تأثیر جنگ غزه بر سیاست داخلی آمریکا

دکتر احسان کیانی؛ دکترای مطالعات خاورمیانه

عملیات طوفان ‌الاقصی و واکنش خون‌بار رژیم اسرائیل به آن که به حملات سهمگین هوایی و سپس تهاجم زمینی سنگین منتهی شد، افکار عمومی جهان را متأثر ساخت. رخدادی که طی نبردهای پیشین مقاومت فلسطین و رژیم اشغالگر طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۱، بی‌سابقه بوده است.

 در این میان، ناظر به اینکه دولت آمریکا مهم‌ترین و اصلی‌ترین حامی نظامی، امنیتی، اقتصادی و دیپلماتیک حکومت اسرائیل است، واکنش افکار عمومی جامعه ایالات متحده آمریکا از اهمیت بیشتری در مقایسه با دیگر ملت‌ها برخوردار است؛ زیرا دولت بایدن در آستانه آغاز رقابت‌های انتخاباتی، نیازمند کسب اعتماد دوباره اقشاری است که به طور کلاسیک در سبد رأی جمهوری‌خواهان قرار ندارند؛ عرب‌تبارها و مسلمانان از این جمله هستند. همچنین جوانان و رنگین‌پوستان که روند نظرسنجی‌های مؤسسات افکارسنجی آمریکایی نشان می‌دهد که بیشتر این اقشار، از منتقدان حملات اسرائیل و خواستار واکنش جدی‌تر آمریکا به این نبرد هستند.

ارزیابی

گرچه در هفته ابتدایی پس از طوفان ‌الاقصی، هم‌دردی قابل توجهی در جامعه آمریکا با ساکنان سرزمین‌های اشغالی برانگیخته شد. از یک‌سو، بازنمایی تصاویر آسیب‌هایی که به غیرنظامیان وارد شده بود، با برچسب‌زنی «۱۱ سپتامبر اسرائیل» و تشبیه آن عملیات به حادثه تروریستی ۱۱ سپتامبر، سبب افزایش سمپاتی جامعه آمریکا به اسرائیل شد و از سوی دیگر، با تشبیه طوفان‌ الاقصی به «هولوکاست» در رسانه‌های جریان اصلی، سعی شد تا فضاسازی علیه مقاومت فلسطین، تشدید شود اما پس از انفجار بیمارستان المعمدانی در غزه، روند نظرسنجی‌ها به زیان اسرائیل تغییر یافت.

 در این‌ مورد، می‌توان به روند نظرسنجی‌های مؤسسات معتبر از جمله «گالوپ» رجوع نمود. این مجموعه، طی یک نظرسنجی از ۱ تا ۲۱ نوامبر ۲۰۲۳ با جامعه آماری ۱۰۱۳ نفر، به ارزیابی دیدگاه مردم آمریکا درباره جنگ غزه پرداخت[۱].

 در این نظرسنجی ۵۰% با عملیات نظامی اسرائیل موافق ولی ۴۵% مخالف بوده‌اند و ۵% نظری نداشته‌اند. از دیدگاه بازه سنی، ۶۷% جوانان ۱۸ تا ۳۴ سال، مخالف عملیات نظامی اسرائیل هستند. از دیدگاه نژادی نیز ۶۴% رنگین‌پوستان، منتقد اقدامات اسرائیل بوده‌اند. همچنین ۶۳% حامیان حزب دمکرات و ۴۸% مستقل‌ها (که عموماً در رقابت‌های سیاسی به دمکرات‌ها گرایش دارند) نیز از مخالفان تهاجم اسرائیل به غزه هستند.

گفتنی است که ۴۷% جوانان، ۴۰% رنگین‌پوستان و ۳۲% دمکرات‌ها نیز معتقدند که آمریکا بیش از حد از اسرائیل حمایت کرده است. شایان ذکر است که ۵۳% جوانان، ۴۶% رنگین‌پوستان و ۵۵% دمکرات‌ها گفته‌اند که آمریکا به‌اندازه کافی به فلسطینیان کمک نکرده است.

جوانان و رنگین‌پوستان از مهم‌ترین اقشار پایگاه رأی حزب دمکرات به شمار می‌آیند. این نارضایتی به‌­ویژه در ایالت میشیگان با ۱۶ رأی الکترال اهمیت مضاعف می‌یابد؛ به‌ویژه زمانی که رقابتی تنگاتنگ میان دو قطب اصلی رخ بدهد.

این ایالت با بیش از ۲۴۰ هزار مسلمان که حدود ۲% جمعیت این ایالت را تشکیل می‌دهند، بیشترین جمعیت مسلمان را در میان ایالت‌های آمریکا دارد و بزرگ‌ترین مسجد آمریکا در شهر دیربورن در این ایالت قرار دارد[۲]. هم‌چنین بیش از ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت این ایالت نیز عرب‌تبار هستند که دست­کم ۳% جمعیت این ایالت را تشکیل می‌دهند[۳].

