برعهده اندیشمندان گذاشته است؛ بنابراین در این یادداشت به ابعاد فاجعه عظیم انسانی کودک کشی در غزه پرداخته شده است.
طوفان الاقصی؛ محور مقاومت، آغازگر نظم جدید منطقه
با افول قدرت آمریکا در منطقه غرب آسیا و به‌موازات آن، قدرت گرفتن جریان‌های مقاومت اسلامی و غالب شدن بر توطئه‌های آمریکا در منطقه، این فرضیه به وجود آمد که نظم جدیدی در حال رخ دادن است. جنگ روسیه و اوکراین، فرضیه نظم جدید جهانی بدون وجود ابرقدرت (آمریکا) را به‌گونه‌ای وارد فاز عملیاتی کرد اما به نظر می‌رسد عملیات «طوفان الاقصی» که در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ با پیش‌دستی نیروهای مقاومت فلسطین علیه رژیم صهیونیستی اتفاق افتاد، این فرضیه را باقوت بیشتری همراه کرد که این نظم جدید در خاورمیانه شروع خواهد شد.
نقطه‌ضعفی که این بار تبدیل به نقطه قوت شد!
نگاهی به عملکرد رسانه‌ای مقاومت در نبرد طوفان الاقصی و جنگ غزه از نقاط ضعفی که معمولاً در جبهه مقاومت وجود داشت، بحث عملکرد رسانه‌ای و ضعف در روایت حوادث و مسائل مختلف بوده است اما در عملیات طوفان الاقصی از همان ابتدا شاهد رویه‌ای متفاوت بودیم، به‌گونه‌ای که می‌توان گفت مقاومت در کیفیت روایت […]
فلسطین؛ در مسیر آزادی
یک خصوصیّت دیگری که این نقشه جدید منطقه‌ی ما دارد، حلّ مسئله فلسطین است. به توفیق الهی، مسئله فلسطین به سمت حل [شدن] دارد حرکت می‌کند. «حلّ مسئله‌ی فلسطین» یعنی چه؟ یعنی تشکیل حاکمیّت فلسطینی در همه سرزمین [فلسطین]. ما طرحمان را مطرح کرده‌ایم: طرح همه‌پرسی از فلسطینی‌ها. البتّه آنهایی که اشغالگرند حقّی ندارند، امّا […]
تأثیر طوفان الاقصی بر پیمان ابراهیم در شبکه ژئوپلیتیک غرب آسیا
با آرامش نسبی بعد از طوفان ۷ اکتبر ۲۰۲۳، به تدریج ابهامات نیز پیرامون آن شروع شد. یکی از مهم‌ترین موارد مربوط به تأثیر این عملیات بر روند عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل در قالب پیمان ابراهیم بود. عملیات طوفان الاقصی درست در زمانی رخ داد که مذاکرات مربوط به پیوستن عربستان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای جهان اسلام به پیمان ابراهیم، به مراحل حساس خود رسیده بود؛ بنابراین پرسشی اساسی مطرح شد و آن نیز اینکه با وقوع طوفان الاقصی، روند مربوط به پیوستن کشورهای عربی به پیمان ابراهیم با چه سرنوشتی روبه‌رو خواهد شد؟ جنایات بی‌سابقه اسرائیل در غزه، خراب شدن مسیر و به حاشیه رفتن پیمان ابراهیم از دستور کار را به ذهن متبادر می‌کرد اما با کمی تتبع و بررسی شواهد و نشانه‌ها می‌توان چنین گزاره‌ای را رد و استدلال کرد که برخلاف باور مطلوب و غالب مطرح شده، عملیات طوفان الاقصی باعث تضعیف و یا نابودی پیمان ابراهیم نخواهد شد. احتمالاً بعد از وقفه‌ای نامعلوم، دوباره روند پیوستن کشورهای عربی به پیمان نام‌برده ازسرگرفته خواهد شد. این استدلالی منطقی است که احتمالاً همگرایی میان مثلث استراتژیک آمریکا، اسرائیل و اعراب بر علیه حماس تقویت خواهد شد. احتمالاً این مثلث، یکی از مهم‌ترین اقدامات خود را معطوف به حذف حماس از آینده سیاسی فلسطین خواهد کرد. هرچند که نابودی حماس غیرممکن و به حاشیه راندن آن در صحنه سیاسی و آینده فلسطین نیز معمایی بغرنج خواهد بود. اسرائیل بعد از نزدیک به دو ماه عملیات نظامی، پیروزی چشمگیری در ارتباط با حماس به دست نیاورد و حتی یک اسیر نیز از سوی این رژیم در قالب عملیات نظامی، آزاد نشده است. سخت‌تر شدن شرایط، زمانی است که حماس به دلیل اقدامات خود بر علیه اسرائیل و آورده‌هایی مانند آزادی اسرای فلسطینی، محبوبیت آن در میان افکار عمومی فلسطینی‌ها و اعراب نیز گسترش خواهد یافت؛ بنابراین، حذف و طرد آن از آینده سیاسی فلسطین نیز به‌آسانی امکان‌پذیر نخواهد بود.
