علیرضا توپا حیدری؛ دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقهای- آمریکای شمالی دانشگاه جامع امام حسین (ع)
بحران خشونت با اسلحه در آمریکا عمیقاً با چشم‌انداز سیاسی عجین شده است؛ زیرا بحث‌های پرشور پیرامون قانون کنترل اسلحه و حقوق متمم دوم، همچنان در حال گسترش است. در پی تیراندازی‌های جمعی و دیگر حوادث پرمخاطب، درخواست‌ها برای مقررات سخت‌گیرانه‌تر اسلحه با حمایت سرسختانه سازمان‌های حقوق اسلحه در تضاد است و گفتمانی مهیب و عمیقاً دوپاره ایجاد کرده است.
در یک زمینه گسترده‌تر، خشونت با اسلحه، زیرساخت‌های بهداشت روانی کشور را تحت‌فشار قرار داده است و آسیب را برای بازماندگان و خانواده‌هایی که تحت‌تأثیر چنین رویدادهایی قرار گرفته‌اند، تشدید کرده است. طنین روانی خشونت اسلحه، فراتر از قربانیان فوری، جوامع را فرامی‌گیرد و به احساس ناامنی و پریشانی گسترده‌تری کمک می‌کند؛ بنابراین، بحران خشونت با اسلحه در جامعه آمریکا، یک چالش فوری و پیچیده با پیامدهای گسترده است. پرداختن به این موضوع چندوجهی نیازمند درک دقیق ابعاد مختلف آن، همراه با تلاشی هماهنگ برای پیمایش در قلمروهای متقاطع سیاست عمومی، حمایت از سلامت روان و عوامل فرهنگی و اجتماعی گسترده‌تر است که در گسترش حوادث مرتبط با سلاح گرم نقش دارند.
ریشه حمل سلاح در آمریکا
خاستگاه مالکیت اسلحه در ایالات متحده را می‌توان در چندین عامل تاریخی، فرهنگی و قانونی جستجو کرد. حق حمل سلاح در متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده گنجانده شده است که می‌گوید: «یک شبه‌نظامی منظم که برای امنیت یک کشور آزاد ضروری است، حق مردم برای نگهداری و حمل سلاح، نباید نقض شود». این ماده قانون اساسی، نقش اساسی در شکل دادن به فرهنگ آمریکایی مالکیت اسلحه داشته است. از لحاظ تاریخی، سلاح گرم، ابزار ضروری برای بقا و دفاع از خود در روزهای اولیه آمریکای استعماری بود.
شهرک‌نشینان برای شکار، محافظت در برابر حیات‌وحش و دفاع در دورانی که با درگیری با جمعیت‌های بومی و قدرت‌های خارجی مشخص شده بود، به اسلحه متکی بودند. با گسترش کشور به سمت غرب، سلاح گرم برای خانه‌نشینان، مرزنشینان و پیش‌گامان در رام کردن بیابان و تأمین معیشت آنها ضروری شد. مفهوم مالکیت اسلحه نیز عمیقاً با اصول استقلال و فردگرایی که اساس هویت آمریکایی هستند، در هم آمیخته شد.
تصویر «فردگرای خشن» مسلح به سلاح گرم در اخلاق ملی تثبیت شد و اهمیت فرهنگی مالکیت اسلحه را بیشتر تقویت کرد. علاوه بر این، تکامل مالکیت اسلحه در ایالات متحده، تحت‌تأثیر صنعت پر رونق اسلحه گرم قرار گرفته است؛ با مجموعه‌ای از تولیدکنندگان که به بازار گسترده و متنوعی از علاقه‌مندان به اسلحه، تیراندازان ورزشی، شکارچیان و کلکسیونرها غذا می‌دهند. این امر به گسترش و دسترسی به سلاح گرم در سراسر کشور کمک کرده است. ریشه‌های مالکیت اسلحه در ایالات متحده، عمیقاً در بافت تاریخی، فرهنگی و قانون اساسی آن نهفته است. (مقدم، ۱۴۰۰).
