دکتر حسن محمدمیرزائی؛ مدیر مرکز مطالعات آمریکا
نوع و میزان مشارکت افراد یک جامعه در روند و تصمیمات سیاسی یک کشور، از مؤلفه های مهم دموکراسی و مردم‌سالاری در آن جامعه، محسوب میشود که یکی از مهم‌ترین این ابزارها انتخابات است؛ اما این انتخابات، با توجه به شرایط روز یک کشور، در برهه هایی از حساسیت بیشتری برخوردار میشود، درست مانند شرایط این روزهای ایالات‌متحده آمریکا. در روزهای منتهی به ۸ نوامبر ۲۰۲۲ (۱۷ آبان ۱۴۰۱) -که زمان برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره است- چالش‌های زیادی برای نظام حاکم بر این کشور و همچنین، سردمداران فعلی آن وجود دارد که در این میان، سه نکته بسیار اساسی وجود دارد:
۱٫ اولین نکته مهم در این خصوص، به حواشی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ مربوط است؛ انتخاباتی که نه‌تنها باعث فروریختن ابهت پوشالی این رژیم حتی در میان متحدان خود شد که از همه مهم‌تر، موجب کم‌رنگ شدن اعتبار گفتمان لیبرال دموکراسی در سراسر جهان شد، گفتمانی که سردمدار و نقطه آمال آن، ایالات‌متحده آمریکا بود. اتهامات و حرکات سخیف نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آن زمان، یعنی بایدن و ترامپ علیه یکدیگر و همچنین، حواشی مربوط به اعلام نتایج و حمله طرفداران ترامپ به کنگره، تاریکی بزرگی را در تاریخ این کشور و بر پیشانی گفتمان لیبرال دموکراسی ثبت نمود که باعث سرخوردگی شدید غربی‌ها، به‌خصوص خود آمریکایی ها شد و فضای به‌شدت دوقطبی را در جامعه این کشور ایجاد کرد که تاکنون نیز ادامه یافته است و این مسئله، قطعاً یکی از مشکلات اساسی اولین انتخاباتِ بعد از انتخابات سیاه ۲۰۲۰ خواهد بود.
۲٫ نوع شروع به کار دولت بایدن و تزلزل شدید در پایه‌های مشروعیت (به معنای رایج در علوم سیاسی) این دولت -که برخاسته از حوادث بعد از انتخابات ۲۰۲۰ بود- وقتی در کنار ضعف شدید عملکردی بایدن قرار گرفت، بیش‌ازپیش، ایده «دولت ضعیف» را که از سوی برخی اندیشمندان مطرح شد، تقویت نمود؛ امری که موجب کاهش شدید محبوبیت بایدن در سال اخیر شده و حتی باعث شده تا وی رکورددار کاهش محبوبیت در میان رؤسای جمهور ادوار این کشور باشد. لذا این شرایط، قطعاً انتخابات سختی را برای دموکرات ها رقم خواهد زد، به‌خصوص در جامعه چندپاره ایالات‌متحده آمریکا.
۳٫ در کنار مسئله دولت ضعیف و کاهش چشم‌گیر محبوبیت جو بایدن، حوادث مهمی در عرصه بین‌الملل، اتفاق افتاده که نشان داد افول هژمونی جهانی آمریکا، نه‌تنها یک ایده که یک واقعیت بسیار جدی است. آغاز جنگ اوکراین، تلاش‌های جدی چین برای سیطره مطلق بر دریای جنوبی چین و افزایش امکان حمله این کشور به جزیره تایوان و تصرف آن (در راستای پیشبرد سیاست چین واحد) و همچنین، شکست سیاست های آمریکا در منطقه راهبردی غرب آسیا و عدم موفقیت در مذاکرات هسته ای با ایران و احیای برجام، از مهم‌ترین چالش های سیاست خارجی دولت بایدن است که قطعاً انتخابات این کشور را تحت‌الشعاع قرار داده و احتمالاً نتایج نامطلوبی برای دموکرات‌هایی که به‌صورت بسیار شکننده، اکثریت کنگره این کشور را در اختیار دارند، رقم خواهد زد.
در پایان، باید گفت که قطعاً نتایج این دور از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، چهره پیروز انتخابات ۲۰۲۴ ریاست جمهوری این کشور را تا حدی مشخص خواهد کرد. هرچند نباید فراموش کرد که عرصه فعلی فضای بین‌الملل، به‌شدت متلاطم بوده و درواقع، ما شاهد درد انتقال از نظام بین‌الملل تک‌قطبی به نظامی چندقطبی هستیم. شرایطی که باعث شده تا قدرتهای کلاسیک و نوظهور برای ابراز وجود و تثبیت جایگاه خود در نظم نوین جهانی، از ابزارهای مختلف خویش بهره بگیرند و هر یک در پی دستیابی به بیشترین سهم در آینده جهان باشند. درنهایت و با مشاهده تمامی این تحولات و اتفاقات و همچنین، به اذعان بسیاری از اندیشمندان و سیاستمداران، به نظر یک چیز قطعی است: «فضای پیچیده و پرتلاطم کنونی، شرایط سخت، ویژه و تعیین‌کننده‌ای برای کشورهای جهان رقم خواهد زد».