طوفان الاقصی؛ تغییر رویکرد پدافندی به آفندی
هدف یادداشت پیش‌رو، تحلیل جهش پارادایمی جنبش حماس در عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ است. به بیانی دیگر، تا پیش‌ازاین، مجموع رویکردها و راهبردهای جنبش حماس در فلسطین، مبارزه و مقابله با حملات رژیم صهیونیستی در بعد تدافعی بوده است ولی در عملیات ۷ اکتبر، برای نخستین‌بار، جنبش حماس با تغییر رویکرد از اقدامات پدافندی به آفندی، به مواضع صهیونیست‌ها، هجوم گسترده‌ای برد و تا حدود زیادی معادلات سیاسی – امنیتی مناطق اشغالی را تحت‌الشعاع این اقدام خود قرار داد. با این مقدمات، هدف اصلی این یادداشت، ارائه تبیین رویکرد پدافندی جنبش حماس از هجوم به مواضع صهیونیست‌ها در عملیات ۷ اکتبر است.
رفتارشناسی دولت‌های مختلف در قبال طوفان الاقصی
یکی از مهم‌ترین رخدادهای سال ۲۰۲۳ برای منطقه غرب آسیا، جهان اسلام و نظام بین‌الملل، وقوع طوفان الاقصی و قدرت و اقتدار مقاومت در برابر ۷۰سال اشغالگری صهیونیست‌ها از یک‌سو و در ادامه، روند تجاوزگری وحشیانه صهیونیست‌ها علیه زنان و کودکان نوار غزه بود. این مهم، ماهیت طرفین درگیری هفت دهه گذشته را به رخ جهانیان کشید. دراین‌بین، واکنش یکدست افکار عمومی جهان در تحسین مقاومت و نفرت همه‌جانبه از پاسخ وحشیانه صهیونیست‌ها برخلاف رویکرد و منش بسیاری از دولت‌ها به‌ویژه دولت‌های غربی بود. در این تحلیل، رفتارشناسی کشورهای غربی، چین، روسیه و سایر کشورهای عربی منطقه و همچنین رویکرد جبهه مقاومت در قبال این تحولات مورد ارزیابی قرار گرفته است.
چرا آمریکا اصرار دارد بگوید ایران در عملیات حماس، دخالتی ندارد؟
بعد از آغاز عملیات بزرگ و غافلگیرانه طوفان الاقصی، مقامات کاخ سفید تا امروز چندین مرتبه اعلام کرده‌اند که هیچ سندی از دخالت ایران در درگیری‌های کنونی میان مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی وجود ندارد. در این یادداشت تحلیلی، به چرایی این موضوع پرداخته شده است.
جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی آمریکا
ایالات متحده به‌عنوان نخستین کشوری که اعلام موجودیت اسرائیل را به رسمیت شناخت، پیوندهای نزدیکی با این رژیم دارد. جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی آمریکا به‌گونه‌ای است که بر خلاف روی کار آمدن احزاب متفاوت جمهوری‌خواه و دموکرات و روی کار آمدن دولت‌ها و سیاستمداران جدید اما در همه ادوار، اسرائیل همچنان جایگاه ثابت خود را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محورهای سیاست خارجی آمریکا حفظ کرده است. از سوی دیگر، آمریکا برای تأمین، تضمین و گسترش منافع استراتژیک خود در منطقه غرب آسیا، نیازمند به حفظ و ارتقای سطح همکاری‌های خود با اسرائیل است. مسئله نوشتار حاضر آن است که جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی آمریکا چگونه است؟ فرضیه نوشتار حاضر آن است که ایفای نقش ژاندارمی منطقه در راستای تأمین و تضمین منافع آمریکا، مهار و کنترل ایران و محور مقاومت و نزدیکی به اعراب برای کنترل کشورهای عربی، عامل تعیین‌کننده جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی آمریکا است. در این میان، باورهای الهیاتی مبنی بر ارض مقدس و زمینه‌سازی ظهور منجی در قالب خوانش‌های موعودگرایانه در دستگاه سیاست خارجی آمریکا، به این امر دامن زده است.