تعداد سلاح در جامعه آمریکا
یک سازمان سوئیسی فعال در امور مربوط به مالکیت اسلحه، در گزارشی عنوان کرد؛ در ایالات متحده آمریکا، به‌ازای هر ۱۰۰ آمریکایی ۱۲۰ تفنگ وجود دارد و به‌این‌ترتیب این کشور تنها کشور جهان است که در آن تعداد تسلیحات در اختیار مردم غیرنظامی بیشتر از تعداد مردم است. آمریکا همچنین تنها کشور در جهان است که در آن دستکم یک تیراندازی دسته‌جمعی در هر سال رخ می‌دهد. به‌ازای هر ۱۰۰ آمریکایی بالغ بر ۱۲۰.۵ اسلحه وجود دارد. آمریکایی‌ها مالک ۳۹۳ میلیون قبضه از آمار ۸۵۷ میلیون قبضه سلاح موجود تحت مالکیت غیرنظامیان هستند و این رقم معادل ۴۶% از این ذخیره جهانی مربوط به سلاح‌های متعلق به غیرنظامیان است و تیراندازی‌های دسته‌جمعی منظم، یک پدیده صرفاً آمریکایی است. (مدنی، ۱۴۰۱).
تیراندازی دسته‌جمعی به تیراندازی‌هایی اطلاق می‌شود که در آن، دست کم چهار نفر به‌غیراز عامل آن، کشته شوند و این تعریف شامل فعالیت‌های تبهکارانه سودمحور، خانواده‌کشی و خشونت‌های دولتی نمی‌شود. آمریکا یکی از تنها سه کشور جهان است که شهروندانش بر اساس قانون اساسی، حق حمل یا داشتن اسلحه را دارند. در مکزیک و گواتمالا میزان مالکیت اسلحه تقریباً یک‌دهم میزان مالکیت اسلحه در آمریکا است. (مدنی، ۱۴۰۱).
بر اساس آمارها در سال ۲۰۱۷، شهروندان اتحادیه اروپا با ۵۱۳ میلیون جمعیت، ۷۹٫۸ میلیون سلاح گرم در اختیار داشته‌اند. اگر کشوری مانند روسیه به این آمار اضافه شوند، این تعداد از ۹۰ میلیون سلاح می‌گذرد. آمریکا به‌ازای هر ۱۰۰ نفر، بیشترین میزان سلاح را دارد و پس از آن، مونته‌نگرو با ۳۹٫۱، صربستان با ۳۹٫۱ و قبرس با ۳۴ در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. این کشورها برخلاف آمریکا، کشورهایی کوچک با دولت‌های نه‌چندان قوی هستند. (طالبی،۱۴۰۰).
مونته‌نگرو و صربستان، در منطقه ملتهب بالکان قرار دارند که سال‌ها شاهد درگیری‌های قومی بوده است. قبرس نیز شاهد درگیری میان دو بخش یونانی‌نشین و ترک‌نشین خود است و نیازمند مسلح بودن مردم است. این کشورها بر خلاف آمار بالای سلاح اما همچنان کمتر از آمریکا دارای سلاح هستند. مردم دومین کشور جدول یعنی مونته‌نگرو، دستکم یک‌سوم مردم آمریکا سلاح در اختیار دارند؛ درحالی‌که کشورشان دارای اختلافات گسترده‌ای با صربستان و صرب‌تباران است و مورد حملات نظامی رسمی و شبه‌نظامیان صرب قرار داشته است. (طالبی، ۱۴۰۱).
آمریکا نه همانند کشورهای حاضر در جدول، دارای درگیری است و نه حتی میزان سلاح‌های موجود در آن تناسبی با دیگر کشورها دارد؛ زیرا اگر آمریکا دارای مشکلاتی نیز باشد، نباید سه برابر بیشتر از رده‌های دوم تا چهارم جدول، دارای سلاح باشد. سلاح‌های زیاد موجود در آمریکا شاید به شکلی عمومی ارتباط کاملی با ناامنی در آن نداشته باشد. این مسئله به معنای نادیده گرفتن نقش ناامنی و ناآرامی‌های اجتماعی در مسلح شدن مردم نیست بلکه نشان‌دهنده محرک‌های دیگر موجود در قضیه سلاح در آمریکا است. کشور آمریکا، یک‌چهارم اقتصاد جهان را در اختیار دارد و از سرانه بالایی در جهان برخوردار است. در سایه قوانین موجود در ارتباط با آزادی حمل سلاح در آمریکا، این کشور بهشت شرکت‌های سازنده سلاح‌های سبک برای فروش محصولاتشان است. (طالبی، ۱۴۰۱).
