بررسی آخرین تحولات منطقه غرب آسیا؛ آغاز انفجار بزرگ؟!

بررسی آخرین تحولات منطقه غرب آسیا؛ آغاز انفجار بزرگ؟!

برنامه زنده اینستاگرامی با موضوع «بررسی آخرین تحولات منطقه غرب آسیا؛ آغاز انفجار بزرگ؟!» به میزبانی مرکز مطالعات آمریکا و با حضور دکتر ابوالفضل بازرگان و دکتر علی سروش برگزار شد.

در ابتدا آقای محمد ربیعی مجری این گفتگو با بیان اینکه اخیراً شاهد بحران­ های امنیتی بین رژیم صهیونیستی و محور مقاومت بوده‌ایم به صورت سر فصل به مهم‌ترین این اتفاقات اخیر اشاره کرد:

  • گسترش حملات موشکی رژیم صهیونیستی به سوریه؛
  • اعلام آمادگی ترکیه برای انجام عملیات‌‌های نظامی در شمال سوریه؛
  • خراب‌ کاری و ترور نیرو‌های تاثیرگذار در ایران از جمله شهید حسن صیاد خدایی؛
  • توقیف دو نفتکش یونانی توسط سپاه پاسداران در پاسخ به توقیف نفتکش ایران؛
  • و … .

در ادامه دکتر علی سروش عضو هیئت علمی مرکز مطالعات آمریکا به عنوان اولین سخنران این گفتگو چنین ابراز کرد: اکنون شاهد این هستیم که ایران وارد فاز جدیدی از قدرت شده است و نسبت به گذشته دارای ظرفیت های بیشتری است و برای این موضوع دستگاه دیپلماسی باید به درک و استفاده درست برسد. سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله راهپیمایی پرچم را تعبیر به یک انفجار بزرگ کرد و آن را منشاء تحولات بزرگ در منطقه می داند زیرا رژیم صهیونیستی با این راهپیمایی به دنبال مشروعیت است و قصد دارد دستاوردهای مقاومت را از بین ببرد. با توجه به این درگیری‌ها و شهادت شیرین ابوعاقله خبرنگار فلسطینی به ضرب گلوله نظامیان صهیونیست در روزهای آینده شاهد تحولات وسیعی خواهیم بود.

عضو هیئت علمی مرکز مطالعات آمریکا در ادامه این گفتگو را در دو سطح بین‌المللی و منطقه‌ای بررسی کردند.

  • در سطح بین المللی

گذار از نظم بین‌المللی تک قطبی به چند قطبی و افول هژمونی آمریکا که برای مثال می‌توان به  خروج امریکا از منطقه و افغانستان و توقیف دو نفتکش یونانی توسط سپاه پاسداران اشاره کرد.

پس از جنگ اوکراین با روسیه و عدم پشتیبانی جدی و حمایت مستقیم آمریکا از این کشور شاهد بودیم که این تردید در کشورهای متحد از جمله امارات به وجود آمد که آیا آمریکا در شرایط بحران می تواند حامی خوبی باشد؟! و همین موضوع باعث ظهور قدرت‌های جدید خواهد شد.

چنانچه روسیه پیروز جنگ با اوکراین شود به عنوان بازیگر جدید در منطقه غرب آسیا معرفی می شود و می‌تواند  نقش جدی در این منطقه ایفا کند.

ما به لحاظ بین‌المللی فرصت‌هایی داریم و رقبای منطقه به شدت تحت فشار هستند و رقبای چین و روسیه می‌تواند فرصت‌های خوبی برای ما باشند و این اقدام نیاز به دیپلماسی فعال و هوشمند دستگاه وزارت خارجه و تحول در این دستگاه دارد.

  • در سطح منطقه غرب آسیا

– افزایش سرعت تحولات در منطقه و ظهور بازیگران جدید در منطقه از جمله چین و روسیه که با توجه به خروج آمریکا از منطقه این خلاء باید با قدرت‌های جدید پر شود.

– سیاست عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی توسط اعراب؛

– اکنون شاهد معادله قدرت به نفع محور مقاومت و رقابت جدی بین ایران و اسراییل هستیم و رژیم صهیونیستی سعی کرده با ترور نخبگان در تهران و پارچین و انجام عملیات های خراب کارانه جو روانی منفی را ایجاد کند. البته باید گفت ما هیچ کدام از این اقدامات را بی‌پاسخ نگذاشته‌ایم اما به دلایلی اعلام عمومی نکرده‌ایم اما برخی کارشناسان معتقد هستند برای افزایش قدرت بازدارندگی لازم است آشکارسازی بیشتری انجام شود.

