افول آمریکا؛ شعار یا واقعیت

یادداشت سردبیر؛ دکترحسن محمدمیرزائی

مفهوم افول آمریکا در اندیشه رهبر معظم انقلاب اسلامی

طی حدوداً سه دهه اخیر پدیده افول آمریکا به موضوعی جذاب و مهم در محافل علمی و سیاسی تبدیل شده است و البته سال­‌های اخیر این مسئله ابعاد گسترده‌­تر و جدی‌­تری به خود گرفته است، به گونه‌­ای که در حال حاضر افول آمریکا و ورود به یک دنیای جدید چیز عجیبی به نظر نمی­رسد و اتفاقاً بحث جدی­تر در مورد نحوه ورود به نظم جدید جهانی و مختصات دنیای آینده می­‌باشد، دنیایی که در آن دیگر خبری از هژمونی جهانی آمریکا نیست.

اما در میان اندیشمندان و سیاست­مداران مختلفی که پیرامون مسئله افول آمریکا و فروپاشی امپراتوری این کشور سخن گفته‌­اند دیدگاه­‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی از جهاتی از اهمیت خاصی برخوردار است اولاً؛ بسیاری از بزرگان علمی و سیاستمداران دنیا به این نکته اذعان دارند که رهبر معظم انقلاب اسلامی را فارغ از جایگاه سیاسی و دینی ایشان می­‌توان در قامت یک اندیشمند بزرگ معاصر محسوب نمود که اندیشه‌­ها و دیدگاه‌­های ایشان دارای تأثیرگذاری جهانی است، ثانیاً؛ ایشان عهده­‌دار رهبری انقلاب و نظامی است که از آغاز پیروزی خود (۱۳۵۷) بزرگترین چالش ایدئولوژیک و تمدنی غرب به سرکردگی آمریکا بوده است، لذا اندیشه­‌های چنین شخصیتی که یک دوره حدوداً ۳۵ ساله بزرگترین تقابل همه‌­جانبه با استکبار جهانی را مدیریت کرده است قطعاً محل تأمل جدی است، ثالثاً؛ ایشان به عنوان یکی از مراجع بزرگ تقلید که دارای نفوذ دینی بسیاری در میان مسلمانان بالأخص شیعیان جهان است، دارای نگاه­‌ها بدیع و متناسب با مسائل روز می‌­باشد و نه تنها از تحولات روز جامعه بشری عقب نیست که برعکس، دارای آینده­‌نگری در خور توجهی است که از این منظر نیز بررسی اندیشه‌­های سیاسی و اجتماعی ایشان قابل توجه می‌­باشد. لذا با توجه به نکاتی که گفته شد تردیدی نیست که بررسی اندیشه‌­های ایشان حول مسئله افول آمریکا تا چه اندازه مهم و راهگشا خواهد بود.

قبل از هرچیزی، آنچه که مشخص است ایشان افول آمریکا را امری واقعی و قطعی می‌­دانند که این مسئله نه تنها ریشه در اصل استکبارستیزی و سنت الهی دارد بلکه بر اساس مشاهده واقعیت‌های موجود به چنین ایده . نتیجه‌­ای رسیده­‌اند. یعنی ایشان در کنار تعمق در مباحث دینی با نگاهی واقع­‌بینانه این مسئله را رصد نموده و همین امر موجب می‌­شود که طیف وسیعی از مخاطبان بتوانند با نگاه ایشان ارتباط برقرار نمایند. ایشان در یک تقسیم‌­بندی استاندارد افول آمریکا را در دو بعد نرم‌­افزاری و سخت افزاری احصاء نموده و با توجه به بیانات ایشان، به نظر می­‌رسد مسائلی همچون افول گفتمان لیبرالیسم، افول قدرت نرم و افول اخلاقی- معنوی در آمریکا را بتوان از مؤلفه‌­های افول نرم‌­افزاری دانست و در بعد سخت افزاری نیز بتوان به مسائل چون افول سیاسی، افول اقتصادی، افول نظامی و افول انتظام اجتماعی توجه نمود. البته باید این نکته را در نظر داشت که منظور از افول سیاسی در بخش سخت افزاری بیشتر مربوط به تعینات این مسئله است و مباحث انتزاعی‌­تر آن در ذیل بحث افول نرم‌­افزاری قابل بررسی می­‌باشد.

بنابراین همانگونه که پیداست دیدگاه‌­های رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون افول آمریکا، در کنار داشتن بن‌­مایه­‌های قوی دینی و اعتقادی، نگاهی کاملاً واقع‌­بینانه است که در آن شواهد زیادی برای افول آمریکا شناسایی می­‌گردد و این‌گونه است که مخاطبین عام نیز به شکل بهتری می‌­توانند با نگاه­‌های ایشان ارتباط برقرار کرده و در نتیجه نگاه ایشان به سمت جهانی­‌تر شدن پیش می­‌رود.