ظهور تناقض میان تصورات رویایی با واقعیت های آمریکا

ظهور تناقض میان تصورات رویایی با واقعیت های آمریکا

این نوشتار، مروری است بر کتاب «فرهنگ عامه‌پسند و روی دیگر رؤیای آمریکایی: کلاه‌برداران، گنگسترها، سران مواد مخدر و زامبی­ ها[1]» نوشته پاول کَنتور[2]، استاد دانشگاه ویرجینیا که در سال 2019 در 219 صفحه توسط انتشارات دانشگاه کنتاکی، منتشر شده است. رؤیای آمریکایی چیست و چرا برای بسیاری متوهمانه بودن آن، ثابت شده است؟ این کتاب با بررسی تجسم فرهنگ عامیانه از وجه دیگر فرهنگ آمریکایی، قصد دارد به این سؤالات پاسخ دهد. تنها زمانی که ما مشاهده می‌کنیم دیگران در تحقق رؤیای آمریکایی خود شکست می­خورند، ما شروع به درک محدودیت ­ها و تضاد­های داخلی آن می‌نماییم.

دکتر میثم قمشیان؛ پژوهشگر و تحلیلگر جامعه و سیاست آمریکایی و همکار در مرکز مطالعات آمریکا

این کتاب، چهار نمونه از روی دیگر آمریکایی از هم فروپاشیده را موردبررسی قرا می­دهد؛ هاکلبری فین[۳]، فیلم‌های ویلیام کلاود فیلدز[۴]، فیلم­ های پدرخوانده، برکینگ بد و مردگان متحرک. در این موارد، آمریکا یک کشور برای شروعی دوباره معرفی‌شده که همواره بیم آن می­رود، به سرزمینی تبدیل شود برای پرورش انسان­های هنجارشکن. آمریکا این آزادی را به افراد می­دهد تا خودشان را بازسازی کنند، اما این امر، به‌سادگی به مجوز دورویی و کلاه‌برداری تبدیل می­شود. مرد خودساخته آمریکایی تحت سایه روح کلاه‌برداری قرار می­گیرد و مرز بین کسب‌وکار قانونی و فعالیت مجرمانه، گاهی اوقات به‌سختی قابل رسم است. اگرچه رؤیای آمریکایی به دنبال کسب موفقیت در خانواده و در کسب‌وکار است، فیلم پدرخوانده و سریال برکینگ بد، دستیابی به این اهداف را به‌شدت غیرمحتمل نشان می­دهد. فرهنگ عامه آمریکا معمولاً به طرز ساده‌لوحانه‌ای، مثبت قلمداد شده است. این کتاب نشان می­دهد که فیلم‌سازان، قادر بوده­اند به طرز مؤثری اعتبار رؤیای آمریکایی را زیر سؤال ببرند و به این طریق، درک ما از آمریکا را عمق بخشند.

  • سرزمین آزادی، خانه کلاه‌برداران

در بخش اول کتاب با عنوان «طبقه اشراف آمریکا[۵]»، نویسنده به داستان هاکلبری فین[۶] اثر مارک توئین، پرداخته است که زمانی یک کمیک محشر بود. سیر در چیزهایی که شخصیت و خوی آمریکایی را متمایز می­نماید و فراتر از همه، عشق به آزادی و استقلال است. هاکلبری اثری تیره و به‌شدت مرعوب‌کننده است. این اثر سرشار از نمایش بی­پایان حقه­ های کلاه‌برداران، دغل‌بازان، پارتیزان و سایر جنایتکاران و کلاه‌برداران است. همچنین، به تاریک­ترین لکه ننگ آمریکا به‌عنوان سرزمین آزادی می­پردازد؛ جنایت برده‌داری در جنوب.

بخش دوم کتاب، آقای داکنفیلد باهوش نام دارد. نویسنده در این بخش، به هالیوود پست‌مدرن پرداخته است. نویسنده سال ۱۹۹۹ را بیرق پست‌مدرنیسم آمریکا می­داند؛ زیرا در آن سال، فیلم­هایی با موضوع تناقض هویت منتشر شدند که علیرغم داستان­های متفاوت، همگی در یک‌چیز مشترک بودند، میل به بودن چیزی که نیستند. نویسنده در این بخش، به بررسی فیلم­های آقای رایلی باهوش، پسران گریه نمی­کنند و فیلم جان مالکویچ بودن، می­پردازد که هر سه این فیلم­ها، به مشکلات جنسیتی و تناقض هویت و زیر سؤال بردن نقش­های سنتی جنسیتی می­پردازند.

بخش سوم کتاب، «من به آمریکا اعتقاد دارم[۷]» نام گرفته است؛ که در آن، به فیلم­های پدرخوانده و بحران مهاجرت اشاره شده است. عبارت من به آمریکا اعتقاد دارم، اولین جملاتی است که در ابتدای فیلم پدرخوانده، به گوش می­رسد که حاوی این سیگنال است و می­خواهد رؤیای آمریکایی را مورد آزمون قرار دهد، آن‌هم به‌وسیله ارتباط با تجربیات مهاجران. سری فیلم­های پدرخوانده، دو عنصر اصلی رؤیای آمریکایی را موردبررسی قرار می­دهند؛ خانواده و کسب‌وکار. یک جنبه رؤیای آمریکایی، نقش سنتی­ای است که بر عهده مرد قرارگرفته است، ایجاد زیربنایی محکم برای خانواده و فراهم نمودن خانه­ای مناسب برای رشد و نمو کودکان و آموزش آنان. جنبه دیگر رؤیای آمریکایی، داشتن کسب‌وکار مستقل و شخصی بوده زیرا رؤیای آمریکایی یک اعلامیه استقلال است. یک آمریکایی نباید مجبور باشد که برای دیگری کار کند، یک آمریکایی نباید مجبور باشد از دیگری دستور بگیرد. فیلم پدرخوانده تضاد میان دو مدل جامعه را به تصویر می­کشد، یکی جامعه کوچک، نزدیک و سنتی مانند روستا در برابر جامعه گسترده، شهری، مصنوعی و مدرن.

بخش چهارم با عنوان «پادشاه شیشه[۸]»، بر روی سریال برکینگ بد و داستان غم‌انگیز زندگی والتر وایت پرداخته است. نویسنده در این بخش، به زندگی­های دوگانه و هویت­های مخفیانه پرداخته است. برکینگ بد، داستان زندگی یک معلم شیمی سخت­کوش و درستکار است که در مخارج زندگی‌اش با مشکلات مواجه بوده و به دنبال مشکلات تنفسی، متوجه می­شود که به سرطان ریه مبتلا شده است. وی در پی ماجراهایی وارد صنعت غیرقانونی تولید روان‌گردان شیشه می­شود و به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان شیشه تبدیل می­شود.

بخش پنجم و پایانی کتاب، با عنوان «آخرالزمان در فرهنگ عامه[۹]»، به سرریز شدن فرهنگ عامه آمریکا با پیشگویی­های مربوط به آخرالزمان، قیامت و سناریوهای مختلف پایان جهان پرداخته است. مطابق فیلم­ها، خون‌آشام­ ها، گرگینه­ ها و زامبی­ ها، به سرزمین ما هجوم می­آورند و مهاجمان فضایی، سیارک­ها و حوادث فضایی، ما را از آسمان تهدید می­نمایند که در تناقض کامل با رؤیای آمریکایی هستند.


[۱] Pop Culture and the Dark Side of the American Dream: Con Men, Gangsters, Drug Lords, and ZombiesCon Men, Gangsters, Drug Lords, and Zombies

[۲] Paul Cantor

[۳] Huckleberry Finn

[۴] W. C. Fields

[۵] Aristocracy in America

[۶] Huckleberry Finn

[۷] I Believe in America

[۸] The Macbeth of Meth

[۹]The Apocalyptic Strain in Popular Culture