اسلحه؛ زبان خشونت نهفته در جامعه آمریکا
حملات مسلحانه به مردم در خیابان، مراکز ورزشی، مکان‌های مذهبی، دانشگاه‌ها، مدارس و… در آمریکا، به یک عادت در این کشور تبدیل شده است و شنیدن این خبر برای جهانیان دیگر تازگی ندارد. هر موقع چنین اتفاقاتی رخ می‌دهد، مخالفان حمل سلاح شروع به اعتراض می‌کنند و در آخر هم اعتراض آنها بی‌نتیجه می‌ماند و روزبه‌روز این حملات مسلحانه بیشتر می‌شود. باوجوداینکه محافل قانونی در آمریکا سال‌ها به دنبال این هستند که قانونی برای محدود کردن سلاح‌های گرم تصویب کنند اما شرکت‌های اسلحه‌سازی، با قدرت و نفوذی که دارا هستند، اجازه این کار را به آنها نمی‌دهند. (حاجی ده آبادی، حسینی، ۱۴۰۱).
ایالات متحده، پرورش‌دهنده خشونت است و خشونت برای آمریکایی‌ها به یک نوع سرگرمی بدل شده است. آمریکا مهد خشونت است و اسلحه، یکی از ابزار بروز این خشونت است؛ خشونتی که آمریکایی‌ها برای حفظ امنیت خود آن را توجیه می‌کنند اما در اصل برای ارضای ذات خشونت‌آمیزشان به کار می‌رود. روزانه بسیاری سر این مسئله از بین می‌روند و تغییر این فرهنگ و ذات، بسیار بعید است حتی قوانینی هم که وضع کردند، نتوانست مانع این خشونت شود و همچنان ادامه دارد. (کوزی، ۱۳۹۲).
خشونت با اسلحه در آمریکا که در سال جاری میلادی، مرگبارتر از هر زمانی ظاهر شده است، دلایل ریشه‌ای مختلفی دارد؛ یکی از مهم‌ترین دلایل این امر، خشونت نهفته در جامعه آمریکا یا فرهنگ خشونت در این کشور است. حزب دموکرات آمریکا در میانه جنگ با حزب جمهوری‌خواه این کشور که به‌عنوان حامی حمل آزاد سلاح در آمریکا شناخته می‌شود، تأکید دارد که خشونت با سلاح باید در آمریکا به‌عنوان یک بحران بهداشت عمومی مورد بررسی قرار گیرد. مقام‌های دموکرات آمریکایی تأکید دارند که خشونت با اسلحه در سراسر آمریکا به یک اپیدمی بهداشت عمومی تبدیل شده است. (مدنی، ۱۴۰۱).
بررسی‌های جدید نشان می‌دهند که بیشتر تیراندازی‌های جمعی که در مدارس آمریکا رخ می‌دهند، با خشونت‌های اجتماعی ارتباط دارند. آمریکا از آغاز سال ۲۰۲۳ شاهد وقوع ۶۱۹ حادثه تیراندازی دسته‌جمعی بوده است؛ از این تعداد ۳۳ مورد به قتل دسته‌جمعی منجر شدند. در سال جاری میلادی ۳۹ هزار و ۲۲۰ آمریکایی بر اثر خشونت تسلیحاتی جان خود را از دست دادند که ۱۷ هزار و ۲۴۲ مورد آن، ناشی از قتل بوده است. (مدنی، ۱۴۰۱).
بحران خودکشی با اسلحه در آمریکا در سال جاری میلادی نیز بسیار مرگبار بوده است و به مرگ ۲۱ هزار و ۹۷۸ نفر منجر شده است. سهم کودکان از قربانیان خشونت مسلحانه در آمریکا، از آغاز سال جاری میلادی تاکنون ۲۷۱ نفر بوده است و ۵۴۹ کودک نیز بر اثر این نوع خشونت زخمی شدند. شمار نوجوانان کشته و مجروح شده بر اثر خشونت‌های مسلحانه در آمریکا از آغاز سال ۲۰۲۳ تاکنون به ترتیب ۲۵۸ هزار نفر و ۳ هزار و ۶۱۷ نفر اعلام شده است. (مدنی، ۱۴۰۱).
نقش لابی‌های اسلحه در ایالات متحده
لابی‌های اسلحه در ایالات متحده که بیشتر توسط انجمن ملی تفنگ (NRA) و سایر گروه‌ها نمایندگی می‌شوند، نقش مهمی در جلوگیری از محدودیت‌های حمل و نگهداری سلاح دارند. این گروه‌ها از لابی، مشارکت در مبارزات انتخاباتی و تلاش‌های روابط‌عمومی برای تأثیرگذاری بر قوانین و افکار عمومی در مورد کنترل اسلحه استفاده کرده‌اند. (مقدم، ۱۴۰۰).
