نقش شهید سلیمانی در شکست پروژه بی دولتی در کشورهای عضو محور مقاومت
منطقه موسوم به جهان اسلام از زمان حضور قدرت‌های بزرگ، رنگ آرامش را به خود ندیده است. این منطقه دیرزمانی است که در نتیجه مداخله مداوم قدرت‌های بزرگ، به سمت ناامنی حرکت کرده است. غربی‌ها از حضور در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه)، دو هدف عمده را دنبال می‌کنند؛ تأمین نفت ارزان و امنیت رژیم صهیونیستی. به همین دلیل نیز با همه توان خود، تلاش می‌کنند تا به اهداف ذکر شده، دست پیدا کنند. در این راستا، به نظر می‌رسد یکی از پروژه‌هایی که می‌تواند به آن‌ها در رسیدن به اهدافشان کمک کند، عملیاتی کردن تئوری نظم بسامان است. در قالب این تئوری، باید غرب آسیا درگیر ناامنی فزاینده از طریق شکست دولت شود که با شکست دولت یا به تعبیری بی‌دولتی در این منطقه، می‌توان به اهداف موردنظر دست پیدا کرد. البته جریانی برآمده از انقلاب اسلامی با مدیریت و سردمداری شهید حاج قاسم سلیمانی، تلاش می‌کرد تا از پروژه شکست دولت در کشورهای عضو محور مقاومت جلوگیری کند.
نقش سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی در عدم تحقق طرح خاورمیانه بزرگ
طرح‌های خاورمیانه بزرگ و جدید از محوری‌ترین پروژه‌های آمریکایی، برای ایجاد تغییرات گسترده و ژئوپلیتیکی در گستره منطقه راهبردی غرب آسیا در قرن ۲۱ است؛ این طرح‌های مهم که با هدف زمینه‌سازی برای تسلط بر این منطقه حساس، طراحی و اجرا شده بود، با مقابله محور مقاومت به رهبری جمهوری اسلامی ایران، دچار شکست شد که شهید حاج قاسم سلیمانی، نقش کلیدی در این شکست دشمن داشت. دکتر مجتبی فردوسی پور، رئیس مرکز مطالعات غرب آسیا و شمال آفریقای وزارت امور خارجه و سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در اردن، در یک یادداشت تحلیلی به بررسی نقش سردار شهید سلیمانی در شکست طرح خاورمیانه بزرگ پرداخته است.
نقش شهید سلیمانی در مردمی شدن امنیت
امنیت یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که در آیات و روایات، بر ضرورت آن به‌عنوان لازمه حیات طیبه توحیدی، تأکید شده است. خداوند متعال در آیه ۵۵ سوره نور به کسانی كه ايمان آورده و عمل صالح انجام می‌دهند، وعده داده است که بيم آن‌ها را به امنیت تبدیل کند (سوره نور، آیه ۵۵). همچنین، خداوند متعال فقدان امنیت را وسیله‌ای برای امتحان (سوره بقره، آیه ۵۵) ما به دلیل کفران نعمت‌هایش، معرفی کرده است (سوره نحل، آیه ۱۱۲). نیاز به امنیت، یک نیاز فطری است و انسان‌ها بر اساس فطرت خود، امنیت را در همه ابعاد آن جستجو می‌کنند. امنیت نیز سطوح مختلفی مانند فردی، اجتماعی، ملی و … دارد و در طول تاریخ، به‌ویژه در دوران ظهور دولت‌های مدرن، تأمین امنیت در ابعاد و سطوح مختلف آن، یکی از مهم‌ترین وظایف و کار ویژه‌های دولت‌ها، به شمار می‌آمده است. اساساً یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سنجش کارآمدی یک دولت، میزان توانایی‌اش در تأمین امنیت در سطوح و ابعاد مختلف آن است. یکی از نشانه‌های دولت‌های ورشکسته نیز ناتوانی آن‌ها در تأمین امنیت شهروندان و عناصر تشکیل‌دهنده دولت است.
نقش سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در تقویت امنیت منطقه غرب آسیا و گذار از نظم تک قطبی
در دو دهه گذشته، به‌واسطه ورود آمریکا به غرب آسیا، منطقه دچار تحولات اساسی و بحرانی شد. آمریکا و متحدانش در دو دهه گذشته، تلاش کردند تا رهبرانی را حذف کنند که به دنبال ثبات سازی، امنیت سازی و همگرایی در منطقه بودند. شهید سلیمانی نیز به‌واسطه این نقش راهبردی از سوی آن‌ها ترور شد، زیرا ثبات و امنیت سازی در جهان و به‌خصوص منطقه غرب آسیا، سنگ بنای افول هژمونی آمریکا خواهد بود. درواقع، ثبات و امنیت سازی برخلاف منافع آمریکا در منطقه توسط حاج قاسم، افول آمریکا و ائتلاف‌سازی‌های جدید جهانی را کلید زد.
دکتر هناء السعاده: معجزه حاج قاسم، این بود که چندین ملیت و عقاید مختلف را زیر چتر مقاومت جهانی قرار داد.
خانم هناء السعاده، استاد دانشگاه الجزایر و از روزنامه‌نگاران این کشور است. با توجه به نقش و ویژگی‌های فراملی و حتی فرا منطقه‌ای شهید سلیمانی، با این استاد دانشگاه الجزایری به گفتگو نشستیم تا از نظرات ایشان در این خصوص مطلع شویم. دکتر السعاده، شهید سلیمانی را فردی الهام گرفته از فرهنگ و رفتار انقلاب اسلامی می‌داند که نقش ویژه‌ای در دفاع از مظلومان جهان، مسلمانان و پشتیبانی همه‌جانبه از آرمان فلسطین داشته است.
