پرونده‌­های قضایی و سرنوشت سیاسی ترامپ

در طول ماه‌های گذشته، اتهامات متفاوتی در گوشه‌وکنار ایالات متحده علیه رئیس‌جمهور سابق این کشور مطرح شد که برخی از آن‌ها همچنان ادامه دارد و ترامپ را درگیر خود کرده است. زمانی که ترامپ در سال 2016 برخلاف نتیجه نظرسنجی بسیاری از مؤسسات مطرح در آمریکا، گوی سبقت را از رقیب قدرتمند خود هیلاری کلینتون ربود و بر مسند قدرت تکیه زد، بسیاری از بزرگان و اندیشمندان حزب رقیب و حزب دموکرات، شروع به بررسی دقیق عوامل ظهور و قدرت گرفتن فردی چون ترامپ کردند.

دکتر احمدرضا تمدن، سعید محمدی؛ همکاران مرکز مطالعات آمریکا

ترامپ در طول رقابت­‌های انتخاباتی خود در ایالات مختلف آمریکا، به شکلی بی‌­سابقه مردم را علیه حاکمیت دموکرات­‌ها و حتی برخی هم‌حزبی‌های خود تحریک می‌­کرد و نمونه‌­ای بی­‌همتا از یک پوپولیست واقعی در صحنه انتخابات ایالات متحده را به نمایش گذاشت. پوپولیستی که با سخنان رک و بی‌­پروای خود، مردم را به وَجد می­‌آورد و سخنان رسمی، دیپلماتیک و به­‌ظاهر منطقی حریفان را در چشم و اذهان طرف‌داران به آتش می‌­کشید.

دموکرات‌­ها تلاش بسیار کردند تا پیش از روز انتخابات ریاست‌جمهوری، چهره‌­ای بی­‌مبالات، خودرأی و شرور از ترامپ به مردم ارائه دهند اما آشنا شدن مردم آمریکا با فردی که با سخنان آتشین و گاه کوچه‌بازاری خود، شوروشعف را میان آن­‌ها زنده می­‌کرد و بار دیگر شعار «آمریکا اول»، (ایجاد شغل و امکانات اول در آمریکا و سپس در کشورهای دیگر) را مطرح کرد و مخالف تقسیم منابع و ثروت ایالات متحده با مهاجران (تازه‌وارد) بود، نتایج متفاوت و دور از انتظاری را رقم زد.

بسیاری از سیاستمداران آمریکایی به‌ویژه در طیف دموکرات، ­ از این حریف نوظهور وحشت کردند و پس از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ و حتی پس از آن، در طول سالیان و ماه‌­های گذشته، تمام تلاش خود را برای زیر سؤال بردن شخصیت ترامپ در تمامی ابعاد از جمله اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی  به کار برده‌­اند. در یکی از آخرین موارد جنجالی علیه ترامپ، یکی از بازیگران زن علیه ترامپ به دلیل تجاوز، اقامه دعوی کرده بود که البته تعداد این دست اتهامات علیه ترامپ کم هم نیست.

در موردی دیگر، ترامپ به اتهام انتقال اسناد دارای طبقه‌­بندی از کاخ سفید به منزل شخصی خود و نگهداری این اسناد، مورد تحقیق و تفحص قرار گرفته است. در حوزه اقتصادی نیز بارهاوبارها ترامپ متهم به فرار از پرداخت مالیات بوده است که در یکی از آن­ها در ماه ژانویه ۲۰۲۳ گناهکار شناخته شد و سازمان مالی ترامپ از سوی دادگاه، ملزم به پرداخت ۱٫۶ میلیون دلار غرامت گردید.

اما بحث‌برانگیزترین مورد، اتهام ترامپ مبنی بر تحریک هواداران خود به اشغال ساختمان کنگره در ۶ ژانویه ۲۰۲۰ پس از شکست در انتخابات ریاست‌جمهوری است که ترامپ از هواداران خود خواسته بود جلوی سرقت نتایج انتخابات (با منع کنگره از به رسمیت شناختن نتایج انتخابات) را بگیرند. در جریان یورش به ساختمان کنگره، ۵ نفر جان خود را از دست دادند. بسیاری از سیاستمداران دموکرات، نهایت تلاش خود را برای اثبات ارتباط قطعی ترامپ با این حادثه انجام دادند تا ترامپ را نماد نابودی دموکراسی معرفی کنند، وی را از صحنه سیاست خارج یا دست­کم به‌شدت تضعیف کنند؛ از جمله این افراد نانسی پلوسی رئیس (سابق) مجلس آمریکا بود.

اکنون که به انتخابات ۲۰۲۴ ریاست‌جمهوری ایالات متحده نزدیک می­‌شویم، این سؤال بیش‌ازپیش در برخی اذهان پررنگ شده است که آیا ترامپ با وجود اقامه تعداد زیاد دعاوی، باز هم صلاحیت قانونی شرکت در انتخابات را دارد؟

با در نظر گرفتن قانون اساسی ایالات متحده، پاسخ به این سؤال، «خیر!» است. در قانون اساسی ایالات متحده هیچ‌گونه منعی برای شرکت یک تبهکار در انتخابات ریاست‌جمهوری نیست! در قانون این کشور، هر فرد آمریکایی که دست­کم ۳۵ سال سن داشته باشد و دست­کم ۱۴ سال ساکن آمریکا باشد، می­‌تواند برای رئیس‌جمهور شدن اقدام کند و هیچ منعی برای ترامپ در این زمینه وجود ندارد حتی اگر به زندان هم برود. ترامپ نیز در ماه ژوئن امسال اعلام کرد به‌هیچ‌عنوان قصد ترک رقابت انتخاباتی را ندارد و پیش­بینی کرد محکومیت در دادگاه احتمالاً سبب افزایش آرای او خواهد شد.

در ۱۹۲۰ یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری به نام یوجین دبز (Eugene Debs) درحالی‌که در زندان فدرال زندانی بود، به‌عنوان نامزد حزب سوسیالیست در انتخابات شرکت کرد. در ۱۹۹۲ نیز لیندون لاروچ (Lyndon LaRouche) در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت کرده بود. با این تفاسیر برخلاف تلاش گسترده رقیب برای از میدان به در بردن ترامپ، بعید به نظر می‌­رسد پرونده‌­های قضایی ترامپ مانعی جدی بر سر راه حضور پررنگ وی در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری در آمریکا باشد؛ ازاین‌رو بیشترین تأثیر این دست مسائل بر روندی که ترامپ در پیش گرفته است، تمرکز بر کاهش محبوبیت وی برای انتخابات آتی یا تضعیف جایگاه اجتماعی او است که البته باتوجه‌به شخصیت پوپولیست ترامپ، این امر ممکن است برعکس نتیجه دهد.