دکتر محمد علی شفیعی؛ کارشناس مسائل آمریکا و همکار در مرکز مطالعات آمریکا
انتخابات کنگره آمریکا، هر دو سال یک‌بار برای یک‌سوم از کرسی‌های مجلس سنا و کل مجلس نمایندگان، برگزار می‌شود. در حال حاضر، دموکرات‌ها اکثریت نسبی در مجلس نمایندگان داشته و در سنا به لطف کرسی معاون اول رئیس‌جمهور در این مجلس، دارای اکثریت کاملاً شکننده‌ای هستند؛ اما به نظر می‌رسد که این وضعیت، تغییر خواهد کرد. همچنین تا دو ماه دیگر، انتخابات جدید برگزار خواهد شد. طبق ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌های متعددی که در وب‌سایت Fivethirtyeight.com، جمع‌بندی شده است، به‌احتمال‌زیاد دموکرات‌ها، اکثریت خود را از دست خواهند داد.
مجلس نمایندگان
طبق آخرین جمع‌بندی آمار که در تاریخ ۶ مهرماه منتشر شده است، تعداد کرسی‌های جمهوری خواهان در این مجلس، افزایش چشمگیری خواهد داشت و از تعداد کرسی‌های دموکرات‌ها، پیشی خواهد گرفت. این، بدان معنا است که می‌توان به احتمال ۶۹%، اکثریت را از آن جمهوری خواهان دانست. تعداد کرسی‌های جمهوری خواهان نیز تا ۲۴۳ صندلی پیش‌بینی می‌شود.
سنا
در سنای آمریکا، وضعیت به‌صورت متفاوتی است؛ همان‌طور که می‌دانیم، سنا به‌طورکلی دارای ۱۰۰ کرسی است که در این میان برای سال ۲۰۲۲، تعداد ۳۵ کرسی به انتخاب گذاشته می‌شود و باقی سناتورها به کار خود، ادامه خواهند داد. این، بدان معنا است که ۲۱ جمهوری‌خواه و ۱۴ دموکرات، باید برای اخذ مجدد رأی برای دوره ۶ ساله آتی، به حوزه‌های انتخابی خود مراجعه کنند. پس وضعیت جمهوری خواهان به علت کرسی‌های بیشتری که به انتخاب خواهند گذاشت، وضعیت متزلزل‌تری خواهد بود. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده، در این میان، تنها دو کرسی، یک کرسی در نوادا و یک کرسی در جورجیا است که هر دو کاندیدای جمهوری‌خواه و دموکرات، رقابت نزدیکی دارند. در باقی ۳۳ کرسی، به احتمال بالای ۶۰%، کرسی‌ها توسط احزاب حفظ خواهند شد. این، بدین معنا است که با احتمال بالای ۶۰%، تکلیف ۹۸ کرسی دیگر، مشخص است و تنها دو کرسی با رقابت برابر هستند که تعیین‌کننده اکثریت سنا خواهد بود. هرچند اختلاف نظرسنجی‌ها در این دو کرسی اندک است (کمتر از ۱۰ درصد)، اما اگر همین موضوع را نیز قطعی بدانیم و دو کرسی را به نفع دموکرات‌ها به حساب آوریم، ترکیب کنگره در دور بعد، به‌صورت ۵۱ کرسی برای دموکرات‌ها و ۴۹ کرسی برای جمهوری خواهان خواهد شد. اکثریتی به‌شدت شکننده که مانند دوره کنونی سنا، عملاً امکان هرگونه تصمیم‌گیری را در موارد اختلافی، به‌شدت کاهش خواهد داد.