در ادامه دکتر ابوالفضل بازرگان، تحلیلگر مسائل بین‌الملل تحولات اخیر منطقه را را از منظر گذار در نظم بین‌الملل و برجام مرود بررسی قرار داد.

به عقیده ایشان، نقطه عطف این تحولات را باید در خروج آمریکا از منطقه و بحث گذار از نظم بین المللی تک قطبی به چند قطبی دانست که همین امر موجب شده که دیگر کشورهای هم پیمان با آمریکا بر روی این کشور به عنوان یک پشتوانه حساب باز نکنند و نوعی حس بی اعتمادی به آمریکا پیدا کنند و در نتیجه که این کشور‌ها  به دنبال ورود به اتحادهای جدیدی که ریشه امنیتی دارند باشند و ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم و با  این کشورها تفاهم نامه‌های بین‌المللی امنیتی امضا کنیم زیرا بسیاری از ارتباطات کشورها ریشه امنیتی دارد که به عنولن مثال می‌توان به عادی سازی روابط اعراب با رژیم صهیونیستی و رابطه ترکیه با عربستان اشاره کرد.

ایشان در ادمه با بیان اینکه آنان که در نظم قبلی بودند اکنون احساس ترس امنیتی دارند اما کشور ایران که در ۲۰ سال گدشته همیشه آماده مقابله با هژمونی آمریکا بوده اکنون احساس ترس خاصی ندارد هرچند نباید با آسودگی خیال رفتار کنیم و باید از تغییر این نظم استفاده حداکثری کنیم..

دکتر بازرگان با اشاره به موضوع برجام گفتند: در موضوع برجام آن چیزی که از بیرون حتی توسط کشورهای دیگر مشاهده می‌شود این است که مذاکرات احیای برجام به سمت ناامیدی می‌رود و کشورهای دیگر به سمت سناریو شکست برجام می‌روند. در مورد تفاوت مذاکرات ۲۰۱۵ با مذاکرات ۲۰۲۲ باید گفت در مذاکرات سال ۲۰۱۵ آمریکا قصد داشت با تهدیدات مختلف به نتیجه دلخواه خود در مذاکرات برسد اما اکنون طبق گفته خودشان گزینه نظامی دیگر چندان مطرح نیست و تنها راه حل را در مذاکرات و احیاء برجام می‌دانند. اتفاقات و تحولات اخیر هم چیزی جز  ایجاد فشار روانی بر ایران نیست و در واقع بهترین گزینه برای رژیم صهیونیستی هم توافق با ایران است. رژیم صهیونیستی با ترور و خرابکاری در زیرساخت ها قصد دارد این فشار را ایجاد کند که نباید از نقش منافقین در این اقدامات و ایجاد حس ناامنی در مردم غافل شد.

خروح روسیه از سوریه و عدم هماهنگی با رژیم صهیونیستی در موضوعی مثل اوکراین باعث شده است که بین روسیه و رژیم صهیونیستی فاصله ایجاد شود و همین خروج روسیه از سوریه باعث افزایش قدرت ایران در سوریه و در مجاورت مرزهای رژیم صهیونیستی شده است زیرا هماهنگی ما با سوریه و  داشتن پایگاه‌ های نظامی  توانایی ما را در مقابل این رژیم بالا برده است.

ایشان در پایان مباحث اصلی خود گفتند: در خلاء نبود آمریکا در منطقه، رژیم صهیونیستی قصد دارد اقدام به یارگیری کند و این یارگیری را باکشورهایی از جمله ترکیه، آذربایجان و امارات انجام داده است. بنابراین ما هم باید بتوانیم این فرصت‌های همکاری را با ایجاد توافقات و همکاری‌های امنیتی ایجاد کنیم زیرا این همکاری‌ها باعث کاهش نفود رژیم صهیونیستی در منطقه می‌شود.

در نهایت ناظر به موضوع مورد گفتگو راهبرد‌هایی از سوی این دو استاد جهت استفاده مسئولین مطرح گردید که به اختصار عبارتند از:

  • استفاده از نیروهای خلاق در سیستم دیپلماسی کشور و تغییر نگاه گذشته؛
  • تغییر نوع نگرش حاکم بر دستگاه دیپلماسی جهت گره زدن حل نمودن تمام مشکلات کشور به مذاکره؛
  • استفاده حداکثری از ظرفیت همکاری با کشور‌های منطقه؛
  • همکاری و امضا تفاوهم نامه امنیتی با کشورهایی مانند امارات و اردن که دچار ترس امنیتی هستند؛
  • امتداد اقتدار نظامی کشور به اقتدار اجتماعی و اقتصادی در منطقه؛
  • تقویت حوزه رسانه و عملیات روانی در برابر دشمن؛
  • تلاش حداکثری برای حل مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور؛