الزامات سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در قبال خروج آمریکا از افغانستان
با توجه به اینکه برخی رویدادها تأثیرات عمیقی بر نظام بین‌الملل داشته و منشأ تحولات بسیاری هستند، دکتر #احمد_زارعان استادیار دانشکده و پژوهشکده مطالعات بین الملل دانشگاه جامع امام حسین (ع) و استاد مدعو #مرکز_مطالعات_آمریکا در یک یادداشت اختصاصی، ضمن بررسی حمله آمریکا به افغانستان، به بررسی «الزامات سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در قبال خروج اجباری آمریکا از افغانستان» پرداخته است.
رفتار دوگانه آمریکا با طالبان؛کنگره همچنان به طالبان بی‌اعتماد است
یک سال از خروج آمریکا و به قدرت رسیدن دوباره طالبان بر افغانستان می‌گذرد، اما هنوز روابط آمریکا با طالبان، پیچیده و اغلب بحث‌برانگیز است. یکی از ابعاد روابط مبهم، بی‌اعتمادی کنگره به طالبان است. اکنون، جهت‌گیری دوگانه آمریکا در قبال طالبان، به موازات تلاش‌های مستقیم یا غیرمستقیم برای تضعیف حاکمیت این دولت و پذیرش ضمنی یا صریح موضع این گروه، جلوه عینی یافته است.
واژگونی استراتژی آمریکا در منطقه
به نظر می‌رسد خروج اجباری آمریکا از افغانستان، واژگونی استراتژی برای آن‌ها، به همراه داشته است؛ ازاین‌رو، در این یادداشت به این موضوع پرداخته می‌شود که آیا خروج از افغانستان، واژگونی استراتژی برای آمریکا به همراه داشته است؟ یافته‌های کلی نشان می‌دهد که خروج آن‌ها، واژگونی در پی داشته و سفر جو بایدن به غرب آسیا، به منظور جلوگیری از همین واژگونی بوده است.
نگاهی به افغانستان مطلوب و سازگار با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران
با انجام توافق دوحه میان آمریکا و طالبان در فوریه ۲۰۲۰، شاهد فروپاشی نسبتاً سریع دولت مرکزی و حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان بودیم. ظهور مجدد طالبان بر مرزهای مشترک بیش از ۹۰۰ کیلومتری ایران با افغانستان، به تشدید نگرانی‌ها میان بخشی از دولت‌مردان و مردم ایران منجر شد. البته جمهوری اسلامی ایران، چند سال پیش از تصرف مجدد کابل توسط طالبان، با وجود اختلاف‌های اساسی ایدئولوژیکی و مذهبی میان خود و این گروه، برای حفظ منافع خویش، سیاســتی عمل‌گرایانه را اتخاذ کرد. به‌طور مثال در سال ۲۰۱۸، هیئت طالبان به‌صورت علنی در تهران حضــور یافــت و از مدت‌هــا پیش از آن نیز ســخن از ایــن بود که طالبان در ایــران، چند دفتر و نمایندگــی نیمه علنــی دارد. علی‌رغم این سیاست عمل‌گرایانه و خشنودی بخشی از ایرانیان از شکست آمریکایی‌ها در افغانستان، پایان عمر رژیمی غرب‌گرا و دارای برخی مواضع و رفتارهای ضد ایرانی، شاهد شکل‌گیری تحلیل‌های متعددی در خصوص آینده افغانستان و تأثیر حاکمیت مجدد طالبان بر منافع ملی ایران، در سطح رسانه‌ها و محافل اکادمیک بودیم. در این میان، بارها این پرسش موردتوجه قرار گرفت که افغانستان، مطلوب و سازگار با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، چگونه خواهد بود؟ لذا با عنایت به همسایگی ایران و افغانستان و پیوندهای تاریخی، فرهنگی، تمدنی و زبانی به درازای تاریخ، تلاش می‌شود که در ادامه، به تبیین پاسخ این پرسش مهم و حیاتی پرداخته شود.
تأثیر راهبرد متوازن‌سازی سیاست خارجی ایران بر چشم‌انداز روابط تهران و مسکو
ایران و روسیه، دو کشور همسایه هستند که از طریق دریای خزر، با یکدیگر ارتباط جغرافیایی و همسایگی پیدا می‌کنند. روابط دو کشور، همواره دستخوش فراز و نشیب‌های فراوان بوده اما در ماه‌های گذشته، این روابط سطح جدیدی را تجربه می‌کند که به جرئت، تاکنون این سطح از روابط برای دو کشور تا پیش از این، وجود نداشته است؛ اما ماهیت این روابط، در چیستی و چرایی روابط دو کشور تا این حد، افزایش یافته است و آیا می‌توان تصور کرد که روابط دو کشور، به سطح روابط راهبردی و استراتژیک ختم شود؟
زمین و زمانه جنگ روسیه و اوکراین و راهی که در پیش داریم
رخدادهای اخیر جهانی از جمله جنگ اوکراین و همه گیری ویروس کرونا باعث شده تا بشر غربی سر در گریبان خود فرو برد و به این مهم فکر کند که با وجود بازی های قدرت و به کارگیری ابزارهای گونانون سخت و نرم برای حفظ و سیطره آن، آیا توانسته است به پرسش های اساسی انسان پاسخ دهد؟ امروزه دنیا در پیچ تاریخی خود قرار دارد و در دوران سردرگمی خود را به سر می برد و باعث شده است تا ورای آنچه که هست را ببیند و جهان بینی خود را نسبت به دنیا تغییر دهد. متن پیشرو تحلیلی است متفاوت از جنگ اوکرای و به این سوال پاسخ میدهید که چگونه این جنگ جهان بینی آینده بشر را دچار تغییر کرده است.