 درصورتی‌که نارضایتی این جمعیت قابل توجه از عملکرد بایدن در جنگ غزه، موجب ریزش آن‌ها به سمت گزینه «عدم مشارکت» شود، به دست آوردن آرای الکترال در این ایالت، برای دمکرات‌ها دشوار خواهد بود. دمکرات‌ها پیش‌تر یک‌بار به دلیل کاهش مشارکت سیاه‌پوستان در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۵، از مسئله ریزش پایگاه رأی خود به‌سوی عدم مشارکت، آسیب دیده‌اند.

تأثیر دوم که به انتخابات بازمی‌گردد، اخلال در فرايند دستاوردسازی كمپين بايدن براي انتخابات است. بايدن نه مانند اوباما توانست در مهار برنامه هسته‌اي ایران توفيقي بیابد و نه مانند ترامپ توانست توافق ابراهيم را ادامه و تعميم دهد. مهم‌ترین دستاوردی که وی قصد داشت در آبان سال آينده به رأی‌دهندگان ارائه دهد، عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو بود که اکنون چشم‌انداز روشنی برای تحقق آن متصور نیست.

به­‌ویژه که در پایان‌بندی جنگ اوکراین به نفع آمریکا و ناتو نیز نه‌تنها نتوانست توفیق چندانی داشته باشد بلکه تداوم کمک‌های مالی به اوکراین، به یکی از اختلافات جدی میان نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره و کاخ سفید بدل شد و از دستاویزهای کمپین جمهوری‌خواهان برای ضربه به عملکرد اقتصادی دولت بایدن خواهد بود؛ بنابراين به نظر مي‌رسد در كوتاه‌مدت، كمپين بايدن ضعيف‌تر جلوه خواهد کرد؛ به­‌ویژه که ممکن است تداوم فرسایشی جنگ و ضرورت ادامه کمک‌های مالی به اسرائیل نیز موجب نارضایتی‌های اقتصادی در برخی اقشار گردد.

علاوه بر رقابت‌های سیاسی انتخابات آتی، بروز شکاف در بدنه دولت بایدن از دیگر عوارض جنگ اخیر برای سیاست داخلی آمریکا بوده است. استعفای برخی مقام‌های میانی در وزارت خارجه آمریکا در اعتراض به حمایت دولت فدرال از اسرائیل و نامه بیش از ۴۰۰ چهره آمریکایی، از کارکنان نهادهای دولتی تا سلبریتی‌ها، در اعتراض به سیاست بایدن در حمایت از جنگ اسرائیل در غزه، از نمودهای این امر است. در میان این امضاکنندگان، نام افرادی از جمله همسر کامالا هریس، رئیس‌دفتر بایدن و بعضی از کارکنان کاخ سفید و فعالان ستاد انتخاباتی بایدن در سال ۲۰۲۰ به چشم می‌خورد.

جمع‌بندی

به جز رقابت‌های انتخاباتی ۲۰۰۴ ریاست‌جمهوری ایالات متحده که متأثر از حادثه ۱۱ سپتامبر و جنگ‌های افغانستان و عراق بود، دیگر سياست خارجي به اولويت جامعه آمريكا بدل نشد حتی برعکس، طی سه دوره متوالی در رقابت‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۲۰، ترامپ و بایدن، با دو گرایش حزبی کاملاً متضاد، ولی با شعارها و مواضعی در راستای «پایان جنگ‌های بی‌پایان» توانستند به کاخ سفید راه یابند که نشان‌گر گرایش منفی مردم آمریکا به مداخله‌جویی‌های نظامی و ضرورت تمرکز بر مسائل داخلی است.

افکارسنجی‌های سال جاری نیز نشان می‌دهد که تورم، اولویت مردم آمریکا برای گرایش به یک نامزد ریاست‌جمهوری است اما اگر جنگ غزه نیز به‌مانند جنگ اوکراین، موجب افزایش هزینه‌های سیاست خارجی ایالات متحده شود، بر نارضایتی از عملکرد بایدن خواهد افزود؛ بنابراین به نظر می‌رسد دولت بایدن برای حفظ انسجام پایگاه رأی خود و همچنین فضاسازی برای ادامه توافق ابراهیم پس از پایان جنگ، ترجیح خواهد داد تا از تداوم نبرد غزه جلوگیری کند و آن را با دستاوردهای نسبی برای اسرائیل مانند آزادی اسیران و حفظ مناطق حائل در شمال نوار غزه، به پایان برساند. امری که به متغیرهای میدانی از جمله تدابیر مقاومت برای افزایش تلفات ارتش اسرائیل و نوع گرایش افکار عمومی ساکنان مناطق اشغالی فلسطین به ادامه نبرد، بستگی فراوان دارد.

[۱] https://news.gallup.com/poll/545045/americans-back-israel-military-action-gaza.aspx

[۲] https://worldpopulationreview.com/state-rankings/muslim-population-by-state

[۳]https://eu.freep.com/story/news/local/michigan/wayne/2023/09/26/arab-americans-now-a-majority-in-dearborn-new-census-data-shows/70929525007/