NRA و دیگر لابی‌های اسلحه استدلال می‌کنند که مالکیت اسلحه یک حق اساسی است که توسط متمم دوم قانون اساسی ایالات متحده محافظت می‌شود و هر گونه تلاش برای محدود کردن آن، آزادی‌های فردی را نقض می‌کند. آنها همچنین از این ایده حمایت می‌کنند که تنها راه برای متوقف کردن یک پسر بد با اسلحه، یک پسر خوب با تفنگ است. از نظر مزایایی که از فروش اسلحه به دست می‌آورند، صنعت اسلحه گرم، منافع مالی در ترویج مالکیت اسلحه و مخالفت با محدودیت‌ها دارد. افزایش فروش اسلحه به طور مستقیم، به نفع تولیدکنندگان، خرده‌فروشان و صنعت گسترده‌تر است. NRA، همچنین به دریافت بودجه از تولیدکنندگان اسلحه معروف است و به دلیل تأثیرپذیری از منافع مالی صنعت، با انتقاداتی روبه رو شده است. (مقدم، ۱۴۰۰).
نتیجه‌گیری
موضوع فراگیر خشونت با اسلحه در ایالات متحده، پیامدهای گسترده‌ای برای آینده این کشور دارد؛ ازآنجایی‌که فراوانی و تأثیر حوادث مرتبط با اسلحه همچنان در جامعه آمریکا نفوذ می‌کند، اثرات طولانی‌مدت آن سبب نگرانی در سطوح مختلف می‌شود.
از دیدگاه اجتماعی، تلفات مداوم خشونت با اسلحه، تهدیدی برای امنیت عمومی است که اعتماد جامعه را از بین می‌برد و فرهنگ ترس و دلهره را تداوم می‌بخشد. آسیب‌هایی که افراد و جوامع متأثر از خشونت با اسلحه تجربه می‌کنند، طنین‌های پایداری دارد که منجر به چالش‌های سلامت روان، شکست‌های اقتصادی و احساس ناامنی، قابل لمس می‌شود.
این قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض خشونت می‌تواند به چرخه‌ای از آسیب و ناامیدی کمک کند و بر رفاه نسل کنونی و آینده تأثیر بگذارد. علاوه بر این، پیامدهای اقتصادی خشونت با اسلحه، هزینه‌های مستقیم مربوط به درمان پزشکی، اجرای قانون و دادرسی کیفری، قابل توجه است و منابع عمومی را تحت‌فشار قرار می‌دهد.
هزینه‌های غیرمستقیم، ناشی از کاهش بهره‌وری، کاهش ارزش دارایی در مناطق آسیب‌دیده و تأثیر بر گردشگری و کسب‌وکارهای محلی و تلفات اقتصادی، خشونت با سلاح را تشدید می‌کند. در حوزه سیاست و حکومت، بحث‌های قطبی در مورد کنترل اسلحه و نفوذ لابی‌های اسلحه همچنان تصمیمات سیاسی را شکل می‌دهد و مانع از پیشرفت قانون‌گذاری می‌شود.
بن‌بست مداوم اصلاحات جامع اسلحه، چرخه‌ای از انفعال را تداوم می‌بخشد و آسیب‌پذیری‌ها را در چارچوب نظارتی موجود تشدید می‌کند. با نگاهی به آینده، مسیر خشونت با اسلحه در ایالات متحده می‌تواند شکاف‌های اجتماعی را تداوم بخشد، مانع رشد اقتصادی شود و احساس امنیت جمعی این کشور را تضعیف کند. خشونت با اسلحه، در آینده ممکن است ایالات متحده را با چرخه‌های مکرر تراژدی، ناآرامی‌های اجتماعی و عدم پیشرفت ناامیدکننده همراه سازد.
منابع و مآخذ
حاجی ده آبادی، احمد، حسینی، سید محمدصادق (۱۴۰۱)، مروری کوتاه بر نقش استفاده از اسلحه در میزان افزایش جرایم در ایران و ایالات متحده آمریکا.
کوزی، جان (۱۳۹۲)، خشونت: شیوه زندگی آمریکایی. ماهنامه سیاحت غرب، سال یازدهم، شماره ۱۲۲٫
مدنی، علی، (۱۴۰۱)، آمریکا تنها کشور جهان که تعداد تفنگ‌ها از آدم‌ها بیشتر است.
طالبی، سید مهدی، (۱۴۰۰)، هر آمریکایی ۱٫۲ اسلحه.
قابل دسترس در:
مقدم، حسام، (۱۴۰۰)، هر آمریکایی ۱.۲ اسلحه.
قابل دسترس در: