نقش آمریکا در مناقشات میان چین و تایوان
آمریکا، تایوان و استراتژی مهار پکن
با ورود نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات‌متحده به تایوان در ۳ آگوست امسال، یک مقام عالی آمریکا پس از ۲۵ سال، بار دیگر وارد منطقه مورد مناقشه پکن و واشنگتن شد. اهمیت موضوع، ناشی از آن است که مسئله تایوان، علی‌رغم چندین دهه قدمت، هنوز لاینحل مانده است. جمهوری خلق چین به‌هیچ‌وجه با موجودیت مستقل تایوان، موافق نیست و آن را استان «یاغی» و ناآرام خود برمی‌شمارد که توسط رژیمی «راهزن» اداره می‌شود. در مقابل، رهبران تایوان نیز به آسانی حاضر به الحاق و از دست دادن دستاوردهای تقریباً شش دهه گذشته خود نیستند. در این میان، آمریکا به‌عنوان بازیگر تأثیرگذار بر روند مذکور، تاکنون با در پیش گرفتن سیاست مبهم «مخالفت با استقلال، ممانعت از الحاق و مخالفت با جنگ»، رهبران پکن را در راستای هدف دیرینه اتحاد مجدد جزیره، ناکام گذاشته و درنهایت، مسئله مزبور نه‌تنها حل نشده، بلکه تحت‌الشعاع رفتار و منافع آمریکا در ساختار کلان نظام بین‌الملل، قرارگرفته است؛ اما به نظر می¬رسد با توجه به سیر سعودی قدرت پکن، آمریکا در تلاش است تا با طرحی شبیه به «استراتژی مهار شوروی»، محدودیت‌هایی علیه پکن وضع کند و روند رشد روزافزون این کشور، به‌خصوص در آسیا را دچار مشکل نماید.
خسارت سفر نابخردانه پلوسی به تایوان، باید مهار شود
هیئت تحریریه واشنگتن پست در یادداشتی سفر نانسی پلوسی به تایوان را اینگونه تحلیل کردند: «سیاست خارجی موفق، اصول عالی را با اجرای هوشمندانه و به‌موقع ترکیب می‌کند. دیدار روز سه‌شنبه برای نشان دادن همبستگی با تایوان از سوی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، سیاستی هوشمندانه اما به‌موقع نبود. واکنش قابل پیش‌بینی چین -که تایوان را استانی سرگردان می‌داند- همچنان در جریان است و چنانچه می‌بینیم، تمرین‌های تحریک‌آمیز آتش‌زای دریایی در آب‌های سرزمینی جزیره پس از پایان سفر خانم پلوسی، همچنان ادامه دارد. رئیس‌جمهور بایدن، باید آسیب‌های کوتاه‌مدت را محدود کند و با افزایش احتمالی فشار بلندمدت چین بر تایوان مقابله نماید.»
بحران تایوان؛جنگ اقتصادی آشکار کرد/ آمریکا با ادعای صلح و ثبات، «آشوب خلاقانه» دنبال می‌کند.
دکتر تیم اندرسون، استاد دانشگاه استرالیا و تحلیلگر مسائل بین الملل، در مصاحبه با مرکز مطالعات آمریکا با بیان این که هدف آمریکا، تحریک جدی چین است. بیان داشت تجاوز جهانی و جنگ اقتصادی در حال حاضر کاملا آشکار شده و مدت‌هاست که آمریکا با ادعای صلح و ثبات، درگیری و بی‌ثباتی -یا به قول کاندولیزا رایس «آشوب خلاقانه» دنبال می‌کند.
از تلاش چین برای ایفای نقش هژمونی قاره‌ای تا میل آمریکا به حفظ موقعیت هژمونیک
بحران‌ها شروع می‌شوند، گسترش پیدا می‌کنند و در صورتی که کنشگران قادر به مدیریت صحیح آن نباشند، به یک جنگ فراگیر تبدیل می‌شوند. بحران در شبه‌جزیره تایوان از کانال‌های غیررسمی، فراتر رفته است. سؤال پژوهش این است که بحران در شبه‌جزیره تایوان، از کجا نشئت می‌گیرد؟ در پاسخ، می‌توان گفت بحران در نظام بین‌الملل، زمانی به وقوع می‌پیوندد که بر وزن یک کنشگر افزوده شود و وزن دیگری، کاهش پیدا کند. ممکن است که یکی به دنبال ایفای نقش جدیدی باشد و دیگری، آن را برنتابد، زیرا هرگونه افزایش وزن دیگری، به‌منزله برخورداری کمتر دیگری از کیک غیرقابل تقسیم در نظام بین‌الملل باشد. رقابت چین و آمریکا، موجب بحران در شبه‌جزیره تایوان است. چین به دنبال دستیابی به موقعیت و نقش هژمونی منطقه‌ای است، همان‌گونه که آمریکا در قالب دکترین مونروئه در قرن ۱۹، آن را اعمال می‌کرد و به دنبال حفظ موقعیت هژمونیک خویش، در قرن ۲۱ میلادی است.
