مترجم: هادی قربانیار
این ماه، تنش‌ها در تنگه تایوان،[۱] به سطحی رسید که در نزدیک به سی سال گذشته، مشاهده نشده بود. پکن در واکنش به سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا[۲] (نانسی پلوسی)[۳]، به تایوان، تمرین نظامی در نزدیکی این جزیره برگزار کرد و همچنین، هشت گفتگوی رسمی نظامی و کانال همکاری با ایالات‌متحده را به حالت تعلیق درآورد یا لغو کرد. تایوان با عوامل تحریک‌کننده بیسابقه‌ای مواجه شد، ازجمله شلیک موشک‌های بالستیک بر فراز جزیره، انجام عملیات هوایی و دریایی در سرتاسر خط مرکزی و در بخش مرزی آب‌های سرزمینی خود و حملات سایبری که «۲۳ برابر بیشتر از رکورد روزانه قبلی بودند.» حملات هوایی در سرتاسر خط میانی منطقه، تقریباً به شکلی روزانه ادامه داشته و چین، اعلام کرده است که تمرین۲های نظامی یکماهه را با استفاده از ادوات و تسلیحات جنگی در دریای بوهای[۴] و جنوب دریای زرد[۵] برگزار میکند؛ مانند موارد پیشین، از تنش‌های تشدید شده در تنگه تایوان، جدیدترین مورد نیز احتمالاً هفته‌ها (اگر نگوییم ماه‌ها)، به طول خواهد انجامید و وضعیت جدیدی را در روابط چین-آمریکا و سرتاسر تنگه، به وجود میآورد که روزبه‌روز ناپایدارتر میشود.
وضعیت روابط چین-آمریکا قبل از سفر پلوسی چگونه بود؟
سفر پلوسی در برههای از شرایط شکننده صورت گرفت؛ در طول ماههای گذشته، اختلافات میان واشنگتن و پکن در بحبوحه حمایت ضمنی چین از حمله روسیه به اوکراین، بالا گرفته است. در طول گفتگوی تلفنی که اخیراً میان رئیس‌جمهور جو بایدن[۶] و شی جینپینگ[۷] انجام شد، بایدن به احتمال کاهش تعرفه‌ها اشارهای نکرد، علیرغم اینکه انتظار میرفت، چنین کاری انجام بدهد و شی نیز سیاست ایالات‌متحده در قبال تایوان را «بازی با آتش» خواند. با وجود دیپلماسی که در سطح مقامات ارشد دو کشور وجود دارد، روابط چین-آمریکا، نتوانسته بستری مناسب بیابد. این دیدار نیز زمانی رخ داد که واشنگتن و پکن برای رویدادهای سیاسی داخلی مهم آماده میشوند. در ماه می، بالاترین دیپلمات چین، هشدار داد که پکن در دوران پیش از برگزاری بیستمین کنگره ملّی حزب کمونیست[۸]، «به هر طرحی، لفظی یا عملی از سوی طرف آمریکایی برای مهار چین، با قاطعیت واکنش نشان خواهد داد.» انتظار میرود که در کنگره، شی روند مرسوم را شکسته و برای دوره سوم نیز انتخاب شود و متحدان سیاسی را در سمت‌های کلیدی رهبری منصوب کند؛ به طور خاص، برای نخستوزیری و کمیته دائمی پلیتبوروی[۹]. در این فضا، شی ممکن است که تمایلی برای عقبنشینی از چالشهای بین‌المللی متصور نشان ندهد، به‌خصوص در زمانی که چین با مشکلات داخلی مانند موجهای پیدرپی ویروس کرونا و یک اقتصاد کُند مواجه است. گزارش‌های اولیه، حاکی از آن هستند که برخی از مردم چین «سرافکنده شده‌اند»، از اینکه پکن، مانع فرود هواپیمای پلوسی در تایوان نشده است و این مسئله، نشان میدهد که اگر شی بحران را تشدید کند، از حمایت مردمی برخوردار خواهد بود. در طرف دیگر، واشنگتن نیز انتخابات میاندوره را در پیش دارد؛ جایی که دموکرات‌ها با چالشی متعلق به خودشان مواجه‌اند، از تورم ادامه‌دار گرفته تا میزان پایین محبوبیت بایدن. با توجه به حمایت گسترده از تایوان، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، ممکن است این‌گونه استدلال کرده باشد که سفر او به منزله کسب پیروزی در جلب نظر رأی‌دهندگان سرگردان و فاقد حزب خواهد بود. پیش از سفر پلوسی، گروهی بیستوپنج نفره از سناتورهای جمهوری‌خواه بیانی‌های منتشر نموده و از تصمیم رئیس مجلس برای سفر به جزیره تایوان، تمجید و استقبال کردند. پس گویا فشارهای داخلی در هر دو کشور واشنگتن و پکن، در حال ایجاد یک عامل محرک است که در آن، تنش تمجید شده و خویشتن‌داری، موردانتقاد قرار می‌گیرد.
آیا عوامل دیگری وجود دارند که تنش‌های بالاگرفته در تنگه تایوان را جهتدهی کنند؟
از زمان انتخاب رئیس‌جمهور تایوان، تسای اینگ-ون[۱۰] در سال ۲۰۱۶، نیروهای محرک در سرتاسر تنگه، با سه جریان هم‌زمان همراه شده‌اند:
اول، فضای سیاسی سرکوبگر در سرزمین اصلی است که روزبه‌روز، بیشتر بسته میشود و باعث شده تا مردم تایوان، بیشتر نسبت به پکن سوءظن پیدا کنند. نظرسنجی‌هایی که توسط دانشگاه ملی چنگچی تایوان[۱۱] در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ انجام شد (زمانی که پکن خود را برای وضع قانون امنیت ملی هنگ‌کنگ[۱۲] آماده می‌کرد)، افزایش حمایت از حرکت به سمت استقلال و همچنین، کاهش حمایت از تلاش برای اتحاد و ادغام را نشان می‌دادند. در سال ۲۰۱۹، تسای اعلام کرد که «۲۳ میلیون تایوانی همگی اتفاق‌نظر دارند که در یک کشور، دو نظام، قابل‌پذیرش نیست.» با در نظر گرفتن همه جوانب، چهار سال قبل، رئیس‌جمهور سابق تایوان، ما اینگ جیو[۱۳] در دیداری تاریخی با شی به او گفت که «چین واحد، تفاسیر مختلف؛ مبنای روابط» در سرتاسر تنگه است، دیدگاهی که اکنون، ما اینگ-جیو آن را رد میکند.
منبع: https://carnegieendowment.org/2022/08/17/how-pelosi-s-taiwan-visit-has-set-new-status-quo-for-u.s-china-tensions-pub-87696
نویسنده: پائول هاینل[۱۴]– ناتانیل شر[۱۵]
[۱] Taiwan Strait
[۲] U.S. House Speaker
[۳] Nancy Pelosi
[۴] Bohai Sea
[۵] Yellow Sea
[۶] Joe Biden
[۷] Xi Jinping
[۸] Chinese Communist Party’s 20th Party Congress
[۹] Politburo Standing Committee
[۱۰] Tsai Ing-wen
[۱۱] Taiwan’s National Chengchi University
[۱۲] Hong Kong’s National Security Law
[۱۳] Ma Ying-jeou
[۱۴] Paul Haenle
[۱۵] Nathaniel Sher