حکمت تولد و مرگ فرهنگ‌ها و تمدن‌ها
بی‌شک مساله افول تمدن‌ها مساله‌ای مهم ودارای ابعاد گوناگونی است. در این بخش از نشریه سعی شده است تا خوانندگان گرامی را با ابعاد و زوایای مختلف این بحث آشنا گردانیم. سلسله نشست هایی با همین عنوان در پژوهشکده شهید صدر به همت مرکز مطالعات آمریکا برگزار گردید که به مرور متن گفتگوها و ارائه اساتید به نظر مخاطبین ارجمند خواهد رسید. در این جلسه استاد اسماعیل شفیعی سروستانی به ارائه نظر خود در رابطه با این موضوع پرداختند.
آمریکا، تایوان و استراتژی مهار پکن
با ورود نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات‌متحده به تایوان در ۳ آگوست امسال، یک مقام عالی آمریکا پس از ۲۵ سال، بار دیگر وارد منطقه مورد مناقشه پکن و واشنگتن شد. اهمیت موضوع، ناشی از آن است که مسئله تایوان، علی‌رغم چندین دهه قدمت، هنوز لاینحل مانده است. جمهوری خلق چین به‌هیچ‌وجه با موجودیت مستقل تایوان، موافق نیست و آن را استان «یاغی» و ناآرام خود برمی‌شمارد که توسط رژیمی «راهزن» اداره می‌شود. در مقابل، رهبران تایوان نیز به آسانی حاضر به الحاق و از دست دادن دستاوردهای تقریباً شش دهه گذشته خود نیستند. در این میان، آمریکا به‌عنوان بازیگر تأثیرگذار بر روند مذکور، تاکنون با در پیش گرفتن سیاست مبهم «مخالفت با استقلال، ممانعت از الحاق و مخالفت با جنگ»، رهبران پکن را در راستای هدف دیرینه اتحاد مجدد جزیره، ناکام گذاشته و درنهایت، مسئله مزبور نه‌تنها حل نشده، بلکه تحت‌الشعاع رفتار و منافع آمریکا در ساختار کلان نظام بین‌الملل، قرارگرفته است؛ اما به نظر می¬رسد با توجه به سیر سعودی قدرت پکن، آمریکا در تلاش است تا با طرحی شبیه به «استراتژی مهار شوروی»، محدودیت‌هایی علیه پکن وضع کند و روند رشد روزافزون این کشور، به‌خصوص در آسیا را دچار مشکل نماید.
بررسی ابعاد مناقشه تایوان در دوران گذار
هواپیمای بوئینگ ۴۰ -C نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، درنهایت به جای عبور از دریای چین جنوبی، بر فراز جزیره برنئو اندونزی پرواز کرد و در فرودگاه بین‌المللی شهر تایپه، پایتخت تایوان ۲۴ میلیونی به زمین نشست و به گمانه‌زنی‌ها در خصوص سفر یا عدم سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به این جزیره مورد مناقشه، پایان داد و عالی‌ترین مقام آمریکا، مجدداً بعد از ۲۵ سال، بار دیگر وارد منطقه مورد مناقشه آمریکا و چين شد. به وجود آمدن این رخداد، تحلیل‌های بسیار زیادی را در خصوص آینده روابط بین‌الملل در پی داشت، از همین رو، مرکز مطالعات آمریکا در یک گفتگوی زنده اینستاگرامی با دکتر ابوالفضل بازرگان، کارشناس مسائل بین‌الملل و دکتر مهدی خورسند، کارشناس مسائل بین‌الملل و اوراسیا به ابعاد مختلف این موضوع پرداخت که در ادامه، می‌توانید متن این گفتگو را مطالعه فرمایید.
چرا ایالات‌متحده باید در قبال تایوان، کمتر سخن بگوید و بیشتر عمل کند؟
در طول ماه‌های گذشته، دولت بایدن اقدامات متعددی برای شفاف‌سازی یا تغییر نگرش‌ها نسبت به چین و منطقه هند-آرام، انجام داده است. رئیس‌جمهور جو بایدن، اخیراً سفری به منطقه داشته تا ضمن دیدار از ژاپن و کره، با رهبران گروه گفتگوی چهارجانبه امنیتی دیدار نماید و چارچوب اقتصادی هند-آرام را اعلام کند. ماه گذشته نیز پائول هانل در گفتگویی با ایوان مدیروس، از رقابت آمریکا-چین سخن گفته است. گزیده‌ای از این رویداد که برای شفافیت بیشتر ویراستاری نیز شده است، در ادامه ذکر می‌شود.