جنگ غزه؛ عقب‌گرد دیپلماسی رژیم صهیونیستی

آرش سعیدی راد؛ کارشناس مسائل سیاسی و پژوهشگر مرکز مطالعات آمریکا

چندین دهه از نسل‌کشی رژیم می‌گذرد و حتی روند تحولات به‌گونه‌ای پیش می‌رفت که برخی کشورهای عربی منطقه، با چشم‌پوشی از نسل‌کشی، به سمت‌وسوی عادی‌سازی روابط با رژیم پیش رفتند و برخی از بازیگران جهانی به این باور رسیده بودند که رژیم به «مرز ثبات» رسیده است اما یکباره «طوفان الاقصی» این موضوع را شفاف و آشکار کرد که رژیم صهیونیستی از «خانه عنکبوت» سست‌تر است و امیدهای رژیم و حامیان آن‌ها مبنی بر «تثبیت دیپلماسی رژیم در منطقه و فرامنطقه» را از بین برد؛ چراکه در پی نسل‌کشی رژیم در غزه، تعداد زیادی از کشورها، اقدام به فراخواندن سفرای خود یا قطع روابط دیپلماتیک کردند و افکار عمومی برانگیخته شده است.

بولیوی، اولین کشوری بود که در اواخر اکتبر، روابط خود را با تل‌آویو قطع کرد. شیلی، کلمبیا، هندوراس، بحرین، اردن، ترکیه، چاد و آفریقای جنوبی، همگی سفیران خود را از رژیم خارج کرده‌اند؛ زیرا رژیم صهیونیستی حتی با توقف درگیری موافقت نکرد و در نهایت، خشم عمومی در سراسر جهان، به دلیل افزایش شدید این درگیری‌ها افزایش یافته است. هر چند که وزارت امور خارجه رژیم، این اقدامات را کم‌اهمیت جلوه داد اما تحلیلگران روزنامه‌های این رژیم، وحدت نظر دارند که این اقدامات نشان‌دهنده کاهش مشروعیت اسرائیل در آغاز جنگ غزه است و نشان‌دهنده موضع ضدجنگ جامعه بین‌المللی است[۱].

آمریکای لاتین

آنچه در حال ادامه یافتن است، آشکارا نشان‌دهنده شکست دیپلماسی رژیم است اما درعین‌حال تلاش می‌کنند اطمینان حاصل کنند که دیگر کشورهای آمریکای لاتین به پیروزی از بولیوی، شیلی و… قطع روابط دیپلماتیک را در پیش نمی‌گیرند؛ چراکه بر اساس ارزیابی‌ها، به نظر می‌رسد که قطع روابط دیپلماتیک کشورهای آمریکای لاتین به دلیل ادامه یافتن نسل‌کشی توسط رژیم، موجی از تغییر روابط با رژیم از جمله در کشورهایی مانند مکزیک، هندوراس، کلمبیا، بولیوی، اکوادور، برزیل، آرژانتین و البته ونزوئلا  را در بر داشته باشد[۲].

غرب آسیا

حمله ناگهانی حماس و ادامه یافتن روند نسل‌کشی توسط رژیم، به کشورهای عربی و جامعه جهانی ثابت کرد که مسئله فلسطین به این زودی‌ها و آن هم با طرح و برنامه رژیم، قابل حل شدن نیست. در واقع طوفان الاقصی نشان داد که مسئله فلسطین را نمی‌توان با قطعنامه‌های بین‌المللی و عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی حل کرد.

در نهایت، این موضوع منجر به فروپاشی دیپلماسی رژیم در غرب آسیا و حتی فراآسیا می‌شود؛ زیرا جنگ غزه نشان داده است که مسئله فلسطین مختص خود فلسطینی‌ها نیست و مسئله اصلی، محور مقاومت است؛ بنابراین این سیر تحولات نشان می‌دهد که کشورهای حامی عادی‌سازی از طرح عادی‌سازی با رژیم، عقب‌گرد داشته باشند؛ ازاین‌رو می‌توان قاطعانه اذعان کرد که رژیم صهیونیستی چه در دوران جنگ و چه در دوران پساجنگ «حرف آخر» را نخواهد زد.

واکنش جهانی

اگرچه در طول سال‌ها، خشونت‌های رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها بسیار بوده است اما برخلاف گذشته، این جنگ، اعتراض عمومی بین‌المللی را برانگیخته است و از زمان آغاز جنگ غزه، اعتراضات گسترده‌ای در سراسر جهان علیه رژیم برگزار شده است؛ برای مثال در آفریقای جنوبی تقریباً هر هفته تظاهراتی علیه رژیم و حامیان آن (آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس) برگزار می‌شود[۳].

در واقع نسل‌کشی در غزه باعث شده است که نارضایتی مردم حتی در کشورهای حامی رژیم (انگلیس، آمریکا و…) افزایش یابد[۴]؛ بنابراین به نظر می‌رسد که واکنش جامعه جهانی، توجه رهبران کشورهای جهان (حامی و غیر حامی رژیم) را به خود جلب کند تا فشار بیشتری به مقامات رژیم برای توقف نسل‌کشی داشته باشند و در این راستا، دولت جو بایدن مجبور به اقداماتی، از جمله اهمیت حفاظت از غیرنظامیان و پیروی از قوانین بین‌المللی شد[۵].

جمع‌بندی

رژیم صهیونیستی از دهه‌های گذشته در عرصه بین‌المللی به‌عنوان رژیمی خشن، غیرعقلانی و جنگ‌طلب شناخته شده بود اما می‌توان اذعان کرد که جنگ غزه این موضوع را برجسته کرده است. در واقع، این جنگ باعث شد تا اقدامات رژیم به‌­ویژه در سال‌های گذشته، سبب شد این تصویر مثبت، با یک «طوفان» از بین برود؛ بنابراین ادامه یافتن و یا نیافتن این جنگ نه‌تنها تصویر مثبت را از رژیم خواهد گرفت بلکه آنها را با واژه امن و امنیت، بیگانه خواهد کرد. هر چند این موضوع هنوز کامل محقق نشده است اما این جنگ نشان داد که رژیم صهیونیستی، به‌زودی‌زود عواقب نسل‌کشی را خواهد چشید.

[۱] https://www.newarab.com/analysis/growing-diplomatic-backlash-against-israels-war-gaza

[۲]https://chinese.aljazeera.net/palestine-israel-conflict/2023/11/2/%E5%8A%A0%E6%B2%99%E6%88%98%E4%BA%89%E5%A6%82%E4%BD%95%E6%89%BC%E6%9D%80%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97%E5%A4%96%E4%BA%A4

[۳] https://www.newarab.com/news/israel-agrees-four-hour-daily-pauses-northern-gaza

[۴] https://www.newarab.com/analysis/how-bidens-support-israel-could-cost-him-re-election

[۵] https://time.com/6330197/diplomacy-israels-invasion-of-gaza/