اهمیت ژئوپلیتیک تایوان برای چین و سیاست‌های مداخله‌گرایانه آمریکا
ایالات‌متحده آمریکا و تایوان، به دلیل عوامل مختلفی ازجمله اعتقاد مشترک آن‌ها به دموکراسی و نظام‌های سیاسی مشابه، روابط نزدیکی داشته‌اند. این روابط نزدیک در طول جنگ جهانی دوم آشکار شد و سپس، تایوان در طول جنگ سرد، تحت سلطه ایالات‌متحده قرار گرفت. بااین‌حال، با اهمیت فزاینده چین در امور جهانی، سیاست های ایالات‌متحده در قبال تایوان، نشان‌دهنده «حمایت بی‌قیدوشرط» از این جزیره است که در حیات خلوت چین قرار دارد. به‌طوری‌که استدلال می‌شود، یک تایوان توانمند از نظر نظامی و اقتصادی برای ایالات‌متحده در مهار چین ارزشمند است. این سیاست، دلالت بر آن دارد که واشنگتن، به دنبال سیاست «باز موازنه سازی چین» در منطقه است و بخشی از این استراتژی را از طریق تقویت ائتلاف‌ها با متحدان خود در منطقه و در محیط همسایگی چین پیش می‌برد. تایوان در میان مؤتلفان آمریکا، به این دلیل اهمیت خاص می‌یابد که هم در همسایگی بلافصل چین قرار دارد و هم یک مسئله امنیتی جدی و حیاتی برای پکن، محسوب می‌شود که بسیار محل تمرکز و حساسیت است.
جنگ تایوان حربه اقتصادی آمریکا برای جلوگیری از رشد اقتصادی چین
دکتر قدرت احمدیان، عضو هیئت‌علمی دانشگاه رازی کرمانشاه و کارشناس مسائل اقتصاد سیاسی در مصاحبه‌ای با مرکز مطالعات آمریکا، با اشاره به دلایل فرا منطقه‌ای بحران تایوان، به موضوع «جنگ تایوان، حربه اقتصادی آمریکا برای جلوگیری از رشد اقتصاد چین» پرداخت.
درس سفر پلوسی به تایوان؛ پیروزی در میدان تولید، به معنای پیروزی در جنگ است
چین در ۲ آگوست، در واکنش به سفر نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، اعلام کرد که تمرینات نظامی و آزمایش‌های موشکی «با اهداف مشخص» در اطراف این جزیره، برگزار خواهد کرد. دو روز بعد، ارتش آزادی‌بخش خلق چین ، چند موشک به سمت آب‌های اطراف تایوان شلیک کرد. ۵ آگوست، پکن اعلام کرد که همکاری با ایالات‌متحده در زمینه گفتگوهای نظامی و همچنین، به تلاش‌ها در راستای مسائل مربوط به آب‌وهوا و مبارزه با مواد مخدر پایان می‌دهد. در فاصله روزهای ۳ تا ۷ آگوست، ۱۲۰ جنگنده چینی از خط میانی بین تایوان و چین عبور کردند. ۱۵ آگوست، دومین هیئت اعزامی از کنگره آمریکا، وارد تایپه شدند. پکن بلافاصله دوری دیگر از ماجراجویی‌های تنش‌زا را آغاز کرد. تمامی این مسائل، بسیار جذاب است و خوراکی بی‌پایان برای رسانه‌های بین‌المللی فراهم می‌کنند که البته این، تمام ماجرا نیست.
مشکلات اقتصادی پکن، طرح‌های او را در قبال تایوان، با پیچیدگی روبه‌رو می‌سازد
با ادامه تمرینات نظامی چین نزدیک جزیره تایوان، فضای امنیتی نگران‌کننده موجود، این سؤال را به ذهن متبادر می‌کند؛ آیا چین قصد دارد در آینده نزدیک به تایوان حمله کند؟خوشبختانه، افتضاح اقتصادی کنونی چین، حاکی از آن بوده که چنین چیزی بعید است.
تأثیر تنش چین و تایوان بر آینده اقتصاد جهان؛ مطالعه موردی آمریکا
شکل‌گیری واحد سیاسی جدید و نسبتاً مستقل تحت عنوان تایوان، محصول درگیری‌های داخلی در چین در دهه ۱۹۴۰ میلادی است که در نتیجه آن در سال ۱۹۴۹، حزب کمونیست چین بر سرزمین اصلی این کشور، حاکم شد و رژیم سیاسی سابق نیز به تایوان انتقال یافت. با وجود گذشت بیش از ۷ دهه از این رویداد، تایوان همچنان یکی از مهم‌ترین نقاط بالقوه جهان است که امکان شعله‌ور شدن جنگی بزرگ میان اقتصادهای اول و دوم جهان، در آن وجود دارد. آخرین تحول در زمینه بحران تایوان، سفر رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بود که به واکنش چین منجر شد و این دو کشور را تا آستانه بروز یک تنش جدید سیاسی و اقتصادی پیش برد. مسئله اساسی که نوشتار حاضر به بررسی آن می‌پردازد، پیامدهای اقتصادی این رویداد، به‌خصوص برای اقتصاد آمریکا است. برای پاسخ به این مسئله، ضمن پرداختن به آینده احتمالی این بحران، پیامدهای آن بر اقتصاد جهانی و به‌خصوص اقتصاد آمریکا، موردبررسی قرار می‌گیرد.