دغدغه‌های مردم در انتخابات ۲۰۲۲
اگر بخواهیم مهم‌ترین موارد مدنظر مردم را که در نظرسنجی‌های مختلف در آستانه انتخابات در مورد موضوعات، موردبررسی قرارگرفته است، نام ببریم، می‌توان به مواردی چون اقتصاد، تورم، جرم، مهاجرت، سلاح و سقط‌جنین اشاره کرد. در یک نظرسنجی منتشر شده توسط CBS که در میان رأی‌دهندگان احتمالی انتخابات ۲۰۲۲ انجام شده است و افراد شرکت‌کننده اجازه انتخاب بین چند گزینه را داشته‌اند، ۸۲% افراد، وضعیت کلان اقتصاد و ۷۶% نیز تورم را انتخاب کرده‌اند. نظرسنجی‌های دیگری از فاکس نیوز و واشنگتن‌پست نیز که به انتخاب یک گزینه به‌عنوان دغدغه اصلی محدود شده، بیانگر آن است که حدود ۲۰% از رأی‌دهندگان به مسئله تورم و ۱۵% به مسئله اقتصاد به شکل کلان آن، توجه کرده‌اند و این، بدان معنا است که حدود ۳۵ درصد از مردم، اقتصاد را به‌عنوان مسئله اصلی مدنظر دارند. بررسی دیگر نظرسنجی‌های معتبر منتشر شده، بیانگر دغدغه مشابه رأی‌دهندگان است و می‌توان گفت که مسئله اقتصاد و افزایش قیمت‌ها، دغدغه اصلی رأی‌دهندگان آمریکایی در انتخابات ۲۰۲۲ است.
چرا اقتصاد؟
حال که دغدغه اصلی رأی‌دهندگان انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، مسئله اقتصاد در ابعاد مختلف آن بوده، لازم است تا بر وضعیت اقتصاد ایالات‌متحده و مؤلفه‌های اصلی مبتلابه مردم ایالات‌متحده در چند سال اخیر، مروری داشته باشیم. جو بایدن در زمانی که کاخ سفید را از دونالد ترامپ تحویل گرفت، با وجود بیکاری ناشی از بیماری کرونا و تعطیلی مشاغل، با تورمی حدود ۲%، سکان هدایت ایالات‌متحده را به دست گرفت؛ اما با وجود رشد مشاغل و کاهش بیکاری در این دوره، نرخ تورم در ایالات‌متحده، در حال حاضر برای مدت چندین ماه متوالی، بالای ۸% مانده است و به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی، انتظار کاهش آن در کوتاه‌مدت نمی‌رود. وضعیت کنونی اقتصاد در حال حاضر، به‌گونه‌ای است که طبق آماری که در وب‌سایت Statista منتشر شده است، ۴۰% از قشر بالای جامعه ایالات‌متحده (افراد با درآمد بالای ۹۰ هزار دلار در سال) نیز در ماه‌های جاری با دشواری‌های اقتصادی سروکله می‌زنند؛ آماری که تا نوامبر ۲۰۲۱، حدود ۲۸% بوده است و این نرخ برای افراد کم‌درآمد (با درآمد کمتر از ۴۸ هزار دلار در سال)، در حال حاضر ۷۴% است.
هرچند میزان بالای تورم و باقی ماندن آن در نرخ‌های بالای ۸% در چندین ماه متوالی و نبود امید به کاهش آن، از دغدغه‌های اصلی مردم آمریکا است، اما موضوعات دیگر اقتصادی مانند مسئله مسکن در ایالات‌متحده، یکی از مسائلی بوده که بسیاری از کارشناسان اقتصاد در سراسر دنیا را به نگرانی واداشته است. نرخ رهن خانه، بسیار بیشتر از تورم رشد کرده و از ارزش واقعی املاک نیز پیشی گرفته است. میانگین قیمت مسکن تا ۲۵%، بالا رفته و حتی در مواردی گفته می‌شود که قیمت مسکن از ارزش واقعی آن تا ۷۴% بیشتر است. در سطح مردم، مشکل اصلی آن است که امکان تهیه مسکن را بسیار دشوار کرده و نرخ رشد اجاره مسکن بیش از نرخ رشد درآمد افراد است و روزبه‌روز سهم بیشتری از سبد هزینه خانواده‌ها را به خود اختصاص می‌دهد؛ اما مسئله‌ای که در سطح کلان کارشناسان این حوزه به آن می‌پردازند، آن است که این نرخ‌ها از سطوح سال ۲۰۰۸ نیز بالاتر رفته، موضوعی که در آن سال، باعث آغاز بحران در بخش مسکن ایالات‌متحده، تعمیم آن به دیگر بخش‌ها و سپس، موجب ایجاد بحران مالی بین‌المللی شد. در حال حاضر نیز این نگرانی وجود دارد که این موضوع، به بحرانی بین‌المللی تبدیل شود و اقتصاد متزلزل جهان را -که هنوز از آسیب‌های دوران همه‌گیری کرونا و تعطیلی‌های گسترده ترمیم نیافته است- تحت تأثیر قرار دهد.
مسئله عمومی تورم، افزایش سرسام‌آور قیمت سوخت، مسکن و همچنین، قیمت مواد غذایی روزمره مردم از مواردی بوده که در مقوله اقتصاد، از دغدغه‌های اصلی مردم در آستانه انتخابات ۲۰۲۲ است. این موضوع، باعث کاهش تأیید عملکرد بایدن به زیر ۵۰% شده است؛ موضوعی که طبیعتاً اولین خروجی خود را در انتخابات سال جاری میلادی، نشان خواهد داد. همچنین، طبق گزارشی که توسط واشنگتن‌پست از نظرسنجی مشترک این پایگاه خبری با ABC منتشر شده، در مسئله تورم، ۵۰% به جمهوری خواهان اعتماد داشته و فقط ۳۱% به دموکرات‌ها اعتماد دارند و در مسئله اقتصاد به‌صورت کلان نیز مجدداً ۵۰% به جمهوری خواهان و ۳۶% به دموکرات‌ها اعتماد دارند. لذا می‌توان به‌طورکلی در دغدغه اصلی مردم آمریکا (اقتصاد)، جمهوری خواهان را به‌عنوان گزینه مورد اعتماد تری در انتخابات ۲۰۲۲ دانست. دولت بایدن در برهه‌ای از زمان، تلاش کرد تا این موضوع را به مسئله جنگ اوکراین و تأثیر آن بر قیمت سوخت مرتبط کند و حتی شخص بایدن با اشاره به افزایش قسمت سوخت، اعلام کرد که برای آزادی، باید بهای آن پرداخته و این افزایش قیمت‌ها را بهایی دانست که مردم آمریکا برای آزادی در سراسر دنیا باید بپردازند. هرچند این موضوع، سریعاً با واکنش منفی اکثریت مردم و نخبگان مواجه شد، زیرا افزایش قیمت‌ها از پیش از آغاز جنگ در اوکراین، به وقوع پیوسته بود و مشکلات زنجیره توزیع، کمبود برخی مواد غذایی که شاخص‌ترین آن، کمبود شیر خشک در ایالات‌متحده بود، ارتباط خاصی با مسئله اوکراین پیدا نمی‌کرد.
نتیجه‌گیری
انتخابات پیشِ رو در ایالات‌متحده در نوامبر ۲۰۲۲، ازجمله آزمون‌هایی بوده که نشان‌دهنده میزان موفقیت دولت حاکم و اقبال مردم به حزب دموکرات است. وضعیت کنونی جو بایدن، به‌شدت متزلزل و شکننده بوده و وی نتوانسته است حتی دموکرات‌ها را به تأیید بر عملکرد خود وا‌دارد. همین موضوع و مسئله اقتصاد به‌عنوان مهم‌ترین مؤلفه در میان دغدغه‌های مردم -که بیش از ۸۰% از مردم به آن، به‌عنوان اصلی‌ترین موضوع موردتوجه خود اشاره کرده‌اند- از نقاط ضعف دولت بایدن است که نتیجه آن را در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، نشان خواهد داد. با توجه به اینکه مردم، جمهوری خواهان را در موضوع اقتصاد مورد اعتماد تر از دموکرات‌ها می‌دانند و طبق سنت معمول در انتخابات میان‌دوره‌ای -که حزب حاکم اکثریت مجلس را از دست می‌دهد- انتظار می‌رود در مجلس نمایندگان -که تأثیر بیشتری بر مسائل داخلی ایالات‌متحده دارد- اکثریت کرسی‌ها از آن حزب جمهوری‌خواه شود و اما سنا در بهترین حالت، با اختلاف دو کرسی در اختیار دموکرات‌ها قرار بگیرد، هرچند این احتمال که مانند دوره اخیر، ۵۰-۵۰ شود یا با اختلاف دو کرسی این مجلس نیز از آن جمهوری خواهان شود، منتفی نیست. در هر صورت، هر حزبی که برنده شود، مشخصاً شکنندگی و عدم اجماع کنونی در دور بعدی کنگره نیز ادامه پیدا خواهد کرد.
منابع: