یادداشت سردبیر؛ دکترحسن محمدمیرزائی
مفهوم افول آمریکا در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی
طی حدوداً سه دهه اخیر پدیده افول آمریکا به موضوعی جذاب و مهم در محافل علمی و سیاسی تبدیل شده است و البته سالهای اخیر این مسئله ابعاد گستردهتر و جدیتری به خود گرفته است، به گونهای که در حال حاضر افول آمریکا و ورود به یک دنیای جدید چیز عجیبی به نظر نمیرسد و اتفاقاً بحث جدیتر در مورد نحوه ورود به نظم جدید جهانی و مختصات دنیای آینده میباشد، دنیایی که در آن دیگر خبری از هژمونی جهانی آمریکا نیست.
اما در میان اندیشمندان و سیاستمداران مختلفی که پیرامون مسئله افول آمریکا و فروپاشی امپراتوری این کشور سخن گفتهاند دیدگاههای رهبر معظم انقلاب اسلامی از جهاتی از اهمیت خاصی برخوردار است اولاً؛ بسیاری از بزرگان علمی و سیاستمداران دنیا به این نکته اذعان دارند که رهبر معظم انقلاب اسلامی را فارغ از جایگاه سیاسی و دینی ایشان میتوان در قامت یک اندیشمند بزرگ معاصر محسوب نمود که اندیشهها و دیدگاههای ایشان دارای تأثیرگذاری جهانی است، ثانیاً؛ ایشان عهدهدار رهبری انقلاب و نظامی است که از آغاز پیروزی خود (۱۳۵۷) بزرگترین چالش ایدئولوژیک و تمدنی غرب به سرکردگی آمریکا بوده است، لذا اندیشههای چنین شخصیتی که یک دوره حدوداً ۳۵ ساله بزرگترین تقابل همهجانبه با استکبار جهانی را مدیریت کرده است قطعاً محل تأمل جدی است، ثالثاً؛ ایشان به عنوان یکی از مراجع بزرگ تقلید که دارای نفوذ دینی بسیاری در میان مسلمانان بالأخص شیعیان جهان است، دارای نگاهها بدیع و متناسب با مسائل روز میباشد و نه تنها از تحولات روز جامعه بشری عقب نیست که برعکس، دارای آیندهنگری در خور توجهی است که از این منظر نیز بررسی اندیشههای سیاسی و اجتماعی ایشان قابل توجه میباشد. لذا با توجه به نکاتی که گفته شد تردیدی نیست که بررسی اندیشههای ایشان حول مسئله افول آمریکا تا چه اندازه مهم و راهگشا خواهد بود.
قبل از هرچیزی، آنچه که مشخص است ایشان افول آمریکا را امری واقعی و قطعی میدانند که این مسئله نه تنها ریشه در اصل استکبارستیزی و سنت الهی دارد بلکه بر اساس مشاهده واقعیتهای موجود به چنین ایده . نتیجهای رسیدهاند. یعنی ایشان در کنار تعمق در مباحث دینی با نگاهی واقعبینانه این مسئله را رصد نموده و همین امر موجب میشود که طیف وسیعی از مخاطبان بتوانند با نگاه ایشان ارتباط برقرار نمایند. ایشان در یک تقسیمبندی استاندارد افول آمریکا را در دو بعد نرمافزاری و سخت افزاری احصاء نموده و با توجه به بیانات ایشان، به نظر میرسد مسائلی همچون افول گفتمان لیبرالیسم، افول قدرت نرم و افول اخلاقی- معنوی در آمریکا را بتوان از مؤلفههای افول نرمافزاری دانست و در بعد سخت افزاری نیز بتوان به مسائل چون افول سیاسی، افول اقتصادی، افول نظامی و افول انتظام اجتماعی توجه نمود. البته باید این نکته را در نظر داشت که منظور از افول سیاسی در بخش سخت افزاری بیشتر مربوط به تعینات این مسئله است و مباحث انتزاعیتر آن در ذیل بحث افول نرمافزاری قابل بررسی میباشد.
بنابراین همانگونه که پیداست دیدگاههای رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون افول آمریکا، در کنار داشتن بنمایههای قوی دینی و اعتقادی، نگاهی کاملاً واقعبینانه است که در آن شواهد زیادی برای افول آمریکا شناسایی میگردد و اینگونه است که مخاطبین عام نیز به شکل بهتری میتوانند با نگاههای ایشان ارتباط برقرار کرده و در نتیجه نگاه ایشان به سمت جهانیتر شدن پیش میرود.