کشورهای عربی خلیجفارس و تحولات نوین در نظم بینالمللی: پیامدها و سیاستها
هشتمین نشست تخصصی از سلسلهنشستهای پیش رویداد سومین همایش بینالمللی افول آمریکا، با موضوع «کشورهای عربی خلیجفارس و تحولات نوین در نظم بینالمللی: پیامدها و سیاستها»، در تاریخ ۵ تیرماه ۱۴۰۲ در پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی، با حضور سه عضو هیئتعلمی گروه روابط بینالملل پژوهشگاه علومانسانی و مطالعات فرهنگی از جمله دکتر حمیدرضا اکبری، دکتر علیاکبر اسدی و دکتر طیبه محمدیکیا برگزار شد.
بایدن در حال بررسی یک معامله بزرگ در خاورمیانه است
توماس ال. فریدمن که یکی از مطرحترین کارشناسان سیاسی نیویورکتایمز است، در تازهترین یادداشت خود، به تحلیل مذاکرات جدید دولت جو بایدن با عربستان سعودی پرداخته است. فریدمن در تحلیل خود بیان میکند که بایدن به دنبال ایجاد یک پیمان امنیتی بین آمریکا و عربستان است تا از این راه بتواند روابط عربستان با اسرائیل را وارد فاز عادیسازی نماید. وی معتقد است که آمریکا، راهحل ایجاد چنین رابطهای را در متقاعد کردن اسرائیل مبنی بر دادن برخی از امتیازات به فلسطین میداند. در ادامه، ترجمه متن کامل این تحلیل که در پایگاه خبری نیویورکتایمز منتشر شده است، بیان خواهد شد.
افزایش روند دلارزدایی درمناسبات تجاری میان کشورها
پایان سیطره دلار، موضوعی که اگرچه در گذشته نیز مطرح بوده است اما در ماههای اخیر، به دلایلی همچون مقابله یا مهار سیاست استفاده از دلار به عنوان ابزار تحریم، تسهیل مبادلات ارزی بر مبنای پول و ناپایداری و افزایش بدهی آمریکا، شاهد شتاب گرفتن روند آن به صورت عملی در جهان هستیم. در این گزارش در پی واکاوی این مسئله هستیم که آیا سیطره اقتصادی آمریکا بر تبادلات بین المللی پایان یافته است؟!
ظرفیتهای اقتصادی حوزه آمریکای لاتین برای مقابله با بلوک غرب
باید از منطقه آمریکای لاتین بهعنوان یکی از غنیترین و ثروتمندترین مناطق جهان یاد کرد. بیش از بیست و یک میلیون کیلومترمربع مساحت این منطقه است که دربرگیرنده منابع متنوع معدنی، صنعتی، کشاورزی و بهرهمند از ذخایر عظیم نفت و گاز است. همین ظرفیتها به میزان کافی، جذابیت و اثرگذاری برای حوزه آمریکای لاتین در عرصه اقتصادی ایجاد میکند تا توجه سایر کشورها به آن جلب شود؛ ازاینرو در طول سدهها، شاهد استعمارگری قدرتهای اروپایی در این منطقه بودهایم. در عصر جدید نیز ایالات متحده آمریکا به بهانه پدرخواندگی و با سیاست دکترین مونروئه، جای پای خود را در حوزه آمریکای لاتین مستحکم کرد اما با خیزش نارضایتیهای استقلالطلبانه مردم این منطقه، با عنوان چپگرایی، هم اکنون شاهد تضعیف بیشازپیش موقعیت واشنگتن در سطح آمریکای لاتین هستیم. در این مقاله، توان و قابلیتهای اقتصادی کشورهای آمریکای لاتین برای مقابله با آمریکا، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
تحلیلی بر رویکرد اقتصادی بایدن
ماجرا از آنجایی شروع شد که پرزیدنت بایدن در سخنرانی اخیر خود که در روز چهارشنبه ۲۱ ژوئن در شیکاگو برگزار شد، به تمجید از دستاوردهای سه سال خود در حوزه اقتصاد پرداخت و به تقلید از طرح تحول اقتصادی ریگان در سال ۱۹۸۰(ریگانومیکس)، نام آن را بایدنومیکس نامید؛ همان چیزی که استیو فوربز آن را تشکیل اجتماعی مدرن از راه دولت تنظیمکننده رفاه و یا نیوت گینگریج، آن را سوسیالیسم دولت بزرگ میداند. پس از ایراد سخنرانی بایدن در روز چهارشنبه، بسیاری از اندیشمندان حوزه اقتصاد و سیاست به ارائه نظرهای خود دراینرابطه پرداختند که میتوان خلاصه نظرات آنها را در چند محور بیان کرد که در ادامه به تشریح و تحلیل هر یک خواهیم پرداخت.
از خاورمیانه جدید تا نظم نوین جهانی؛ نگاهی اجمالی به سیر تطور محور مقاومت از حرب تموز تا طوفان الاقصی
منطقه غرب آسیا به عنوان منطقهای راهبردی و منبع قدرت، نقطه تقابل قدرتهای جهانی در طول تاریخ بوده است. هماوردی ایران و آمریکا در این منطقه به خصوص پس از دفاع مقدس، سیری تطوری به نفع طلایهدار محور مقاومت یعنی جمهوری اسلامی ایران داشته و میتوان جنگ ۳۳ روزه لبنان را نقطه عطفی در شکست طرح آمریکا برای خاورمیانه جدید دانست. طوفان الاقصی نیز نظم منطقه را وارد مرحله جدیدی از قطببندیهای منطقهای کرده که نمایشدهنده نظم نوین مقاومتپایه است.
ابعاد تمدنی طوفان الاقصی و ماجرای غزه
عملیات طوفان الاقصی و جنگ غزه ابرپدیدهای است که طی چند هفته گذشته در صدر اخبار دنیا قرار گرفته و افکار عمومی جهانیان را به گونهای کم نظیر تحت تأثیر خود قرار داده است. اما این پدیده کم نظیر علاوه بر ابعاد سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادیِ برجستهای که داراست از جهت تمدنی و نگاه کلان نیز به صورت خاص محل تأمل میباشد که استاد حمیدرضا مهدوی ارفع از اساتید مطرح حوزه و دانشگاه در این یادداشت تحلیلی به بررسی این بعد مهم عملیات طوفان الاقصی و در ادامه جنگ غزه پرداخته است.
ظریف و برجام: سازهانگاری و رئالیسم
محمدجواد ظریف، بیشک یکی از بحثبرانگیزترین چهرههای سیاسی جمهوری اسلامی ایران در طول چهار دهه گذشته بوده است چه دوستش داشته باشید یا از وی متنفر باشید، هرگز نمیتوانید تأثیرگذار بودنش را انکار کنید. شاید علت تأثیرگذاریاش این دو دلیل باشد؛ یک مسئولیت پیگیری و اجرای پرونده هستهای ایران؛ دو توانایی ویژه در اثرگذاری بر افکار عمومی.
علت اول را که شاید همه با حواشی آن آشنا باشند، مربوط به برجام است. توافقی که قبل از اجرای آن، امید بسیار زیادی را بر دل جامعه ایجاد کرد؛ امیدی که نهتنها چشم به منافع ملی ایران در سیاست خارجی این کشور داشت بلکه امیدی که حتی قشر بسیاری از مردمی که بعد از حوادث ۸۸، با صندوق رأی قهر کرده بودند را در انتخابات ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ به پای صندوقهای رأی کشاند؛ همان امیدی که بعد از شکست برجام، بهگونهای سبب تحریم انتخابات ۱۴۰۰ از سوی همان قشر شد.
اما شاید این به دلیل علت دوم است که امروز بعد از دو سال از اتمام وزارت وی، نامش تیتر اول بسیاری از اخبار و روزنامهها قرار میگیرد؛ توانایی دکتر ظریف در سخنوری و گفتمانسازی ستودنی است. همین که ایشان ۶ ساعت وقت میگذارند و تا پاسی از صبح در کلابهاوس صحبت میکنند، پدیدهای است که مشابهش را در هیچ چهره سیاسی دیگر در ج.ا.ایران ندیدهایم.
دفاع مقدس و نظم جدید جهانی
دکتر حسن محمد میرزائی؛ سردبیر دوماهنامه آمریکاشناسی دفاعی که سرآغازی دیگر بر تغییر نظم جهانی شد! شکلگیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران در دهه هشتم قرن بیستم در حالی رقم خورد که حدود سی سال از جنگ جهانی دوم گذشته بود و علیرغم تقسیم شدن دنیا به دو بلوک بزرگ غرب و شرق، آمریکا با […]
ترامپ و بایدن نمادی از انحطاط آمریکا
آن روز ــ روز بیست و هشتم مرداد و امثال اینها ــ و حتی تا اوایل انقلاب، آمریکا قدرت مسلّط جهان بود [ولی] امروز نیست؛ این یک فرق مهم است. امروز، آمریکا قدرت مسلّط جهان نیست؛ بسیاری از تحلیلگران سیاسی دنیا معتقدند که آمریکا دارد رو به افول میرود، ذرّهذرّه دارد آب میشود. این را […]