در رسای مردی که نترسید و محبوب ماند
دشمنان ملت ایران، کاری می‌کنند که مردمشان، ما را آن‌گونه ببینند که خودشان می‌خواهند (وحشی و عقب‌افتاده) و در مقابل، خودشان را به‌گونه‌ای ببینند که می‌خواهند (پیشرفته و متمدن)؛ و از همه بدتر، مردم ما، کشور خودشان را آن‌گونه ببینند که آن‌ها می‌خواهند (بدبخت و عقب‌افتاده). این سه کار، امروز با هوش مصنوعیِ سوار بر افکار عمومی در فضای مجازی، بیشتر و دقیق‌تر از همیشه، در حال تحقق است؛ اما گویا هوش انسانی ایرانیان، هوش مصنوعی دشمنانشان را هم شکست داده است! یک نمونه آن، مغلوبِ فتنه ترس نشدن ایشان در جنگ ترکیبی اخیر و یک نمونه پیش از آن نیز در رابطه با حاج قاسم زنده و زنده‌تر است!
شهید سلیمانی؛ افزایش توان بازدارندگی ایران
حضور سردار سلیمانی در عرصه‌های مختلف منطقه، کارساز، اثربخش و گره‌گشا بود؛ اما اگر بخواهیم به تک‌تک اقدامات ایشان بپردازیم، قطعاً به تألیف کتاب‌ها نیاز داریم. ما در این یادداشت، قصد داریم تا تنها به یک اقدام (افزایش قدرت بازدارندگی ایران) از هزاران اقدام حاج قاسم، آن‌هم به‌صورت کلی اشاره کنیم که اگر این اقدامات نبود، حتماً منطقه غرب آسیا، سرنوشت دیگری پیدا می‌کرد.
بررسی ایده دفاع پیش دستانه از نگاه حاج قاسم
در نظام بین‌الملل، حکومت‌ها برای تضمین منافع و امنیت ملی خود، سیاست‌ها و راهبردهایی را در ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی و…، طراحی و اجرا می‌نمایند. علی‌رغم اینکه بعد از دوران جنگ سرد و در فضای جهانی‌شدن‌ها، اقتصاد و مناسبات ژئواکونومیک به اولویت اول بسیاری از کشورها تبدیل شد (۱)، اما تحولات ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک جهان در دهه گذشته، بار دیگر اهمیت حوزه دفاع و امنیت را برای حکومت‌ها برجسته نمود. جهانی‌شدن تروریسم در طی دو دهه گذشته، تهدید‌های نظامی آمریکا علیه کره شمالی، تهدید چین علیه تمامیت ارضی تایوان، حمله روسیه به اوکراین؛ همگی حاوی این هشدار برای حکومت‌های مختلف بود که از فضای خلسه‌آور صلح و آرامش جهانی و غلبه ژئواکونومیک بر ژئوپلیتیک، فاصله گرفته و بار دیگر حوزه دفاع و امنیت را مورد توجه جدی قرار دهند. بدیهی است که این گفته، به معنای نادیده گرفتن اقتصاد به عنوان موتور محرکه توسعه کشورها نیست، چنانکه حتی قدرت نظامی و دفاعی کشورها، اساساً وابسته به وجود یک اقتصاد پویا و امکان تامین منابع عظیم مالی برای بخش دفاع و نظامی آن کشورها است (۲).
فرمانده قرارگاه حضرت ابوالفضل (ع) در زمان دفاع مقدس بیان کردند: حاج قاسم با تجربه جنگ هشت‌ساله و با استفاده از شیوه جنگ نامتقارن با تعداد کمی از جوانان منطقه، دشمن را زمین‌گیر کرد و بزرگ‌ترین پیروزی را برای جبهه اسلامی به ارمغان آورد.
سردار مهدی محمدی فرد، مشاور ارشد فرمانده دانشگاه جامع امام حسین (ع) است؛ ریاست پژوهشگاه امام سجاد (ع)، ریاست دانشگاه پلیس، معاونت وزیر کشور، ریاست سازمان پیشکسوتان جهاد و مقاومت در دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح و فرماندهی قرارگاه حضرت ابوالفضل (ع) در شمال کشور در زمان دفاع مقدس، ازجمله سوابق ایشان است. با توجه به سوابق مهم ایشان، به‌خصوص در فرماندهی قرارگاه منطقه‌ای شمال کشور، برای دریافت نظراتشان در خصوص بهره‌گیری شهید سلیمانی از مؤلفه‌های جنگ‌های نامتقارن، با ایشان به گفتگو نشستیم. ایشان ضمن اشاره به نمونه‌های تاریخی جنگ‌های نامتقارن، به‌ویژه در زمان دفاع مقدس، به بررسی نقش سردار شهید سلیمانی در این خصوص پرداختند.
الگوی مهار مردمی تروریسم در مکتب شهید سلیمانی
قطعاً بار عمده‌ای از مبارزه با تروریست در سطح منطقه غرب آسیا بر دوش نیروی قدس و فرمانده دلاور آن، شهید حاج قاسم سلیمانی بود و الگویی که ایشان انتخاب کرده بود، برگرفته از نهضت حضرت امام (ره) بود که قائل بودند، برای مواجهه با مشکلات بزرگ، دولت‌ها از توانایی کافی برخوردار نیستند و باید توانایی ملت‌ها به توانایی دولت‌ها افزوده شود.